T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 151
52- OKSİJEN İNHALASYONU UYGULAMA TALİMATI
1.
AMAÇ: Doğru/uygun teknikle oksijen uygulayarak komplikasyonları önlemeye
yönelik standart bir yöntem belirlemektir.
2.
KAPSAM: Bu talimat oksijen tedavisinin temel prensipleri (güvenlik önlemleri ve
enfeksiyon kontrol önlemleri), endikasyonları ile uygulama yöntemleri (nazal kanül,
oksijen maskesi, oksijen çadırı ve katater) faaliyetlerini kapsar.
3.
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hemşire ve hekim sorumludur.
4.
TANIMLAR:
5.
UYARILAR ve ÖNERİLER:
Temel ilkeler
Acil durumlarda ve hekimin bulunmadığı durumlarda hemşire oksijen tedavisi (2-
4 lt/dk.) başlatabilir.
Oksijen tedavisine başlarken önce manometre sonra tüp açılır.
Oksijen tedavisine başlanırken humidifer her uygulama sonrası boşaltılır, temiz ve
kuru bırakılır.
Uygulamada distile su kullanılır.
Güvenlik önlemlerine dikkat edilir:
o
Tüpler mavi veya gri renkte olup üzerinde Oksijen tanıtıcı yazısı (dolum tarihi,
son kullanma tarihi, firması) yazılı olmalıdır (Oksijen tüpü uzunluğu 1-1.5m,
genişliği diametresi 20cm olan silindir biçiminde özel tüplerdir. Tüpün içinde
% 99 Oksijen , % 1 Azot gazı vardır).
o
Tüpler 35 °C geçmeyen oda ısısında ve ısıtıcılara en az 2 m uzaklıkta bulunur.
o
Tüpler sarsılmadan ve düşürülmeden dikkatle taşınılır.
o
Oksijen inhalasyonu sırasında oksijen tüpleri ocak, ısıtıcılar, elektrik prizleri
yanında bulundurulmaz, kibrit ve sigara yakılmaz.
o
Tüpler kullanılırken basınca özel manometreli başlık takılır.
o
Oksijen tüpleri yavaş ve dikkatli olarak açılır, oksijen çıkış yerinin karşısında
durulmaz.
o
Oksijen tüplerinin başına tehlikeyi önlemek amacıyla “ATEŞLE
YAKLAŞMAYINIZ” levhası asılır.
Enfeksiyon kontrolü önlemleri alınır;
o
Her hasta için ayrı disposable cihaz (kanül, kateter, maske, çadır) kullanılır.
o
Disposable olmayanlar uygun dezenfektan ile dezenfekte edilir,
o
Cilt kontrolü sık yapılır,
o
Oksijen tedavisi alan hastalara mutlaka “Ağız Bakım Talimatına” uygun ağız
bakımı yapılır.
Kateterler 8 saatte bir, nazal kanül 48-72 saatte bir degiştirilir. Oksijen tedavisinin
tüm aşamalarında hasta ve ailesine gerekli bilgi verilir.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 152
6.
ARAÇ ve GEREÇLER:
Uygulama şekline göre; Kateter (yetişkinlerde 12-14 Fr. No. lu Oksijen kateteri),
nazal kanül, oksijen maskesi, oksijen çadırı, inkübatör (küvöz) veya oksijen başlığı
seçilir.
Flowmetre
Humidifer
Yeteri kadar steril distile su
Oksijen bağlantı tüpü
7.
İŞLEM BASAMAKLARI:
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir;
Oksijen inhalasyon sistemini yalnızca hemşire ve hekimin işletebileceği, doz
ayarının değiştirilmemesi konusunda,
Maske, başlık, kateter, kanül, v.s. pozisyonunun değiştirilmemesi gerektiği
konusunda,
Hemşireyi haberdar etmesi gereken durumlar hakkında (Komplikasyonlar,
beklenmeyen herhangi bir durum, Oksijen inhalasyon sisteminde olabilecek
değişikliklerde) hasta ve yakınları bilgilendirilmelidir.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Araçların uygun bağlantısı yapılır,
Güvenlik durumu kontrol edilir,
Enfeksiyon kontrol önlemleri alınır,
Hastanın solunum yollarının (burun, ağız, trakea) açık olup-olmadığı kontrol edilir,
“Hastaya Pozisyon Verme Talimatı’’na uygun fowler/ semifowler pozisyonu
verilir,
Humidifer (nemlendirme için) 2/3’ sine kadar steril distile su doldurulur,
Veriliş yoluna göre nazal kanül veya maskenin yerinde olup-olmadığı kontrol edilir,
Order edilen oksijen miktarı ayarlaması yapılır,
Nazal Kanül:
Hastanın burundan nefes alması istenir,
Baştan arkaya geçmeli ve sıkıştırılabilir ayarı olan veya hastanın durumuna göre
gözlük arkalığı gibi kulağa takılıp sabitlenebilen nazal kanüller tercih edilmelidir,
Burun tahriş olmuşsa yumuşatıcı pomatlar sürülebilir.
