Real vaqtga boglik ravishda klassifikatsiyalash Statik ekspert tizimlar bilimlar bazasi real vaqtda uzgarmaydigan predmet sohalarida tuziladi.
Masalan: avtomobildagi xatoliklarni aniqlash va tuzatish.
Kvazidinamik ekspert tizimlar Qandaydir fiksirlangan vaqt ichida uzgaradigan jaraenlarda tuziladi. Masalan, mikrobiologik ekspert tizimlar, xar 4-5 soatda olinadigan texnologik jaraen ulchovlari.
Dinamik ekspert tizimlar ketma-ket keladigan ma’lumotlarni kabul qilib xulosalash uchun datchiklar kuyilgan ob’ektlarda tuziladi.
Masalan: reanimatsion palatadagi ulchashlarni diagnostikasi.
EXM tili buyicha klassifikatsiya Hozirgi kunda quyidagi tizimlar mavjud:
- super EXM larda strategik muhim masalalar uchun ekspert tizimlar;
- urta darajadagi EXM larda Ekspert tizimlar;
- simvolli protsessorlarda va ishchi stansiyalarida Ekspert tizimlar;
- mini va super-mini EXM larda Ekspert tizimlar;
- shaxsiy kompyuterdagi Ekspert tizimlar.
4. Ekspert tizimlarini qurish vositalari Bu guruxga hisoblash algoritmlariga muljallangan (S, S++, Basic, Fortran...) va simvolli va mantikiy ma’lumotlarga uncha muljallanmagan an’anaviy dasturlash tillari kiradi. Shuning uchun bu tillar yerdamida sun’iy intellekt tizimlarini yaratish dasturlovchidan katta mexnat talab etadi.
Sun’iy intellektga mo’ljallangan tillar Bu avallambor sun’iy intellekt masalalarini yechishga muljallangan va eng kup tarkalgan LISP (LISP) va Prolog (Prolog) tillaridir. Yana kamrok tarkalgan va Rossiyada yaratilgan PEFAL kabi tillar ham mavjud. Yukorida keltirilgan tillar an’anaviy tillarga karaganda kamrok tarkalgan, lekin ular simvolli va mantikiy ma’lumotlar bilan ishlashda katta imkoniyatga ega.
Kobiklar Kobiklar deganda (Shells) bor Ekspert tizimlarning bushlari, ya’ni bilimlar bazasiga ega bulmagan tayer Ekspert tizimlar tushuniladi. Bunga misol qilib to’ldirilmagan MYCIN Ekspert tizimsini olishimiz mumkin (Empty MYCIN). Bunday kobiklarning afzalligi shundaki, ular tayer Ekspert tizimlar tuzish uchun dasturchi mexnatini umuman talab kilmaydi. Fakat predmet oblasti buyicha muttaxassis bilimlar bazasini to’ldirish uchun kerak buladi.
