Davolash quyidagicha olib boriladi: — gemoterapiya, yangi qon va plazma quyish, antigemofil plazma, kriopretsipitat (plazmadan ajratib olingan oqsil konsentrati) sutkasiga 20—40 TB/ kg venaga, antigemofil globulin yuborish;
— ayrim hollarda glukokartikoidlar, prednizalon 20—30 mg dan (dozasi pasaytirib boriladi);
— ko’rsatmalar bo’lganda rentgenoterapiya;
— simtomatik terapiya: gemostatik, antianemik, og’riq qoldiruvchi vositalar.
Parvarishi. Kasallik og’ir kechganda — ko’p qon yo’qotish oqibatida yuz bergan anemiya, falajliklar bilan o’tadigan pernitsioz anemiya, gemolitik kriz, nekrotik angina va boshqa asoratlarda parvarish qilish ayniqsa muhim. Davolashning ta’sirchanligi ko’p jihatdan tibbiyot hamshirasining parvarishiga bog’liq.
Beixtiyor siydik chiqarish va defekatsiya yuz berishi mumkin. Bunday hollarda bemorni ventilatsiyasi yaxshi, qulayliklari bo’lgan iliq xonaga joylashtirish kerak. Tibbiyot hamshirasi davo tadbirlarida faol qatnashib, bemorlar ustidan doimiy kuzatuv olib borishi zarur.
Bemor es-hushini yo’qotganda karavotdan yiqilib tushish ehtimolining oldini olish, ich kiyim va oqliklar ifloslanganda o’z vaqtida almashtirish, yotoq yaralarning oldini olish lozim. Gemolitik kriz vaqtida tibbiyot hamshirasi bemorga og’riqni qoldiradigan davo bilan birga, unga osoyishta sharoit yaratishi kerak.
Tegishli malakali yordam ko’rsatilganda prognoz, odatda, ijobiy bo’ladi.
Trombotsitopenik purpura (Verlgof kasalligi)
Trombotsitopenik purpura yoki Verlgof kasalligi gemorragik diatezlar guruhiga kiradi, u trombotsitlar o’zgarishiga bog’liq va aksariyat immun kelib chiqadi. Kasallikning birinchi klinik tasvirini 1735- yilda Verlgof dog’simon gemorragik kasallik nomi ostida bergan edi. Bu kasallik turli yosh guruhlarida kuzatiladi, biroq ko’pincha bolalar va yoshlar kasallanadi. Bolalik yoshida kasallik o’g’il va qiz bolalarda bir xil, katta odamlar o’rtasida ayollarda ko’proq uchraydi.
Etiologiyasi. Bu masala uzil-kåsil hal qilinmagan va quyidagi nazariyalar mavjud:
— kasallik asosida suyak ko’migi megakariotsitlarining trombotsitlarni kam ishlab berishi yoki ularning noma’lum yoki ma’lum omillar ta’sirida sifat jihatidan nosozligi yotadi;
— organizm immun sistemasining ahamiyati (immunogen nazariya); bu nazariyaga binoan kasallik qonda bemor trombotsitlarini yemiradigan antitrombotsitar autoantitanalar yig’ilishi natijasida rivojlanadi;
— infeksiyalar (aksariyat viruslarga), vaksinatsiyaga, tomir devori o’tkazuvchanligi buzilishiga muayyan ahamiyat båriladi.
Hozirgi vaqtda trombotsitar antitanalar ishlab chiqarishda taloqning faol ishtiroki aniqlangan, bu ularning halok bo’lishiga, binobarin, trombotsitlar miqdorining kamayishiga imkon beradi.
Klinikasi. Kasallikning asosiy belgilaridan biri teri gemorragiyasi va shilliq pardadan qon kåtishi hisoblanadi.
Teri gemorragiyasi petexiya yoki ekximoz ko’rinishida bo’ladi va tananing old qismida joylashadi. Vaqt o’tishi bilan terining qon quyilgan joylari rangli ko’rinishda bo’ladi (ko’k, yashil, sariq va hokazo).
Ko’p hollarda burundan qon ketish kuzatiladi. Ayollarda birinchi o’rinda bachadondan qon ketishi — menorragiya holatida bo’ladi. Inyeksiya qilingan joylarda qon qo’yilishi paydo bo’ladi. Klinikada Verlgof kasalligining o’tkir va surunkali turi kuzatiladi. Bu kasallik infeksiya jarohatlari, homiladorlik, operatsiyalar natijasida qaytalanishi mumkin.
Davosi. Splenektomiya.
Konservativ davolash:
steroid gormonlar qo’llash;
gemoterapiyani keng qo’llash;
d) antianemik, umuman quvvatlantiruvchi terapiya.
Ayrim hollarda yosh o’tishi bilan qon ketishi kamayadi yoki butunlay to’xtaydi.