Строительные нормы и правила

Avadanlığın yerləşdirilməsi 
7.80. Hava və isti-hava pərdələrinin avadanlığından başqa digər avadanlığın xidmət edilən 
aşağıdakı binaların otaqlarında yerləşdirilməsinə yol verilmir: 
a) A, Б və В kateqoriyalı anbarların; 
b) hava sərfi 10 min m
3
/saat və daha az olan avadanlıq istisna olmaqla yaşayış, ictimai və 
inzibati-məişət binaların. 
Qəza ventilyasiyası və yerli sorma sistemlərinin avadanlığının xidmət etdikləri otaqlarda 
yerləşdirilməsinə yol verilir. 
7.81. Vurucu ventilyasiya və kondisiyalaşdırılma sistemlərinin avadanlığı havanın 
resirkulyasiyasına yol verilməyən otaqlarda yerləşdirilməməlidir. 
7.82. A və Б kateqoriyalı otaqların, həmçinin partlayış təhlükəli qarışıqların yerli sorma 
sistemlərinin avadanlığının zirzəmilərdə yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
7.83. Vurulan havanın tozdan təmizlənməsi üçün birinci pillə filtrləri havaqızdırıcılardan əvvəl, 
əlavə təmizlənməsi üçün filtrlər isə havanın otağa verilməsindən əvvəl yerləşdirilməlidir. 
7.84. Partlayış təhlükəli toz-hava qarışıqlarının quru təmizlənməsi üçün toztutucular və filtrlər 
(bundan sonra - toztutucular) ventilyatorlardan əvvəl yerləşdirilməlidir. 
7.85. Partlayış təhlükəli toz-hava qarışıqlarının quru təmizlənməsi üçün toztutucular, istehsalat 
binalarından kənarda divarlardan ən azı 10 m məsafədə açıq havada və ya ayrıca binalarda 
ventilyatorlarla birlikdə yerləşdirilməlidir. 
Partlayış təhlükəli toz-hava qarışıqlarının quru təmizlənməsi üçün toztutucuların, havanın sərfi 
15 min m
3
/saat və daha az olduqda (tutulmuş tozun fasiləsiz xaric edilməsi üçün qurğular olmadıqda) 
və toz yığılan bunker və həcmlərdə tozun kütləsi 60 kq və daha az olduqda, həmçinin tutulmuş tozun 
fasiləsiz xaric edilməsi üçün qurğusu olduqda, ventilyatorlarla birlikdə istehsalat binalarının 
ventilyasiya avadanlığı üçün olan ayrıca otaqlarda (zirzəmilərdən başqa) yerləşdirilməsinə yol verilir. 
7.86. Yanğın təhlükəli toz-hava qarışığının quru təmizlənməsi üçün toztutucular aşağıdakı 
yerlərdə yerləşdirilməlidir: 
a) I və II dərəcəli odadavamlı binalardan kənarda bilavasitə divarların yanında, binanın bütün 
hündürlüyü boyu toztutuculardan ən azı 2 m üfüqi məsafədə pəncərə boşluqları olmadıqda və ya 
ikiqat metal çərçivədə möhkəmliyi artırılmış şüşəli və ya şüşə bloklarla doldurulmuş açılmayan 
pəncərələr olduqda; açılan pəncərələr olduqda toztutucular binanın divarlarından ən azı
10 m 
məsafədə; 
b) III, IIIa, IIIb, IV, IVa, V dərəcəli odadavamlı binalardan kənarda, divarlardan ən azı
10 m 
məsafədə; 
c) binaların daxilində ventilyasiya avadanlığı üçün olan ayrıca otaqlarda ventilyatorla və digər 
yanğın təhlükəli toz-hava qarışıqlarının toztutucuları ilə birlikdə; belə toztutucuların yanar toz 
fasiləsiz olaraq mexanikləşdirilmiş şəkildə və ya əl ilə xaric edildikdə (əgər zirzəmidəki bunker və 
başqa bağlı həcmlərdə yığılan tozun kütləsi 200 kq-dan çox deyilsə) zirzəmilərdə, həmçinin 
toztutucular texnoloji avadanlıqla bloklandıqda hava sərfi 15 min m
3
/saatdan yuxarı olmadıqda 
istehsalat otaqlarının (A və Б kateqoriyalı otaqlardan başqa) daxilində quraşdırılmasına yol verilir. 
İstehsalat otaqlarında yanğın təhlükəli toz-hava qarışığının yanar tozdan təmizlənməsi üçün 
filtrlərin qoyulmasına o vaxt yol verilir ki, filtrlərin qoyulduğu otağa bilavasitə daxil olan 
təmizlənmiş havada tozun qatılığı, işçi zonadakı havada olan zərərli maddələr üçün YVQ-nın 30 %-
indən yuxarı olmasın. 
7.87. Partlayış və yanğın təhlükəli toz-hava qarışığı üçün tozçökdürücü kameraların istifadəsinə 
yol verilmir. 

