Resim 1.3: Fizyoterapist
Çok kısa süreli masajlarda olumlu sonuç almak güçtür. Aynı zamanda çok uzun ve
yorucu masajlar da zararlı olabilir. Terapi seansları hastalığın yerine göre düzenlenmelidir.
Fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinde yapılan tedavi masajlarının reçetelerini mutlaka
uzman bir doktor yazmalıdır. Fizik tedavi merkezinde terapi yapan (fizyoterapist) kişiler bu
reçeteleri aynen uygulamak zorundadırlar. Doktorun kararı, hiçbir şekilde hastasıyla
tartışılmamalı ve ayrıca bir reçete uygulanmamalıdır.
Tedavi ve rehabilitasyon masajını alan uzmanları uygulayabilir.
Tedavi masaj reçetelerinde uzman doktor,
Fizik tedavinin çeşidini
Tedavi uygulama süresini
6
Tedavi edilecek bölgeyi
Tedavilerin haftada kaç gün uygulanacağını
Elektrikli cihazlarla tedavilerde kullanılması gereken elektrot ve metotları
yazmalıdır.
Ayrıca tedavi masajlarının başarılı olabilmesi için fizik tedavi uzmanlarıyla
fizyoterapistler iyi bir iş birliği içerisinde olmalıdır. Tedavi boyunca hastalar sık sık kontrol
edilmeli, gerektiğinde tedavi şekli değiştirilmeli ve tüm bunlar hastanın dosyasına
işlenmelidir.
1.3.4. Estetik ve Güzellik Masajı
Yüz, dekolte, boyun ve saç dipleri, el, ayak bakımı, selülit ve doku sıkıştırma, dokuları
canlandırma ve güçlendirme amaçlı yapılan masaj türüdür.
1.4. Masajın Temel Amaçları
Vücuttaki dokuların ve organların düzenli olarak çalışmasını sağlamak
Kasları güçlendirmek
Vücutta biriken toksin ve yorgunluk maddelerinin atılımını sağlamak
Kan dolaşımını hızlandırmak
Eklemlerin hareketini arttırmak
Kaslara ve dokulara daha çok oksijen iletmek
Doğal yaşlanma sürecini yavaşlatmak ve derinin elastikiyetini koruyarak
kırışıklıkların oluşumunu geciktirmek
Psikolojik rahatlama sağlamak, masajın temel amaçlarındandır.
1.5 Masajın Prensipleri
Uygulanan masajda, istenilen sonucun elde edilebilmesi için masaj prensiplerinin
bilinmesi gerekmektedir.
Bu prensipler,
Masajı kalp yönünde ve kas liflerinin seyrini izleyerek yapmalıdır. Bunun
nedeni toplardamar akımın kalbe doğru olmasıdır.
Klasik masaj uygulamasına sıvazlama tekniği ile başlayıp gereken teknikleri
uyguladıktan sonra masajı sıvazlama ile sonlandırmalıdır.
Kişilerin tepkileri birbirinden farklı olduğu için masajınızın basıncı çok sert
olmamalıdır. Sert masaj doku içi kanamalara neden olabilir.
Masaj manipülasyonlarınız ritmik olmalı ve birbirini izlemelidir. Masaj
esnasında ellerinizin vücuttan teması kesilmemelidir.
Masaj öncesinde 20 veya 30 dakika sıcaklık uygulaması, yaptığınız masajın
etkisini arttıracaktır.
Masaj bölgelerini belirlemeden yapılan uygulamalar yanlıştır. Masajın,
bölgelere uygun olarak yapılmasına özen gösteriniz.
7
Masaj ortamınızı rahatlatıcı, dinlendirici ve ferah olacak şekilde hazırlayınız.
Masaj sonrası müşterinin dinlenmesi sağlanmalıdır.
1.6. Masajın Etki Alanları
1.6.1. Masajın Fizyolojik Etkileri
1.6.1.1. Kaslar Üzerindeki Etkisi
Dokulardaki laktik asit birikimini dağıtarak kas dokusundaki yorgunluğu
giderir.
Düzenli masaj, kas dokularında artık ürünlerin birikmesi sonucu oluşabilecek
sertlikleri (fibrosis) engeller ya da ilerlemesini önler.
Masaj, kasın fonksiyonel gücünün korunmasına yardımcı olur.
Kaslara yapılan masajla artan dolaşım sayesinde, dokulara daha çok oksijen
taşınır. Artık ürünlerin organizmadan kolay atımı sağlanır.
Kasılmış, gergin kaslar doğru masaj tekniğiyle rahatlatılır.
Eklemler çevresine yapılan gevşetici masajlar, kasların da sistemli olarak
çalışmasını sağlar.
Zayıflamış kaslar üzerine etkili masaj uygulamaları, kasın eski fonksiyonunu
kazanmasını sağlar.
