Sual Dastani Əhməd Hərami də Əhməd Hərami və Güləndəmın müqayisəli səciyyəsi

Sual 21 Fədainin “Bəxtiyarnamə” poeması: məzmun və ideya.

Belə güman etmək olar ki,Fədai 1588-ci ildə “Bəxtiyarnamə” üzərində işləmiş,şifahi xalq xalq ədəbiyyatından bəhrələnmişdir.Bəxtiyarnamələr 9 nağıldan ibarətdir. Fədaidə isə 10 nağıldır. Bəxtiyarnamə həm də “On vəzir”adı ilə tanınır.Əsərin məzmunu belədir: Azadbəxt adlı bir hökmdar öz sipəhsalarının(sərkərdə) qızı Gülcamalı sevir.Qızın atası zahirdə itaət göstərsədə,axırda qiyam qaldırır. Hömdara müqavimət göstərə bilməyib qızı,arvadı ilə şəhərdən qaçır. Yolda hömdarın arvadının bir oğlu olur. Onlar uşağı bir bulağın başına qoyub qaçırlar.Başqa bir hökmdar ona kömək edir,öz səltənətinə qaytarır. Onların yolda qoyub qaçdıları uşağı Ziyad Harami adlı bir quldurbaşı tapır,evladı olmadığı üçün övladlığa götürür. Uşağın adını Xudad qoyur.Bir gün həramilər tutulur. Uşaq da ələ keçir. Şahın uşaqdan xoşu gəlir. Ona Bəxtiyar adını qoyub,sarayda saxlayır.Həramilərdın isə pul alıb buraxır Bəxtiyar sarayda şan şöhrət sahibi olur. Şahın vəzirləri ona paxıllıq edirlər. Bir gün Bəxtiyar sərxoş halda şahın yataq otağına girir. Padşah bundan şübhələnir. Vəzirlər bundan istifadə edib onu xəyanətdə günahlandırırlar.Şahdan cəza tələb edirlər, lakin Bəxtiyar hər dəfə şahın hüzuruna gəldikdə bir nağıl danışır. Nağıl axşama qədər çəkdiyinə görə onun edamını təxirə salıq. Beləliklə,Bəxtiyar 10 nağıl danışır. Şah Bəxtiyarı edam etmək istəyəndə Ziyad Hərami gəlir.Əhvalatı danışır. Şah oğlunu tanıyır vəzifələrini cəzalandırır