---

30 
7.88. Toz-hava qarışığının yaş təmizlənməsi üçün toztutucular ventilyatorlarla birlikdə və ya 
onlardan ayrı, isidilən otaqlarda yerləşdirilməlidir. Toztutucuların isidilməyən otaqlarda və ya 
binalardan kənarda yerləşdirilməsinə yol verilir. 
Toztutucuları (toz-hava qarışığının quru və ya yaş təmizlənməsi üçün) isidilməyən otaqlarda və 
ya binalardan kənarda yerləşdirdikdə, onlarda suyun donmaması və ya nəmliyin kondensasiya 
olmaması üçün tədbirlər nəzərdə tutulmalıdır. 
7.89. A və Б kateqoriyalı otaqlara xidmət edən vurucu ventilyasiya, kondisiyalaşdırılma və hava 
ilə isitmə sistemləri avadanlığının, sorucu sistemlərin, həmçinin havanın resirkulyasiyası ilə vurucu-
sorucu sistemlərin və ya hava ilə hava istilik utilizatorlarının avadanlığı ilə birgə ventilyasiya 
avadanlığı üçün ümumi olan otaqda yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
A və Б kateqoriyalı sahələrə (bu sahələrdə yerləşmiş müdiriyyətin, işçilərin istirahət və qızınma 
otaqları da daxil olmaqla) xidmət edən vurucu sistemlərin havakəmərlərində, havakəmərlərinin 
ventilyasiya avadanlığı yerləşən otağların divarları ilə kəsişmə yerlərində partlayışdan mühafizəli əks 
klapanlar nəzərdə tutulmalıdır. 
7.90. В kateqoriyalı otaqlara xidmət edən resirkulyasiyalı vurucu sistemlərin avadanlığının, 
digər kateqoriyalı partlayış-yanğın təhlükəli otaqların sistemlərinin avadanlığı ilə birgə ventilyasiya 
avadanlığı üçün ümumi otaqda yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
7.91. Yaşayış otaqlarına xidmət edən vurucu sistemlərin avadanlığının əhaliyə məişət xidməti 
göstərən sahələrin vurucu sistemlərinin və həmçinin sorucu sistemlərin avadanlığı ilə birgə 
ventilyasiya avadanlığı üçün olan ümumi otaqda yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
7.92. Kəskin və ya xoşagəlməz iyli havanı xaric edən (siqaret çəkilən otaqlardan, sanitar 
qovşaqlarından) sorucu sistemlərin avadanlığının, ventilyasiya avadanlığı üçün ümumi otaqda, 
vurucu sistemlərin avadanlığı ilə birgə yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
7.93. A və Б kateqoriyalı otaqlara xidmət edən ümumi mübadilə sorucu ventilyasiya sistemlərin 
avadanlığının ventilyasiya avadanlığı üçün ümumi otaqda digər sistemlərin avadanlığı ilə birgə 
yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
A və Б kateqoriyalı otaqlar üçün olan ümumi mübadilə sorucu ventilyasiya sistemlərinin 
avadanlığının, ventilyasiya avadanlığı üçün ümumi otaqda, partlayış təhlükəli qarışıqların toztutucusu 
olmayan və ya yaş toztutuculu yerli sorma sistemlərinin avadanlığı ilə birgə yerləşdirilməsinə, 
havakəmərlərində yanar maddələrin çökməsi istisna edildiyi halda yol verilir. В kateqoriyalı otaqların 
sorucu sistemlərinin avadanlığı, Г kateqoriyalı otaqların sorucu sistemlərinin avadanlığı ilə birgə 
ümumi otaqda yerləşdirilməməlidir.
7.94. Partlayış təhlükəli qarışıqların yerli sorma sistemlərin avadanlığının, ventilyasiya 
avadanlığı üçün ümumi otaqda, bənd 7.93-də göstərilən hallardan başqa digər sistemlərin avadanlığı 
ilə birgə yerləşdirilməsinə yol verilmir. 
7.95. İstiliyi (soyuqluğu) hava ilə hava istilik utilizatorlarında istifadə edilən sorucu sistemlərin, 
həmçinin resirkulyasiya sistemlərinin avadanlığı bənd 7.92 və 7.93-ün tələbləri nəzərə alınmaqla 
yerləşdirilməlidir. 
Hava ilə hava istilik utilizatorları vurucu sistemlərin ventilyasiya avadanlığı üçün olan 
otaqlarda yerləşdirilməlidir.