Oksijen maskesi:
Maske hastanın yüzüne tam olarak yerleştirilir,
Oksijen sızıntısı-olup olmadığı kontrol edilir,
Hastada boğulma hissi varsa alışıncaya kadar yanında kalınmalıdır,
Cilt tahriş yönünden gözlenmelidir,
Oksijen kontrasyonu % 60 ın üzerinde olmamasına dikkat edilmelidir.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 153
Kateter:
Genellikle entübe hastalarda tercih edilir ve hekim tarafından takılır.
Kateter su veya suda eriyebilen bir kayganlaştırıcı ile ıslatılır,
Burun deliği hafifçe yukarı kaldırılır,
Zorlamadan nazal kanal boyunca orofarenkse doğru itilir,
Yerinde olup-olmadığı hastanın ağzından bakarak kontrol edilir,
Flasterle tespit edilir.
Doz: %30-50 yoğunlukta oksijen 4-8 lt /dakika olarak verilir.
Oksijen inhalasyon tedavisi bitiminde humidiferdeki su boşaltılır, temizliği
sağlandıktan sonra kuru olarak saklanır,
O2 manometresi ve oksijen tüpü doluluk miktarı kontrol edilerek bir sonraki
kullanım için hazır bırakılır,
Oksijen inhalasyon süreci bittiğinde tüm disposable malzemeler “Atık Yönetimi
Talimatına” uygun olarak atılır,
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
3-4 saatlik periyodik gözlemlerindeki tüm bulgular, kateter, sonda değişimi, oksijen
konsantrasyon değişimleri, kan gazı değerleri, ağız ve cilt bakımı sonuçları
“Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 154
53- ORAL YOLLA İLAÇ UYGULAMA TALİMATI
1.
AMAÇ: Oral ilaçları doğru yol ve teknikle hastaya komplikasyonsuz uygulamaktır.
2.
KAPSAM: Bu talimat; oral ilaçların hazırlanması, uygulanması ve uygulamaya bağlı
komplikasyonların tanımlanmasındaki tüm faaliyetleri kapsar.
3.
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hekimler ve hemşireler sorumludur.
4.
TANIMLAR:
Doğrudan gözetimli tedavi (DGT- directly observed treatment, DOT): Görevli
bir kişinin, hastanın her doz ilacını yuttuğunu gözlemlemesidir. Böylece hastanın
tedaviye uyumu garantilenir, her doz ilacı içtiğinden emin olunur.
Doğrudan gözetimli tedavi stratejisi (DGTS- directly observed treatment-short
course, DOTS): Bir hastanın ilaçlarını düzenli olarak almasını sağlayarak,
tedavisinin aksamadan tamamlanması amacıyla oluşturulan tedavi planıdır. Özellikle
toplum sağlığını da etkileyen tüberkülozda ve bazı psikiyatrik hastalıklarda bu plan
uygulanır.
5.
UYARILAR ve ÖNERİLER:
İlaçlar, hemşire bankosunda her hastaya ayrı ilaç kadehine hazırlanır ve ilaç kartı ile
birlikte bulundurulur.
İlaç hazırlanırken ilacın son kullanma tarihi kontrol edilir.
Hasta bütün ilaçlarını yutana kadar yanında kalınır.
Yutma sorunu olan hastaya yalnızca tablet formundaki ilaç ezilip, su ile karıştırılarak
verilir.
Özellikle oral ilaç uygulamalarında Doğrudan Gözetimli Tedavi (DGT) gerektiren
hastalar varsa (Tbc gibi) tespit edilip, Doğrudan Gözetimli Tedavi Stratejisi (DGTS)
planlanmalıdır.
6.
ARAÇ VE GEREÇLER:
Uygun büyüklükte ilaç tepsisi
Tepsi içinde temiz ve kuru ilaç kadehleri,
İlaç, ilaç kartı
Böbrek küvet,
Su bardağı
İçinde su bulunan kadehte damlalık,
Pipet
Çam uçlu enjektör
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 155
7.
İŞLEM BASAMAKLARI:
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir. Soruları
varsa yanıtlanır.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Her ilaca ayrı ilaç kartı çıkartılır.
Hastaya ait ilaç dolabından ilaç alınıp ilaç kadehine koyulur.
Tepsi içinde hazırlanan ilaç ile hasta odasına gidilir.
Hastanın kimliği kontrol edilir.
Hastanın oturmasına yardım edilir.
İlaç kadehinden ilaçları alıp hastaya tek tek içirilir.
İlaçla birlikte hastaya sıvı verilir (su ve meyve suyunu tercih edin) .
