Suleyman-m teze qxd

Sual və tapşırıqlar 
1.
Fonetik hadisələrə uğramış 
tapbağ, öküzdər, məhşur, dorğu, 
aqsırmağ, saba, bası 
sözlərini orfoqrafik normaya uyğun yazın, 
qarşısında fonetik hadisənin adını qeyd edin. 
2.
adil, arif, sima sözlərində səsin uzanması hadisəsi ilə vurğunun 
eyni, yoxsa müxtəlif hecalara düşdüyünü izah edin, vurğunun yerini 
dəyişərkən sözlərin xüsusi isim kimi işlənməsinə münasibət bildirin. 
3.
Ədəbi dildə leksik normanın pozulmasına yol verilirmi? Bəs 
bədii əsərlərdə o, nə vaxt pozula bilir? Dialekt leksikası hansı üslubda 
məqbul sayılır? 
4.
Məhəlli elementlər, jarqonizmlər, loru və alınma sözlər leksik 
normaya uyğundurmu? Dilin leksik norması bunlardan istifadə 
etməyə hansı məqamlarda icazə verir? 
5.
Dildəki yeni sözlərə - neologizmlərə leksik normanın 
münasibəti necədir? 
6.
Əsl Azərbaycan sözləri üçün hansı hecalar xarakterikdir? Əks 
hallar varsa səbəbini izah edin. 
7.
Azərbaycan dilində hansı səslər işlənmə tezliyinə və 
kəmiyyətinə görə əsas yeri tutur? Misallarla fikrinizi əsaslandırın. 
Çalışma 82. 
İntizamı pozmuş tələbəyə dekanın adından 
xəbərdarlıq 
edin. 
Çalışma 83. 
Yanıltmadan düzgün tələffüzlə sürətlə oxuyun. 
Yanıltmacın deyilişində fəal olan danışıq üzvlərinin adlarını deyin: 
146 

---

1)
Getdim gördüm bir dərədə səkkiz-doqquz saqqız şaxlı var. 
Dedim: - Siz neçə ilin səkkiz-doqquz saqqız şaxlısız? 
Dedilər: - Səkkiz ilin, doqquz ilin səkkiz, doqquz saqqız şaxıyıq. 
2)
Getdim gördüm bir bərədə bir bərbər bir bərbəri bər-bər 
bəyirdir.... 
3)
Getdim gördüm bir dərədə iki kar, kor kürkü - yırtıq kirpi 
var.... 
4)
Getdim gördüm bir dərədə yeddi qara qaşqa təpəl səkil çəpiş 
otduyur. (Uşaq folkloru. Bakı, 2007, səh.88-89)