Kas liflerinin elastikiyetini artırır.
1.6.1.2. Kemik ve Eklemler Üzerindeki Etkisi
Kemik çıkıntılarının üzerine yapılan özel teknikli masajlarla kemik ve çevre
dokularda sistemik değişiklik sağlanabilir.
Eklemler çevresine yapılan düzenli masaj, eklem sertliklerini önleyerek
eklemlerin daha düzenli çalışmasına yardımcı olur.
1.6.1.3. Deri Üzerine Etkileri
Artan kan dolaşımı sayesinde yağ ve ter bezleri daha fazla sebum üreterek
derinin daha elastik, yumuşak, enfeksiyonlara karşı direnç kazanmasına
yardımcı olur.
Masaj, ter bezleri yoluyla artık maddelerin atılımını sağlar ve derinin solunum
fonksiyonunu canlandırır.
Masaj yardımıyla deri rengi daha sağlıklı görünür.
1.6.1.4. Yağ Dokusu Üzerine Olan Etkisi
Herhangi bir diyet programıyla birlikte yapılan masaj seansları, uygulama
bölgelerini sıkıştırmada, toparlamada, deri altı yağlı dokunun erimesinde vb.
yardımcı olmaktadır.
8
Artan dolaşıma bağlı olarak yağlı doku daha çabuk ısı üretir ve bu ısı yağın
emilimine yardım eder.
Yağ dokusu bakımından yoğun ve problemli olan bölgeler, yağ çözücü, selülit
giderici ürünlerle masaj yapılarak yumuşatıldığında, zayıflama rejimi ve
egzersizlerle birleştirilerek desteklendiğinde bu bölgelerde daha kolay yıkımlar
oluşturulacaktır.
1.6.1.5. Sinirler Üzerindeki Etkisi
Etkili masaj manipülasyonları, vücut sinirleri üzerinde sakinleştirici, uyarıcı,
zindelik verici ve ağrıyı azaltıcı etkiye sahiptir.
Masaj ritminin yavaş olması sinir sistemini gevşetir.
Etkili masaj teknikleri uyarıcı ve mekanik etkiye sahip olduklarından, vücuttaki
birçok dokunun ve organın daha etkili bir şekilde çalışmalarını sağlar. Örneğin,
midenin salgı sinirleri uyarılırsa mide, sindirimi hızlandırarak daha fazla
sindirim sıvısı üretecektir.
Masaj, yorgun olan sinirleri canlandırarak fonksiyonlarını tekrar kazanmalarına
yardımcı olacaktır.
1.6.1.6. Dolaşım ve Lenf Sistemi Üzerine Etkileri
Tüm vücut sistemimizin çeşitli bölgelerinde lenf damarları ve lenf bezleri
vardır.
Lenf bezleri boyun, koltuk altları, dizlerin arkası, dirseklerin iç kısımları ve kasık gibi
bölgelerdedir. Lenf sistemi çeşitli enfeksiyon hastalıklarından korunmada ve bağışıklık
sisteminin güçlendirilmesinde önemli bir rol oynar. Vücudumuzdaki hücrelerin sağlıklı bir
şekilde görev yapabilmesi için lenf sıvısının, lenf damarları yoluyla atılması gerekmektedir.
Ayrıca enfeksiyonlara karşı ürettiği lenfosidinin de vücuda dağılabilmesinde düzenli bir kan
dolaşımına ihtiyaç vardır. Lenfosidinin, vücutta bölgesel dağılım sağlayabilmesi için kasların
hareketi şarttır. Bu nedenle masajın, dolaşım ve lenf sistemi üzerinde önemli bir etkisi vardır.
Etkili bir masajla hızlanan kan dolaşımı sayesinde lenf sıvısı vücutta dağılarak bağışıklık
sistemini güçlendirir. Toksin maddelerin vücuttan atılımını kolaylaşır.
Zayıflamış olan lenfatik sistemi uyararak etkin hâle getirir, bulunan ödem ve
şişkinliklerin giderilmesine yardım eder.
Toplardamarlardaki (venlerdeki) kan akışının düzenlenmesini sağlayarak
hızlanan dolaşım sayesinde tüm besinlerin tekrar atardamarlar yoluyla
alınmasına yardım eder.
1.6.2. Masajın Psikolojik Etkileri
Düzenli bir masaj, organizma üzerinde canlandırıcı, sakinleştirici, uyarıcı, sinirsel
gerginlikleri azaltıcı etki gösterir. Masaj, fiziksel ve ruhsal sağlığın korunmasında önemli bir
yere sahiptir.
9
1.7. Masajın Planlanması
Masaj uygulanacak kişinin özellikleri ve uygulamanın amacı göz önüne alınarak
masajın planlanması yapılmalıdır.