Diş minesine zararlı asit (aşındırıcı etkili) demir (leke yapıcı) hidroklorik asit, sıvı
demir preparatları ve diğer güçlü tahrip edici ilaçları pipetle verilir.
Hasta bütün ilaçlarını içene kadar yanında kalınır.
Hasta tablet formu yutamıyorsa ağızda çiğneterek içmesi sağlanır.
Hasta oral alamıyor ve Nazogastrik Sonda (NG), Perkütan Endoskopik Gastrostomi
(PEG) gibi tüp mevcut ise; uygulamadan önce 50 cc su verilir, verilecek ilaç tablet
ezici ya da ilaç havanı ile toz haline getirilir, toz sulandırılıp tüpten çam uçlu enjektör
yardımıyla verilir, ilaçtan sonra 50 cc su vererek tüpte ilaç kalmaması sağlanır.
Hasta, uygulanan ilacın özelliğine göre komplikasyonlar yönünden gözlenir.
Verilen, reddedilen veya verilmeyen ilaçlar ‘‘Hemşire Gözlem Formu’’ kayıt
edilir.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 156
54- ÖDEMLİ BÖLGE TAKİP VE BAKIM TALİMATI
1.
AMAÇ: Ödemli bölgede dolaşımı sağlamak, cilt bütünlüğünü korumak ve
komplikasyonları önlemek amacıyla yapılan uygulamalar konusunda standart bir
yöntem belirlemektir.
2.
KAPSAM: Bu talimat lokal/genel ödemin tanılanması ve takibi, ödem çözücü
girişimleri ve cilt bütünlüğünü korumaya yönelik bakımı kapsar.
3.
SORUMLULAR: Bu talimatın uygulanmasından hemşire sorumludur.
4.
TANIMLAR:
Ödem: Dokular arası bölmede ve vücut boşluklarında sınırlı ya da yaygın bir şekilde
sıvı artmasına ödem adı verilir.
Anazarka: Ödem sıvısı deri altı dokusu ve vücut boşluklarında toplanırsa tüm
vücutta şişme görülür ki buna Anazarka adı verilir.
Gode Bırakan Ödem: Ödem deri altı dokusunda oluştuğunda; parmakla
bastırıldığında çukurlaşır. Parmağın basıncı hemen alttaki sıvıyı yanlara iterek çukur
meydana getirir, parmak kaldırılarak basınç yok edilirse sıvı tekrar bu çukuru
doldurur. Bu şekilde görülen ödeme gode bırakan ödem denir.
Gode; Pretibial, Ayak sırtı, Ayak bileği çevresinden ve el sırtı üzerinden, bölgeye
baş parmak ile 5 sn bası uygulanarak takip edilir.
5.
UYARILAR ve ÖNERİLER
-
Ödemli hastanın diyetinden tuz çıkarılır.
-
Sıvı alımı bir gün önce çıkardığı miktar + 500 cc geçmeyecek şekilde ve sıvı alım
protokolüne uygun düzenlenir.
-
Vücut ağırlığını ölçme protokolüne uygun 24 saatte bir kilo takibi yapın.
-
Ödemli hasta travmadan korunur.
-
Ödemli hastanın ekstremitedeki tüm takılar ve sıkı giysileri çıkarılır.
-
Ödemli bölgeye yönelik;
Ödemli bölge temiz ve kuru tutulur, bölgeye masaj yapılmaz.
Ödemli extremite ölçümü 24 saatte bir yapılır.
Ödemli extremite kalp seviyesinde protokole uygun elevasyona alınır.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 157
Ödemli ekstremiteden TA, enjeksiyon I.V perfüzyon ve kan alma gibi
uygulamalar yapı
lmaz.
-
Ödem; gode, lokalizasyon ve cilt bütünlüğü yönünden tanılanır.
Godenin derinliği, geri dönüş hızı ve cilt görünümü yönünden değerlendirme:
(1+):
o
Basınçla hafif gode oluşur (2 mm).
o
Gode 15 saniyede geri döner.
o
Cilt hatları normaldir.
o
İnterstisyel sıvıda %30 artma vardır.
(2++):
o
Basınçla derin gode oluşur (4 mm).
o
Gode 15-30 saniyede geri döner.
o
Cilt konturları nispeten normaldir.
o
Tanılama sıklığı: 24 saatte bir değerlendirilmelidir.
(3+++):
o
Basınçla derin gode oluşur (8 mm).
o
Gode 30-45 saniyede geri döner.
o
Cilt gözle görülür şekilde kabarıktır.
o
Tanılama sıklığı: 12 saatte bir değerlendirilmelidir.
