|
Sual 11‼️Marağalı Əvhədinin və Şah İsmayıl Xətainin “Dəhnamə”lərinin oxşar və fərqli cəhətləri
Marağalı Əvhədi-fars dilində yazdığı poeması ,14cü əsrə aiddir,
Şah İsmayil Xətai-azərbaycan dilində yazdığı poeamadır,16ci əsrə aiddir,
Oxşar cəhət-İki gəncin məhəbbəti təsvir edilir.Əsasən obrazlar Aşiq və Məşuqədir.Əsər 10 müqəddimdən və 10 aşiqanə məktubdan ibarətdir,əruzun həzəc bəhrindədir.Hər ikisi Bahariyyə ilə başlayır.Qəzəllərdən istifadə olunub.
Sual 12 ‼️ Mirzə Cahanşah Həqiqinin (1397-1467) həyatı və yaradıcılığı.
Mirzə Cahan Şah Həqiqinin (1397-1467) həyatı və yaradıcılığı tam adı Müzəffərəddin Cahan İbn Yusifdir. O, 1397 ci ildə Xoy şəhəri yaxınlığında bir kənddə anadan olmuşdur .O ,Qaraqoyunlu hökümdarı Qara Yusifin üçüncü oğludur.Əsərlərini türkcə və farsca yazmışdır. Qaraqoyunlular sülaləsinin banisi Qara Yusifin üçüncü oğludur. 1436-cı ildə hakimiyyət başına gəl mişdir. O, qanlı müharibələrə son qoymuş, Qaraqoyunlu dövlətinin möhkəmlənməsina, ölkədə sabitlik yaranmasına çalışmışdır. Qonşu dövlətlərlə apardığı sülhsevər siyasət Ağqoyunlu şahzadə lərinin narazılığına və qocaman şair-hökmdanın ölümünə səbəb olmuş dur.1467-ci ildə Ağqoyunlu hökmdarı Uzun Həsənlə vuruşmada İskəndər adlı bir əsgər tərəfindən faciəli şəkildə öldürülmüşdür. Bu hadisə böyük bir itki kimi qarşılanmış, şairlər onun ölümü ilə bağlı təsirli şeirlər yazmışlar. Cənazəsi Təbrizə gətirilərək özünün tikdirdiyi “Göy məscid”də dəfn olunmuşdur.Həqiqinin Nəimi və Nəsimi irsinin layiqli davamçılarından biri kimi səciyyələndirir, lirikasının əsas motivlərini, mövhumati tənqidini, hürufiliklə bagliliginı müəyyənləşdirir. Həqiqinin şeirlərindən aydınlaşır ki, o, hürufi şeirlərinin diqqətəlayıq ardıcillarından biridir. Ancaq onda Nəsimida olduğu qədar mühitə, zəmanəyə,dini ehkamlara, zülmə, haqsızlığa qarşı etirazçı münasibət. Üsyankar nifrət yoxdur. Bir hökmdar kimi Həqiqi hürufiliyin mülayim müddəalarını əsas götürür, onları öz mövqeyinə uyğunlaşdırır, ona lazim tərzdə bəyan edir .
Dostları ilə paylaş: |
