Suleyman-m teze qxd

15
»
 

---

Gəl, gəl, a yaz günləri. 
İlin əziz günləri. (Sabir) 
Beytin əvvəlindəki sözlərin təkran 
anafora, 
sonunda təkrarlanan 
sözlər isə 
epifora 
adlanır. 
Yaxud: Yaxşı,yaxşı, başa düşdük; Fikriniz aydındır, aydından da 
aydındır. 
Yaxud: Getdim gördüm bir dərədə iki kar, kor kürkü yırtıq kirpi 
var. 
Yaxud: 
Can deməklə candan can əskik olmaz, 
Dostlan bir-birinə mehriban eylər. (A.Qurbani) Ta 
inki eşitdi vəfati-canan. 
Canan, canan deyib o da verdi can. (Q.Zakir) 
Ümumiyyətlə, bədii üslub digər üslublardan bir çox cəhətdən, 
əsasən də, əbrazhhq cəhətdən fərqlənir. Yazıçılar da bu üslubda 
yazdığı əsərlərində dilin axıcı və cəlbedici əlmasma, estetik cəhətən 
yüksək keyfiyyətlərə cavab verməsinə çalışırlar. Onlar rəngarəng söz 
və ifadələrdən, dilin bədii təsvir və ifadə vasitələrindən istifadə 
etməklə əsərlərinin oxucular tərəfindən maraqla oxunmasına, zövq və 
həzz mənbəyinə çevrilməsinə çalışırlar. 
Sual və tapşırıqlar 
1.
Nitq üslubları necə yaranır? 
2.
Yazı üslubu nədir və onun hansı növləri vardır? 
3.
Bədii üslub nədir? 
4.
Bədii əsərin xarakterik xüsusiyyətləri və vəzifələri 
hansılardır? 
5.
Bədii təsvir vasitələri dedikdə nə başa düşülür və onlar ədəbi 
bədii əsərlərin ifadəliyinə xidmət edirmi? 
6.
Metafora nə deməkdir və o, dildə necə yaranır? 
7.
Metonimiya nədir? Metonimiyaya aid bir neçə nümunə 
göstərin. 
8.
Epitet sözünün mənasını deyin, ona aid misallar gətirin. 
1^9 

---

9.
Bədii üslubun növləri hansılardır? 
10.
Nəzm və nəsr üslubları nə deməkdir? 
Çalışma 95. 
Bədii ədəbiyyatın müxtəlif növ və janrlarında 
işlənmiş epitetləri və təşbehləri tapıb göstərin. 
"Şərili", "Bəhməni", "Cəlili", "Cəngi"... 
Türkülər dəməti, səslər çələngi... 
Sevincin zirvəsi, qəmin zirvəsi 
(X.R.Ulutürk)
Hər tərəfdən onu fəlakət buludları çulğaladı, axırda onu qara 
torpaq altına girməyə məcbur etdi. (C.Cabbarlı) 
Yanağı laleyi-bahari kimi. 
Ləbləri yaqutun kənarı kimi. 
Bir danə nasüftə mirvari kimi. 
Başdan ayağadək ağ bədən gərək