(4++++):
o
Basınçla derin gode oluşur (8 mm).
o
Gode 45 saniyeden fazla bir sürede geri döner.
o
Ciltte sosis kabarıklığı vardır.
o
Testis ödemi, karında asit, ciltte yara veya akıntı, kırmızı mor cilt bulguları eklenir.
o
Tanılama sıklığı: 8 saatte bir değerlendirilmelidir.
Vücuttaki lokalizasyonu bakımından değerlendirme:
o
Ekstremitelerde; çift taraflı: +/-
o
Yüz ve göz çevresi: +/-
o
Genital bölge (testis ve labialar): +/-
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 158
o
Sakral bölge: +/-
o
Bütün vücut (anazarka): +/-
Cilt bütünlüğü yönünden değerlendirme:
o
Renk
o
Sızıntı
o
Akıntı
o
Yara
o
Enfeksiyon
o
Tanılama sıklığı: 24 saatte bir değerlendirilmelidir.
Üst kol, bacak ve karın çevresinde ödem takibi mezura ile yapılmalıdır.
Hastaya beslenme, ödemli bölgeyi travmadan koruma ve elevasyon konularında
eğitim verilmelidir.
Hastaya uygun diyet doktor istemine göre verilmelidir.
Aldığı çıkardığı takibi yapılmalıdır.
Günlük kilo takibi yapılmalıdır.
6.
ARAÇ ve GEREÇLER:
Non-steril eldiven
Havlu
Vazelin, yumuşatıcı krem
Yastık
Mezura
7.
UYGULAMA:
İşlem öncesi hasta ve hasta yakınlarına uygulama hakkında bilgi verilir.
Eller “El Hijyeni Talimatı’na uygun yıkanır.
Eldiven giyilir.
Hastanın tüm takı ve sıkı giysilerini çıkarın.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 159
Hastanın mahremiyeti sağlanır, uygun pozisyon (fowler/semifowler) verilir.
Ödemli bölgenin altına muşamba/havlu yerleştirin.
Ödemli hastaya yatağa bağımlılık derecesine göre bakım protokollerini uygulayın.
Cilt bütünlüğü bozulmuşsa Yara Bakım Protokolü’nü uygulayın.
Ödemli bölgeyi temiz ve kuru tutun.
Ödemli bölgeye elinize aldığınız vazelin; bastırmadan, nazikçe dairesel hareketlerle
yayarak sürün.
Ödemli bölge ya da ekstremiteleri protokole uygun kalp seviyesinde elevasyona alın
(labialar, testisler, ekstremiteler).
Hastanın durumuna göre günlük bakım sıklığını planlayın ve uygulayın.
Atıklar “Tıbbi Atık Yönetimi Talimatı”na uygun şekilde atılır.
Malzemeler temizlenip kaldırılır.
Eller “El Hijyeni Talimatına” uygun yıkanır.
Yapılan “Hemşire Gözlem Formu”na kaydedilir.
T.C.
BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ
Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi
Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü
Yürürlülük Tarihi:
Ocak 2014
Revizyon Tarihi
Revizyon No:
HASTA BAKIM TALİMATLARI
B.E.Ü. 2014
Sayfa 160
55- PARENTERAL BESLENME TALİMATI
1.
AMAÇ: Oral, ya da enteral yolla yeterli besin alamayan bireye, tüm besin
gereksinimlerini karşılayan yüksek konsantrasyonda hipertonik solüsyonları santral ya
da periferal venöz kateter aracılığı île uygulamak amacıyla standart bir yöntem
belirlenmesidir.
2.
KAPSAM: Bu talimat parenteral beslenme uygulama faaliyetlerini kapsar.
3.
SORUMLULAR: Servis/Ünite Hemşiresi
4.
TANIMLAR:
Santral Parenteral Nütrisyon (CPN): Besin öğelerinin tam veya kısmi olarak
santral venöz kateter aracılığı ile dolaşım sistemine verilmesidir. Santral parenteral
nütrisyon için kullanılan venöz yollar; subklavyen katater, juguler kateter, hickman
katater vb.
Periferal Parenteral Nütrisyon (PPN): Kısa süreli beslenme desteği gerektiğinde
(4-5 günden maksimum 14 güne kadar) ya da oral beslenmeye ek, besin öğelerinin
tam veya kısmi olarak periferik venler yoluyla <900 mOsm/L osmolalitesi olan
solüsyonların periferik venlerden dolaşım sistemine verilmesidir.
Ataksi: Denge bozukluğu veya hareketler arasındaki uyumun bozulmasıdır.
Refeeding Sendromu: Ağır malnutrisyonu olan hastalara 20-22 kcal/ kg'dan fazla
kalori verildiğinde (özellikle glikoz) K, Mg, Na, B vitamininin hücre içine girmesi
sonucu gelişen; ödem, kalp yetmezliği, aritmi, şuur bulanıklığı, ataksi, tremor,
900> Dostları ilə paylaş: |