T. C. Pamukkale üNĐversđtesđ tip faküLtesđ

Ş

ekil-4: Oxford şeması ile korneal ve konjonktival boyanmanın derecelendirilmesi 

GÖZYAŞI KIRILMA ZAMANI 

Gözyaşı kırılma zamanı ölçümü için, topikal anestetik madde kullanılmaksızın, 

floresein emdirilmiş kağıt (Bio Glo Sterile Strips, Rose Stone Enterprices, CA, USA) 

0

  I 

 

I 

II

  I 

 

III

  I 

 

Boyanma yok 

Hafif derecede 

boyanma var

  I 

 

Orta derecede 

boyanma var

  I 

 

Ş

iddetli derecede 

boyanma var

  I 

 

PANEL 

EVRE

SÖZEL KARŞILIK 

25 

 

salinle  ıslatılarak,  ilk  damla  boşa  akıtıldıktan  sonra  kalan  boya  kullanılmak  üzere 

kağıt  alt  fornikse  değdirilmiştir.  Hastanın  3-4  kez  gözünü  kırpması  istenerek 

floreseinin yayılması sağlanmıştır (1, 2). Yarıklı lamba mikroskobunda, mavi kobalt 

filtre  kullanılarak  geniş  aydınlatma  ile  gözyaşı  filmi  incelenmiştir.  Son  göz 

kırpmasından sonra ilk kuru nokta görülene kadar geçen süre saptanmıştır. Ölçüm üç 

kez  tekrarlanmış  ve  ortalama  değer  alınmıştır.  Hastalar  10  saniyenin  üzerinde 

olanlar,  10-5  saniye  arasında  olanlar  ve  5  saniyenin  altında  olanlar  olarak 

gruplandırılmış  ve  en  kısa  süreye  sahip  göz  esas  alınarak  hasta  takip  formuna 

kaydedilmiştir (1, 2).  

 

FLORESEĐN ĐLE KORNEAL BOYANMA 

Floresein  ile  korneal  boyanma  ölçümü  için  gözyaşı  kırılma  zamanı 

ölçümünden  sonra  kornea  yüzeyi  yarıklı  lamba  mikroskobunda  mavi  kobalt  filtre 

kullanılarak  geniş  aydınlatmayla  incelenmiştir.  Korneal  boyanmanın  sağlıklı 

değerlendirilebilmesi  için  üst  göz  kapağı  hafifçe  yukarı  kaldırılmıştır.  Oxford 

ş

emasından  da  faydalanarak  korneal  boya  tutulumu  boyanma  yok,  hafif  derecede 

boyanma  var,  orta  derecede  boyanma  var,  şiddetli  derecede  boyanma  var  olarak 

değerlendirilmiş  ve  fazla  boyanmanın  görüldüğü  göz  esas  alınarak  hasta  takip 

formuna kaydedilmiştir (41, 68).  

 

SCHĐRMER TESTĐ 

Schirmer

 testi için standart Schirmer filtre kağıdı (Tear Flo Sterile Strips, Rose 

Stone  Enterprices,  CA,  USA

) topikal  anestetik damlatılmadan alt  göz kapağının 1/3 

dış  ve  1/3 orta  kısmının  birleştiği  yere  gelecek  şekilde  alt  fornikse  yerleştirilmiştir. 

Filtre  kağıdının  korneaya değmemesine dikkat edilmiştir. Hastalara başlarını dik  ve 

gözlerini  açık  tutmaları,  gerektiğinde  gözlerini  kırpabilecekleri  söylenmiştir.  Beş 

dakika  sonunda  kapak  kenarından  itibaren  ıslanan  kısım  ölçülmüştür.  Değerler  11 

mm’nin  üzerinde  olanlar,  5-10  mm  arasında  olanlar  ve  5  mm’nin  altında  olanlar 

olarak gruplara ayrılmış ve hastaların iki gözü arasında en düşük Schirmer test değeri 

ölçülen göz esas alınarak hasta takip formuna kaydedilmiştir (1, 2, 39).  

