Строительные нормы и правила

 
Qeyd:
1. Havakəmərlərində ρ havanın itkisinin və ya sorulmasının sistemdəki havanın faydalı sərfinə görə %-
lə, aşağıdakı düsturla müəyyən
edilməsinə yol verilir: 
v
D
p
D
l
K
p
v
m




2
67
,
0
, (4) 
burada K - əmsal olub, П sinfi üçün 0,004, H sinfi üçün 0,012 qəbul edilir; 
l - tranzit havakəmərlərinin ümumi uzunluğu, yerli sorma sistemləri üçün xidmət olunan otaqlardakı 
sahələr də daxil edilməklə, m; 

---

34 
 D
v
 - havakəmərinin ventilyatora birləşdirildiyi yerdə diametri, m; 
D
m
 - havakəmərinin l uzunluğunda nəzərə alınan hissənin orta diametri, m. Düzbucaqlı havakəmərləri 
üçün D
v
 və ya D
m
 =0,32S qəbul edilməlidir, burada S - havakəmərinin perimetri, m; 
p, v - havakəmərinin ventilyatora birləşdirildiyi yerdə müvafiq olaraq kəmərdə havanın izafi statik təzyiqi 
(Pa) və hərəkət sürəti, m/s. 
2. Düzbucaqlı en kəsikli havakəmərləri üçün havanın itkisinin və ya sorulmasının qiymətinin alınması 
üçün 1,1 əmsalı daxil edilməlidir. 
7.116. Tranzit havakəmərlərinin və kollektorlarının xidmət edilən və ya digər otağın 
mərtəbəarası örtük və ya yanğından mühafizə səddi ilə kəsişməsindən sonra ventilyasiya avadanlığı 
üçün olan otağa qədər bütün məsafə boyu odadavamlılıq həddi cədvəl 2-də göstərilən qiymətlərdən az 
olmayaraq nəzərdə tutulmalıdır. 
Cədvəl 2 
Ventilyasiya 
sistemi ilə xidmət 
edilən otaqlar 
Aşağıdakı otaqlardan keçməklə çəkildikdə tranzit havakəmərlərinin və kollektorların 
odadavamlılıq həddi, saat 
A, Б, В 
kateqoriyalı 
və yanar 
material 
anbarları
**
kateqoriyalı 
istehsalat 
binasının 
dəhlizi 
ictimai 
və 
inzibati 
məişət 
(sanitar qov-
şaqları, duş 
otaqları, ha-
mamlar) 
dəhliz 
(istehsalat 
binasın-
dan 
başqa) 
yaşa-
yış 
A, Б
və ya
В 
Г 
Д 
A, Б və ya В 
kateqoriyalı və 
yanar materialları 
anbarları
** 
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
5
,
0
YV 
YV 
0,5 
YV 
A, Б və ya В 
kateqoriyalı
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0
5
,
0
25
,
0
5
,
0
25
,
0
5
0
25
0
,
,
5
0
25
0
,
,



5
,
0
25
,
0
5
,
0
25
,
0
YV 
Г kateqoriyalı
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0
NR 
NR 

5
0
25
0
,
,
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0
5
,
0
25
,
0
YV 
Д kateqoriyalı 
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0
NR 
NR 

5
0
NR
,

5
0
25
0
,
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
YV 
İsehsalat binasının 
dəhlizi 
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
YV 
İctimai və inzibati 
binalar 
YV 
5
,
0
25
,
0



5
,
0
5
,
0

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
5
0
NR
,
YV 
Məişət (sanitar 
qovşaqları, duş 
otaqları, hamamlar) 
5
,
0
5
,
0
5
,
0
25
,
0
5
,
0
25
,
0

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
5
0
NR
,
YV 
Dəhlizlər 
(istehsalat 
binalarından başqa) 
YV 
YV 
YV 

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
5
0
NR
,
5
0
NR
,
Yaşayış 
YV 
YV 
YV 

