Suleyman-m teze qxd

Sual 
və 
tapşırıqlar 
1.
Nitqin ədəbi dil normalanna uyğunluğunu necə başa 
düşürsünüz? 
2.
Yazılı nitq mədəniyyəti nə deməkdir? 
3.
Şifahi və yazılı ədəbiyyat hansı vasitələrlə yaşayır? 
4.
Dilin ictimai hadisə olub istehsalla bağlılığını izah edin. 
5.
İnsanlar öz fikirlərini hansı formalarda çatdırırlar? 
6.
Nitqi fərdi, yoxsa ümumi hadisə adlandırmaq düzgündür? 
7.
Nitqin növlərindən ən çox hansılardan istifadə edirsiniz? 
8.
Şifahi və yazılı nitqdə fəal olan bədən üzvlərini deyin və 
fikrinizi əsaslandırın. 
9.
Şifahi nitq hansı vasitələrlə təmin olunur? 
10.
Şifahi və yazılı nitqin xüsusiyyətlərini ayn-aynhqda qeyd 
edin. 
Çalışma 27. 
Mətni oxuyun, şifahi və yazılı nitqi fərqləndirən 
cümlə tiplərini göstərin. 
Onlar Məmmədin bərabərinə çatanda Baran üzünü Məmmədə 
tutub dedi: 
-
Ə Mamed, kefin necədi, yaxşıdı? 
-
Kefimə nə olubdur ki, şükür?! Bu gün lap yaxşıdır! 
Eşitməmişsən, bizimkilər başlayıblar yavaş-yavaş almanların bumunu 
əzməyə... deyə Məmməd cavab verdi. 
-
Kim deyirdi ə? 
-
Kim deyəcək, sənin dədən - Qulaq! 
47 

---

Baran, Məmmədə tərəf dartındı, Məmi Quloğlu onu saxladı: 
-
Gəl gedək ə, hər gədə-güdəyə baş qoşma! 
-
Görmürsən, dədəmə "qulaq" deyir köpək oğlu... Dədəmə Qulaq 
deyənin ağzını cıraram... 
Quloğlu, Baram özünə tərəf dartanda ayağı püştədə dişlənmək 
üçün qoyulmuş dəyirman daşma ilişdi və o, ağzı üsdə yıxıldı... Baran 
onun əlindən çıxıb Məmmədə hücum çəkdi və ona bir şapalaq 
ilişdirdi. Məmmədin yumruğu vurmağı ilə Baranın yerə sərilməyi bir 
oldu. Məmi Quloğlu yerindən qalxıb Məmmədin üstünə cumdu. 
Məmməd tez qaçıb dəyirmana girdi və qapını arxadan bağladı, sonra 
dəyirmanın qapısının üstündəki balaca pəncərədən Baranla Məminin 
üst-başlarının toz-torpağı- nı çırpa-çırpa yola düzəldiklərinə tamaşa 
etməyə başladı. Baran bir az gedib dayandı, arxaya çevrilib sağ əlinin 
şəhadət barmağını havada Məmmədə tərəf silkələyərək dedi: 
-
Köpək oğlu, bir dayan, gör sənin başına nə oyun açacağam?! 
Məmməd daha cavab vermədi. Onlar uzaqlaşdılar. Məmi Baram 
darta-darta apanrdı. Onlar gözdən itənə qədər Məmməd arxadan 
baxdı. (Şamil Zaman. Qarabağları tərənnüm edirəm. Bakı, 
2007,səh.128-129)