 

 

26 

 

LĐSSAMĐN YEŞĐLĐ ĐLE KONJONKTĐVAL BOYANMA 

Lissamin

  yeşiliyle  konjonktival  boyanma  testi  için  %0,5’lik  proparakain 

hidroklorid damlatılarak lokal anestezi sağlandıktan sonra lissamin yeşili emdirilmiş 

kağıtlar  (Lissamine  green  sterile  strips,  Rose  Stone  Enterprises,  CA,  USA)  salinle 

ıslatılmış,  hastadan  aşağıya  doğru  bakması  istenip  üst  bulber  konjonktivaya 

damlatılmıştır.  Hastanın  gözünü  3-4  kez  kırpması  istenerek  lissamin’  in  yayılması 

sağlanmıştır  (41).  Bir  ile  dört  dakika  arasında  süre  geçtikten  sonra  yarıklı  lamba 

mikroskobunda sarı  ışık  kullanılarak, boyanmanın  en  iyi  gözlendiği  ışık şiddetinde, 

geniş  aydınlatma  ile  her  iki  gözün  temporal  konjonktiva  kadranında  değerlendirme 

yapılmıştır.  Oxford  şemasından  da  faydalanarak  konjonktival  boya  tutulumu 

boyanma  yok,  hafif  derecede  boyanma  var,  orta  derecede  boyanma  var  ve  şiddetli 

derecede  boyanma  var  olarak  değerlendirilmiş  ve  fazla  boyanmanın  görüldüğü  göz 

esas alınarak hasta takip formuna kaydedilmiştir (41, 68).  

 

KONJONKTĐVAL ĐMPRESYON SĐTOLOJĐSĐ 

Konjonktival  Đmpresyon  sitolojisi  örnekleri;  önceki  test  değerlerine  bakılarak 

floreseinle  korneal  boya  tutulumu  en  yoğun  ve  Schirmer  test  değeri  en  düşük  olan 

gözden,  eğer  her  iki  gözde boya  tutulum  yoğunluğu  aynı  ise  sağ  gözden, %  0,5’lik 

proparakain  hidroklorid  damlatılarak  topikal  anestezi  sağlandıktan  sonra  alınmıştır 

(42, 43, 69). Por büyüklükleri 0.022 ile 0.025 mikrometre (µm) olan sellüloz asetat 

filtre  kağıtları  (Sartorius,  11107–50–N)  temporal  interpalpebral  konjonktiva  için  3 

mm  en,  4  mm  boy  olacak  şekilde  dikdörtgen  olarak  kesilmiştir.  Dişsiz  bir  penset 

yardımıyla  mat  yüzeyi  limbusa  2  mm  uzaklıkta  olacak  şekilde  temporal  bulber 

konjonktivaya  3-5  sn  bastırılmıştır.  Filtre  kağıdı  yapıştığı  konjonktivadan  yavaşça 

kaldırıldıktan sonra fiksasyon solüsyonuna konmuştur (43). 

 

Fiksasyon ve Boyama 

Islanan  ve  üzerinde  sitolojik  düzeyde  konjonktiva  epitel  örneği  taşıyan  filtre 

kağıtları,  fiksasyon  amacı  ile  örnekler  karışmayacak  şekilde  ve  hücre  örnekleri 

yukarı bakacak şekilde, içlerinde % 70’lik etil alkol, % 37’lik formaldehit ve glisial 

asetik  asitin  20:1:1  oranındaki  karışımı  içeren  flakonlarda  fikse  edilerek,  +4°C’de 

buzdolabında  saklanmıştır.  Örnekler,  flakon  şişelerden  kaşelerin  içine  aktarıldıktan 

27 

 

sonra, aşağıda belirtilen basamaklar özenle uygulanarak Periodic Acid Schiff (PAS)-

Hemalun ile boyanmıştır (43).

 

 

1. Distile su ile yıkama (5 dk.) 

2. % 0,5 periyodik asit ile oksidasyon (3-5 dk) 

3. Distile su ile yıkama (5 dk) 

4. Schiff reaktifi ile boyama (3-4 dk) 

5. Çeşme suyunda yıkama (5 dk) 

6. Hemalun ile boyama (2 dk) 

7. Çeşme suyunda yıkama (5 dk) 

8. Asit alkolde çalkalama (1 dk) 

9. Çeşme suyunda yıkama (5 dk) 

10. % 1’lik amonyaklı su (2 dk) 

11. Çeşme suyunda yıkama (5 dk) 

12. Distile su ile yıkama (2 dk) 

13. % 95’lik alkol (1 dk) 

14. % 95’lik alkol (1 dk) 

15. % 100’lük alkol (1 dk) 

16. % 100’lük alkol (1 dk) 

17. Ksilol (1 dk) 

18. Ksilol (1 dk) 

19. Entellan ile kapama  

 

Işık Mikroskobunda Đnceleme ve Değerlendirme: 

Preparatlar  boyama  işleminden  sonra  ışık  mikroskobunda  incelenmiştir.  Işık 

mikroskopunda konjonktival goblet hücrelerinin görünümü Şekil-5 de gösterilmiştir. 

