T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

           1.8.2 Almanya’daki  Çalışmalar  
           Bu  bölümde  daha  ziyade  kiplik  ve  kiplik  fiiller    üzerinde  yapılan  çalışmalar 
kronolojik  ve  eşsüremli  bir  yaklaşımla  ele  alınacaktır.  Ayrıca    bu  doktora  çalışması 
kiplik  fiillerin  semantik  açıdan    Türkçe  karşılıkları  ile  ilgili  olduğundan  genel  olarak  
kiplik  fiilleri  semantik    ve  eşsüremli  olarak    ele  alan  önemli  çalışmalar  üzerinde 
durulacaktır. 
           Dilbilimde  kiplik  kavramı  konusunda  bir  uzlaşmadan  ziyade  farklı  görüşler 
vardır.    Genel  olarak  kiplik,  “ifadedeki  belirtilen  iş  ve  oluşun  geçerliliğine  ilişkin 
olarak  konuşanın  tavrının  tarz  ve  biçimine  ilişkin  semantik-pragmatik  bir  kategori” 
(METZLER LEXIKON, 2000:446) olarak ele alınır. 
           Almancada  fiillerin  kip  sistemi    ve  kiplik  fiiller  oldukça  iyi  bir  biçimde 
araştırılmıştır,
 
örneğin
 
GABELENTZ  (1901:  470-474),  kipliğin  üç  türünü  betimler:  
Mantıksal, psikolojik ve sosyal kiplik.               
           BECH (1949) kiplik fiilleri üç temel anlamsal boyutta analiz eder:  
 “(1) Volitivität: istek belirtme (wollen, sollen, dürfen) (2) Emotivität: duygusallık 
(mögen) (3) Kausalität: nedensellik (müssen, können).”
10 
_______________________ 
10
 http://www.sfb441.uni-tuebingen.de/b3/b3altantrag.pdf (13.09.2011) 

---

 
39 
           
Latince  modeline  göre  Alman  gramerini  oluşturmaya  çalışan  GLINZ  (1952) 
bağlamdan bağımsız kip anlamlarını formüle etmeyi denemiştir. SCHMIDT(1967: 27 
vd.),  fiil kipi  ya  da  kiplik  fiilleri  ile açıklanıp açıklanmamasına  göre kipliği ikiye 
ayırmıştır.  Ona  göre  kip  biçimleri  konuşanın  ifadenin  içeriğine  ilişkin  tavrını 
açıkladığı  için,  kiplik  türü  iletişimsel-dilbilgisel  bir  karakter  taşır.  Kiplik  fiilleri 
mantıksal-dilbilgisel bir fonksiyona sahiptir.  
 
           GERSTENKORN  (1976)  Almancadaki  bütüncül  bir  kiplik  sistemi  üzerinde 
çalışmış,  bu  çalışmada  Bugünkü  Almancadaki  kiplik  sisteminin  monografisini 
oluşturmuştur. SCHMIDT(1967: 27 vd.), Almancanın kiplik sistemiyle ilgili başka bir 
çalışmada  Doğu Alman işlevsel dilbilim  ekolüne göre kiplik sistemini ele almıştır.  
 
           MEIER  (1977:  87)    Zur  Verwendung  der  Elemente  des  Feldes  der  Modalität 
beim  Kommunikationsverfahren  Begründen,  konulu  bir  çalışmasında  kipliği  
“Konuşana  ve  konuşma  durumuna  bağlı  olan  cümle  anlambiliminin  bir  bileşeni” 
olarak  tanımlar      ve    iletişim  yöntemi  gerekçelendirmede  kiplik  alanının  öğelerinin 
kullanımı  üzerinde  durur.  Edatlar  ve  Etkileşim    (