Sut va sut maxsulotlari texnologiyasi

SUTNI QABUL QILISH VA UNGA DASLABKI ISHLOV BERISH:

Yuqori sifatli xom sutdan yuqori navli sut mahsulotlari ishlab chiqarish mumkin.Sifatli xom sutdan yuqori navli sut mahsuloylari ishlab chiqarish mumkin.Sifatli xom sut bed sutning qayta ishlashga layoqatligini aniqlovchi kimyoviy tarkibi, fizik-kimyoviy va mikrobiologik ko’satgichlar majmuasiga aytiladi.Qabul qilib olingan sutga ishlov beriladi.Sutga ishlov berish quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi:qabul qilish,tozalash,issiqlik ishlo berish,sotish,qadoqlash va ma’lum muddatda saqlash.

Tarkibidagi chiqindilardan tozalash maqsadida sut filtrlanadi.Tozalash uchun har xil filtrlardan foydalaniladi: paxtali filtr-disklar, doka, sintetik materiallar,metal elak va boshqalar.Mikroorganizmlar ko’payishini to’xtashish maqsadida tozalangan sut tezda sovutiladi.Kichik korxonalarda sutni sovitish uchun suvdan foydalaniladi.Keyingi vaqtda sutni sovitish uchun plastinka sovitgichlar qo’llanilmoqda.Kislataliligi 19-20*Tbo’lgan sut ma’lum muddat (6 soat) saqlanishi mumkin.Sutga issiqlik ishlaov berish 76*C haroratda 15-20 sekund davomida olib boriladi.Issiqlik ishlov berilgach, sut plastinkali svut gichda 4-6* C haroratgacha tezda sovutiladi.

SUTNI SEPARATLASH:

Qabul qilingan sut tarkibidagi yog’ miqdoriga qarab har xil bo’ladi. Sut o’ta yog’li, o’rtacha yo’li, yoki yog’siz bo’lishi mumkin.Sut tarkibidagi yog’ miqdorini meyorlashtirish maqsadida unga mexanik ishlov beriladi.Ya’ni, sut tarkibidagi yog’ni ajratib olish uchun separatordan o’tqaziladi va yog’ sharchalarini yanada kichik zarrachalarga parchalash maqsadida gomogenizatsiyalanadi.Separatirlash-bu sutni zichligi turlicha bo’lgan ikki: yuqori yog’li (qaymoq) va yo’gi past (yog’siz sut) fraksiyalarga ajratish demakdir.Sutni separatlash separator-qaymoq ajratuvchida olib boriladi. Sut 45-50*C harotda separatlanadi.Separatir barabaning aylanishi natijasida hosil bo’lgan markazdan qochma kuch ta’siri ostida sut plazmasidan yog’lar ajralib chiqadi. Maxsus mexanizm yordamida ajratilganqaymoq va yog’sizlantirilgan sut separatirdan chiqiladi.