Konjonktival  goblet  hücrelerinin  sayımı  için  örneklerden  rastgele  5  alan  seçilerek 

10x  büyütmede  500×500mikrometrekare  alana  düşen  goblet  hücreleri  sayılmıştır 

(70).  Sayım  5  komşu  mikroskop  alanında  gerçekleştirildikten  sonra  ortalama  değer 

bulunmuştur.  Bu  şekilde  500×500  mikrometrekare  alana  düşen  goblet  hücre  sayısı 

hesaplanmıştır  (70).  Hazırlanan  preperatlar  aynı  zamanda  Nelson  evrelemesi 

28 

 

kullanılarak  evre  0-1-2-3  olarak  evrelendirilmiştir  (43).  Nelson  evreleme  sistemi 

Tablo-1’de açıklanmış ve Şekil-6’da gösterilmiştir (43). 

 

 

 

Ş

ekil-5:  Đmpresyon  sitolojisi  yöntemi  ile  alınan  ve  PAS-Hemalun  boyanmış 

konjonktival goblet hücrelerinin görünümü 

 

Tablo- 1: Konjonktival impresyon sitolojisi Nelson evreleme sistemi  

 

 

 

 

   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

N/S

: nükleoplazmik/sitoplazmik  

PAS

: Periodic Asid Schiff

 

EVRE 

AÇIKLAMA 

Evre 0 

Epitel  hücreleri  küçük  ve  yuvarlaktır.  Sitoplazma  eozinofilik  boyanır  nükleus 

büyük  ve  bazofiliktir.  N/S  oran:  1/2’dir.  Goblet  hücreleri  sayıca  fazla,  yoğun, 

dolgun ve oval karakterde olup PAS (+) sitoplazmalıdır.

 

Evre 1 

Epitel  hücreleri  biraz  daha  büyük  ve  poligonaldir.  Sitoplazma  eozinofilik 

boyanır.  Nükleus  büyümeye  başlamıştır.  N/S  oran:  1/3’tür.  Goblet  hücreleri 

sayıca  azalmış  olmasına  rağmen  büyüklükleri  aynı,  dolgun  ve  oval,  PAS  (+) 

sitoplazmalıdır. 

Evre 2 

Epitel  hücreleri  daha  büyük  ve  poligonaldir.  Değişik  boyanma  gösteren 

sitoplazma  ve  nadiren  multinükleus  vardır.  N/S  oran:  1/4  -  1/5  dir.  Goblet 

hücreleri sayıca belirgin biçimde azalmış, küçülmüş ve kaybolmaya başlamıştır. 

Hücresel sınırları belirsizleşmiştir. Daha hafif olarak PAS (+) boyanma vardır. 

Evre 3 

Epitel  hücreleri  çok  büyük  ve  poligonaldir.  Renkleri  açıktır  ve  katlanmalar 

gösterir.  Sitoplazma  bazofilik  boyanır.  Nükleus  küçük,  piknotik  ve  çoğu 

hücrede  mevcut değildir. N/S oran: 1/6’dan  büyüktür. Goblet hücreleri çok az 

ya da tamamen kaybolmuştur. 

GH 

29 

 

  

       

 

                      Evre 0                                                             Evre 1 

  

       

                                                       

                        Evre 2                                                             Evre 3 

Ş

ekil-6: Konjonktival impresyon sitolojisi Nelson evreleme sistemi 

 