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,

5
0
NR
,
5
0
NR
,
5
0
NR
,
YV - tranzit havakəmərlərinin çəkilişinə yol verilmir. 
NR - tranzit havakəmərlərinin çəkilişi normalaşdırılmır. 
 0,25 saat - IIIa, IV, IVa və V dərəcəli odadavamlı binalarda. 
 Sahəsi 50 m
2
və daha az olan kağız, paltar, ağac inventar üçün yanar material anbarlarının və В 
kateqoriyalı anbarların havakəmərlərinin odadavamlılıq həddi ictimai otaqlarda olduğu kimi normalaşdırılır. 
 A və Б kateqoriyalı otaqlardan havakəmərlərinin çəkilməsinə yol verilmir. 
Qeyd:
1. Odadavamlılıq həddinin qiymətləri cədvəldə kəsr şəklində verilmişdir: surətdə – xidmət edilən 
mərtəbənin daxilində; məxrəcdə – xidmət edilən mərtəbədən kənarda. 
2. Bir mərtəbədə müxtəlif təyinatlı otaqlardan çəkilən havakəmərləri üçün odadavamlılıq həddinin eyni ən 
böyük qiyməti nəzərə alınmalıdır. 

---

35 
7.117. İctimai və inzibati-məişət binalarının otaqları, həmçinin В (anbarlardan başqa), Г və Д 
kateqoriyalı otaqlar üçün tranzit havakəmərlərinin, normalaşdırılan odadavamlılıq həddi 0,25 saat və 
daha artıq olan mərtəbəarası örtük konstruksiyası və ya normalaşdırılan odadavamlılıq həddi 0,75 saat 
və daha artıq olan hər bir yanğın əleyhinə mühafizə səddi ilə kəsişdikləri yerlərdə havakəmərlərində 
odsaxlayıcı klapanların quraşdırılması nəzərdə tutulduqda, odadavamlılıq həddi normalaşdırılmayan 
yanmayan materiallardan layihələndirilməsinə yol verilir. 
7.118. İstənilən təyinatlı sistemlərin tranzit havakəmərlərinin və kollektorlarının: 
a) hər bir havakəməri odadavamlılıq həddi 0,5 saat olan yanmayan materiallardan olan ayrıca 
şaxtada, üzlükdə və ya gilizdə yerləşdirildikdə – çətin yanan və yanmayan materiallardan; 
b) havakəmərləri və kollektorlar odadavamlılıq həddi 0,5 saat olan yanmayan materiallardan 
olan ümumi şaxtada və digər qoruyucu vasitələrdə yerləşdirildikdə odadavamlılıq həddi normadan 
aşağı, lakin 0,25 saatdan az olmayaraq, yanmayan materiallardan layihələndirilməsinə yol verilir. 
7.119. Ventilyasiya avadanlığı otaqlarından keçən tranzit havakəmərlərindən və kollektorlardan 
başqa, bu otaqlarda və binanın xaricində çəkilən digər havakəmərlərinin və kollektorların 
odadavamlılıq həddi normalaşdırılmır. 
7.120. A və Б kateqoriyalı sahələrdə olan tambur-şlüz sistemlərinin və partlayış təhlükəli 
qarışıqların yerli sorma sistemlərinin tranzit havakəmərləri odadavamlılıq həddi 0,5 saat olmaqla 
layihələndirilməlidir. 
7.121. Mərtəbəarası örtük konstruksiyaları və yanğın əleyhinə mühafizə sədləri ilə kəsişən 
havakəmərlərində və deşiklərdə quraşdırılan odsaxlayıcı klapanlar aşağıdakı odadavamlılıq həddi ilə 
nəzərdə tutulmalıdır:
1 saat - mərtəbəarası örtük və ya səddin normalaşdırılan odadavamlılıq həddi 1 saat və daha 
artıq olduqda; 
0,5 saat - mərtəbəarası örtük və ya səddin normalaşdırılan odadavamlılıq həddi 0,75 saat 
olduqda; 
0,25 saat - mərtəbəarası örtük və ya səddin normalaşdırılan odadavamlılıq həddi 0,25 saat 
olduqda. 
Digər hallarda odsaxlayıcı klapanların odadavamlılıq həddi, onların nəzərdə tutulduğu 
havakəmərinin odadavamlılıq həddindən az olmamaqla 0,25 saatdan aşağı olmamalıdır.