Bu planlama:
Masajın çeşitleri
Masajın süresi
Masajın frekansı
Masajın manipülasyonları
Masaj yapılmaması gereken durumlar göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.
1.7.1. Masaj Çeşitleri
Masajın amacı düşünülerek masaj çeşidi belirlenir.
Tedavi amacıyla yapılan masaj
Alan hekimlerinin belirlediği kararlar doğrultusunda, uzman terapist ve masörler
tarafından uygulanan masajdır.
Dinlendirme masajı
Tüm vücudun rahatlaması için yapılan masaj türüdür.
Sporcu masajı
Sporcuların kendilerini iyi hissetmesi, konsantrasyonlarını güçlendirme, eklemlerde
hareketlilik, ağrısız, ödemsiz hareket sağlama, atiklik ve moral gücünü artırmaya yardımcı
olan masaj türüdür.
Estetik ve güzellik masajı
Kişinin kendini iyi hissetmesi, genç ve güzel görünüm için yapılan masaj türüdür.
1.7.2. Masajın Süresi
Bir masajın ne kadar süreceği uygulama sahasının büyüklüğüne göre planlanır.
Uygulama sahasının büyüklüğü
Genel vücut masajı 40-60 dk. sürerken bölgesel uygulamalarda 15 – 20 dk. sürmelidir.
Kişinin yaşı ve yapısı
Yaşlılarda ve çocuklarda hareketin hızı yavaşlar ve süre kısalır.
Zayıf kişilerde masaj süresi kısalırken kilolu kişilerde bu süre çoğalır.
1.7.3. Masajın Frekansı
Masaj hareketlerinin hızı ve tekrar sayısı
Dinlendirme masajı için aşırı hızlı ya da çok yavaş yapılan masaj uygun değildir.
Hareketlerin tekrar sayısı, çoğunlukla üç olmakla birlikte 3-5 kez hatta daha fazla olabilir.
10
1.7.4. Manipülasyon Seçimi
Masaj manipülasyonlarının özellikleri, planlamada önemlidir. Dinlendirme ve tedavi
masajında dolaşımı destekleyici hareketler seçilir. Sporcu masajında ise uyarıcı hareketler
seçilmelidir.
Resim 1.4: Kalp
1.7.5. Masajın Yapılmadığı Durumlar
Tümörler ve anlaşılamayan kitleler üzerine masaj uygulanmamalıdır.
Ağır kalp hastalığı seyreden kişilere masaj uygulanmamalıdır.
Ateşli hastalıklarda masaj uygulanmamalıdır.
Resim 1.5:Cilt hastalığı
Kasların travmalar sonunda yer değiştirmeleri ve fonksiyonlarının bozulmalarında
romboflebitlerde (toplardamar duvarının iltihaplanması ve damarda pıhtı oluşması ile
damarın tıkanması) masaj uygulamamalısınız.
Deri hastalıklarında, (zona, mantar, dermatit uçuk vb.) masaj uygulanmamalıdır.
Resim 1. 6 :Varis
11
Akut yaralanmalarda (kemik kırıkları, deri altı kanama derideki açık yaralarda
vb.) masaj uygulanmamalıdır.
Yüksek ve düşük kan basıncında masaj uygulanmamalıdır.
Tendon kopma ve zedelenmelerinde (kiriş) masaj uygulanmamalıdır.
Lenf bezi büyümelerinde masaj uygulanmamalıdır.
Varisli bölgelere masaj uygulanmamalıdır.
UYGULAMA FAALİYETİ
12
Masajın planlanmasını tekniğine uygun yapınız.
İşlem Basamakları
Öneriler
Masajın tarihçesini okuyunuz.
Masajın tanımı ve önemini okuyunuz.
Masajın çeşitlerini okuyunuz.
Masajın temel amaçları ve prensiplerini okuyunuz.
Masajın etki alanlarını okuyunuz.
Masajın
planlaması
için
masaj
çeşidini
belirleyiniz.
Masajın süresini belirleyiniz.
Masajın frekansını belirleyiniz.
Masajın manipülasyonlarını belirleyiniz.
Masaj
yapılmaması
gereken
durumları
belirleyiniz.
Dikkatli okuyunuz.
Detaylara özen gösteriniz.
Zamanı iyi kullanınız.
İş önlüğü giyiniz.
Mesleğiniz ile ilgili kurallara
uyunuz.
Dikkatli olunuz.
UYGULAMA FAALİYETİ
13
KONTROL LİSTESİ
Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan kazandığınız beceriler için
Evet, kazanamadıklarınız için Hayır kutucuklarına ( X ) işareti koyarak kontrol ediniz.
Değerlendirme Ölçütleri
Evet
Hayır
1
Masajın tarihini okudunuz mu?