MĐKROBĐYOLOJĐK ĐNCELEMELER 

Mikrobiyolojik  örnekler;  floreseinle  korneal  boya  tutulumu  en  yoğun  ve 

Schirmer

  test  değeri  en  düşük  olan  gözden,  eğer  her  iki  gözde  boya  tutulum 

yoğunluğu  aynı  ise  sağ  gözden  alınmıştır  Örnekler  hastaların  alt  konjonktival 

fornikslerinden, steril kültür çubukları (Becton Dickinson, Franklin Lakes, NJ, USA) 

zenginleştirici  steril  sıvı  Thioglycollate  Medium  (Merck)  ile  ıslatıldıktan  sonra, 

topikal  anestezik  madde  kullanılmadan,  kirpiklere  ve  göz  kapaklarına 

değdirilmemeye  özen  gösterilerek  sürüntü  örneği  olarak  alınmıştır  (71,  72).  Alınan 

mikrobiyolojik  örnekler;  zenginleştirici  sıvı  besi  yeri  içinde  hemen  mikrobiyoloji 

laboratuarına  ulaştırılmıştır.  Alınan  örneklerden;  direkt  ve  zenginleştirici  sıvı 

besiyerinden  aerob  ve  anaerob  olarak,  %  5  koyun  kanlı  agara,  EMB  agara  ve 

çukulata  agara  ekimler  yapılmıştır.  Ayrıca  beş  gün  süre  ile  zenginleştirici  sıvı 

besiyerinde inkübasyona devam edilmiştir. Bekleme süresi sonunda; sıvı besiyerinde 

30 

 

bulanıklığın olduğu tüplerden ayrıca bu agarlara yeniden ekimler yapılmıştır. Üreyen 

bakteriler tür düzeyinde tanımlanmıştır (71).  

 

Hastalar  ve  sağlıklı  kontrol  grubu  hastaları;  hastalıkları  ile  ya  da  gözleriyle 

ilgili  her  türlü  sorunda  Pamukkale  Üniversitesi  Tıp  Fakültesi  Göz  Hastalıkları 

Anabilim Dalı polikliniğine başvurmaları konusunda bilgilendirilmiştir. 

  

Đ

STATĐSTĐK 

Veriler  bilgisayarda  SPSS  10,0  programı  aracılığı  ile  değerlendirilmiştir. 

Đ

statistiksel  değerlendirmede  Ki  Kare  testi,  Kruskal  Wallis  Analizi,  Bonferroni 

düzeltmeli Mann Whitney U testi ve Independent-Samples T testi kullanılmıştır. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

31 

 

BULGULAR 

 

Çalışmamıza; 13’ü kadın (% 65), 7’si erkek (% 35) 20 kuru göz hastası, 12’si 

kadın (% 60), 8’i erkek (% 40) 20 ön blefarit hastası, 15’i kadın (% 75), 5’i erkek (% 

25) 20  allerjik  konjonktivit  hastası  ve  17’si  kadın  (%  71,3), 3’ü  erkek  (%  28,7) 20 

kontrol grubu hastası olmak üzere 80 hasta alınmıştır. 

 

Kuru göz grubu hastalarının yaş ortalamasının 31,8±7,08 yıl olduğu, ön blefarit 

grubu  hastalarının  yaş  ortalamasının  33,35±5,48  yıl  olduğu,  allerjik  konjonktivit 

grubu  hastalarının  yaş  ortalamasının  28,8±4,03  yıl  olduğu  ve  kontrol  grubu 

hastalarının yaş ortalamasının 31,85±5,44 yıl olduğu görülmüştür.  

 

Bu  üç  hasta  grubu  ve  kontrol  grubu  arasında  yaş  ortalaması  ve  cinsiyet 

bakımından  istatistiksel  olarak  anlamlı  bir  farklılık  olmadığı  görülmüştür  (p>0.05). 

Hastaların demografik verileri Tablo-2’de gösterilmiştir. 

 

Tablo–2

: 

Hastaların demografik özellikleri

  

 

 

Kuru göz 

grubu 

(n=20) 

Ön blefarit 

grubu 

(n=20)

 

Allerjik konjonktivit 

grubu 

(n=20) 

Kontrol 

grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

K/E 

13/7 

12/8 

15/5 

17/3 

FY 

Yaş 

31,8±7,08 

33,35±5,48 

28,8±4,03 

31,85±5,44 

FY 

K: kadın E: erkek FY: fark yok (p>0,05) 

 

Bu  üç  hasta  grubu  ve  kontrol  grubu  arasında  oküler  semptomlar  açısından 

istatistiksel  olarak  anlamlı  fark  olduğu  saptanmıştır.  Bu  üç  hasta  grubu  ve  kontrol 

grubunun,  batma  hissi,  yanma  hissi,  yabancı  cisim  hissi,  kızarıklık  ve  kaşıntı 

semptomları Tablo-3, 4, 5, 6, 7, 8’de ve Şekil-7’de gösterilmiştir.  

