Sumqayit döVLƏt universiteti

49.Teqlərin (Tags) yaradılması

Teqlər xarici və daxili növlərə bölünür. Kont­rol­lerlə HMİ (və ya kompüterin displeyi) ara­sın­da məlu­mat mübadiləsi xari­ci teqlər vasitəsilə apar­ılır. Kontrollerin proqramının dəyi­şən­lərindən visual­laş­dır­mada iştirak edilən­lərindən xarici teqlər təşkil edilir.Daxili teqlər isə HMİ-nin öz daxilində istifadə edilir, yəni kontrollerlə əlaqə yaratmır.Hər iki növ teqlər eyni cədvəldə yaradılır. Aydınlıq üçün bu və növbəti baxlacaq məsələləri misal üzərində şərh edək. Həm məntiqi, həm də ədədi kəmiyyətlərin mübadiləsinə baxaq.

Fərz edək ki, “Burax” düyməsi ilə elektrik mühərriki işə salınır, “Saxla” düyməsi ilə isə onun işi dayandırılır. Mühərrik mütləq ünvanı Q124.0 olan diskret çıxışa qoşulmuş və nisbi ünvanı “Muher­rik”­­dir. Mühər­rikin işlədiyini bildirən “Lampa”-dan istifadə edilir.Ədədi kəmiyyətlərin mübadiləsinə misal olaraq tənzim­lənən kəmiyyətin cari qiymətinin (“Cari”) kontrollerdən HMİ-yə, tənzimlə­yi­ciyə verilən tapşırığın (“Tap”) isə HMİ-dən kontrollerə ötü­rülməsini göstərmək olar. Ədədi kəmiy­yətlər mübadilə edildiyi üçün “Cari” və “Tap” dəyişənləri DB1 blokunda təyin edilir və DB1 global dəyişənlər cədvəlində “Cartap” adı ilə elan edilir. Misalın controller proq­ramı şəkil 1-dəki kimidir.

Şəkil 1
Sadəlik üçün misalda tənzimləyici əvəzinə mənim­sət­mə (Move) blokun­dan istifadə edilmişdir. HMİ-dən daxil edilən ədəd Move blokunun In girişinə verilir və onun OUT çıxışından alınan ədəd HMİ-yə ötürülür. Nəticədə, HMİ-dən daxil edilən ədəd yenidən HMİ-yə verilir

Xarici teqlər kimi “Burax”, “Saxla”, “Muher­rik” məntiqi və “Tap”, “Cari” həqiqi tipli dəyişənlərdən istifadə edilir. Teqlə­­rin təyin edilməsi üçün SİMATİC Manacer pəncərə­sində SİMA­TİC HMİ station WinCC flexible RT Commu­ni­ca­tion zənciri ilə açılan kataloqda Tags iki dəfə tıklanaraq teqlər cədvəli açılır (Şəkil 3.8). Həmin cədvəlin S ymbol sütununda 1- ci sətir üzərində, sonra isə Undefined qarşısındakı işarəsi tıqlandıqda yeni kiçik cəd­vəl açılır. Yeni cədvəldə Project bloku axıradək açlır. Bu zaman Symbol Table - də elan edilən,Symbol Table, DB, FC və FB-lərdə təyin edilən dəyişənlər yeni cədvəldə peyda olur. Həmin cədvəldə lazım olan dəyişən seçilir və cədvəlin aşağı sağında tık­la­­nır. Bu əməliyyat bütün zəruri teqlər üçün təkrar edilir və nəticə yadda saxlanılır. Bu əməliyyatlar xarici teqlər üçündür. Daxili teqlər yaradıldıqda cədvəlin “Name” sütununda onlara ad verilir. Digər parametrləri sistem özü təyin edir.