2
Masajın tanımı ve önemini okudunuz mu?
3
Masajın çeşitlerini okudunuz mu?
4
Masajın temel amaçları ve prensiplerini okudunuz mu?
5
Masajın etki alanlarını okudunuz mu?
6
Masajın planlaması için masaj çeşidini belirlediniz mi?
7
Masajın süresini belirlediniz mi?
8
Masajın frekansını belirlediniz mi?
9
Masajın manipülasyonlarını belirlediniz mi?
10 Masaj yapılmaması gereken durumları belirlediniz mi?
Düzenli ve Kurallara Uygun Çalışma
11 İş önlüğü giydiniz mi?
12 Dikkatli oldunuz mu?
13 Detaylara özen gösterdiniz mi?
14 Zamanı iyi kullandınız mı?
15 Mesleğiniz ile ilgili kurallara uydunuz mu?
DEĞERLENDİRME
Değerlendirme sonunda “Hayır” şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz.
Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız
“Evet” ise “Ölçme ve Değerlendirme” ye geçiniz.
14
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu faaliyet sonunda kazandıklarınızı aşağıdaki soruları cevaplandırarak ölçünüz.
Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
1.
Hangi durumlarda masaj yapılması sakıncalıdır?
A)
Spor aktivitelerinin öncesinde
B)
Zayıflamış kasların güçlendirilmesinde
C)
Uyarıcı bir etki istendiğinde
D)
Zona, dermotit, uçuk gibi deri hastalıkları
2.
Aşağıdakilerden hangisi masajın temel amaçlarından değildir?
A)
Toksin maddeleri vücutta tutmak
B)
Kasları güçlendirmek
C)
Kan dolaşımını hızlandırmak
D)
Psikolojik rahatlık sağlamak
3.
Aşağıdakilerden hangisi masajın, fizyolojik etkisi değildir?
A)
Sindirim sistemi üzerine etkisi
B)
Kaslar üzerine etki
C)
Yağ doku üzerinde etki
D)
Deri üzerinde etki
4.
Masaj kaç temel grupta incelenir?
A) 1
B) 3
C) 4
D) 2
5.
Aşağıdakilerden hangisi yüz, dekolte, boyun, saç dipleri, el ve ayak bakımı için
yapılan masaj türüdür?
A) Spor masajı
B ) Tedavi masajı
C) Lenf drenaj masajı
D) Estetik masaj
6.
Aşağıdakilerden hangisi masajın süresini belirlemede etkili olamaz?
A) Uygulama sahası
B) Yaş
C) Cinsiyet
D) Kilo
7.
Aşağıdakilerden hangisi masajın uygulanmasında sakınca bulunmayan durumdur?
A) Ateşli hastalıklar
B) Tümörler
C) Deri hastalıkları
D) Baş ağrısı
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap
verirken tereddüt ettiğiniz sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrarlayınız.
Cevaplarınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
15
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
Masaj odasını ve aksesuarlarını hijyen kurallarına uygun hazırlayabileceksiniz.
Sektördeki masaj salonları hijyen kurallarını uyguluyor mu? Araştırınız.
Sektördeki masaj salonları istenilen niteliklere sahip mi gözlemleyiniz. Elde
ettiğiniz bilgileri sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız
2. MASAJ ODASI
2.1. Masaj Odasının Özellikleri ve Hijyeni
Alanda ne kadar başarılı olunursa olunsun yapılan çalışmanın sunumuna önem vermeli
ve müşterinin rahatını, sağlık durumunu düşünerek çalışma ortamının fiziki koşullarına ve
temizliğine özen gösterilmelidir. Aksi takdirde müşterinin güveni kaybedilir.
ÖĞRENME FAALİYETİ–2
AMAÇ
ARAŞTIRMA
16
UYGULAMA FAALİYETİ
Masaj odasını hijyen kurallarına uygun hazırlayınız.
Örtüleri, çarşafları lekesiz ve temiz kullanınız.
Kullandığınız örtüleri, çarşafları ütüleyiniz.
Her gelen müşteri için ayrı çarşaf ve örtü kullanınız.
Hijyen kurallarina uyunuz.
Masaj odasının yüzeyini süpürünüz.
Masaj odasının yüzeyini sabunlu su ile siliniz.
Masaj odasının yüzeyini dezenfekte ediniz.
Masaj odasını sık sık havalandırınız.
Hafif oda kokuları kullanınız.
Dinlendirici tarzda bir aydınlatma sağlayınız.
Işığın göze gelmemesine özen gösteriniz.
Masaj odasının ısısını çalışmanızı engelleyecek, müşterinizi bunaltacak ya da
üşütecek şekilde ayarlamayınız.
20
Dostları ilə paylaş: |