 

 

 

 

32 

 

Tablo–3

: 

Kuru göz ve ön blefarit gruplarında semptomların karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Ön blefarit grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

19/20 (% 95) 

19/20 (% 95) 

FY 

Yanma 

17/20 (% 85) 

19/20 (% 95) 

FY 

Yabancı cisim hissi  

17/20 (% 85) 

6/20 (% 30) 

0,001 

Kızarıklık  

14/20 (% 70) 

12/20 (% 60) 

FY 

Kaşıntı 

5/20 (% 25) 

8/20 (% 40) 

FY 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

 

Tablo–4:  Kuru  göz  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  semptomların 

karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Allerjik konjonktivit grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

19/20 (% 95) 

11/20 (% 55) 

0,004 

Yanma 

17/20 (% 85) 

13/20 (% 65) 

FY 

Yabancı cisim hissi  

17/20 (% 85) 

4/20 (% 20) 

0,0001 

Kızarıklık  

14/20 (% 70) 

19/20 (% 95) 

0,04 

Kaşıntı 

5/20 (% 25) 

20/20 (% 100) 

0,0001 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

 

Tablo–5

: 

Kuru göz ve kontrol gruplarında semptomların karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Kontrol grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

19/20 (% 95) 

3/20 (% 15) 

0,0001 

Yanma 

17/20 (% 85) 

4/20 (% 20) 

0,0001 

Yabancı cisim hissi  

17/20 (% 85) 

2/20 (% 10) 

0,0001 

Kızarıklık  

14/20 (% 70) 

1/20 (% 5) 

0,0001 

Kaşıntı 

5/20 (% 25) 

1/20 (% 5) 

FY 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

 

33 

 

Tablo–6

: 

Ön  blefarit  ve  allerjik  konjonktivit  gruplarında  semptomların 

karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Ön blefarit grubu 

(n=20) 

Allerjik konjonktivit grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

19/20 (% 95) 

11/20 (% 55) 

0,004 

Yanma 

19/20 (% 95) 

13/20 (% 65) 

0,01 

Yabancı cisim hissi  

6/20 (% 30) 

4/20 (% 20) 

FY 

Kızarıklık  

12/20 (% 60) 

19/20 (% 95) 

0,009 

Kaşıntı 

8/20 (% 40) 

20/20 (% 100) 

0,0001 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

 

Tablo–7

: 

Ön blefarit ve kontrol gruplarında semptomların karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Ön blefarit grubu 

(n=20) 

Kontrol grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

19/20 (% 95) 

3/20 (% 15) 

0,0001 

Yanma 

19/20 (% 95) 

4/20 (% 20) 

0,0001 

Yabancı cisim hissi  

6/20 (% 30) 

2/20 (% 10) 

FY 

Kızarıklık  

12/20 (% 60) 

1/20 (% 5) 

0,0001 

Kaşıntı 

8/20 (% 40) 

1/20 (% 5) 

0,009 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

 

Tablo–8

: 

Allerjik konjonktivit ve kontrol gruplarında semptomların karşılaştırılması 

[n, (%)] 

 

 

Allerjik konjonktivit grubu 

(n=20) 

Kontrol grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

Batma 

11/20 (% 55) 

3/20 (% 15) 

0,009 

Yanma 

13/20 (% 65) 

4/20 (% 20) 

0,004 

Yabancı cisim hissi  

4/20 (% 20) 

2/20 (% 10) 

FY 

Kızarıklık  

19/20 (% 95) 

1/20 (% 5) 

0,0001 

Kaşıntı 

20/20 (% 100) 

1/20 (% 5) 

0,0001 

n: Hasta sayısı FY: fark yok (p>0,05) 

34 

 

 

 

Ş

ekil-7: 

Đ

statistiksel olarak anlamlı semptomların karşılaştırılması

  

 

Bu üç hasta grubu ve kontrol grubunun; kirpik dibi kepeklenmesi, çapaklanma 

ve  göz  kapaklarında  şişlik  semptomları  arasında  da  istatistiksel  olarak  anlamlı  fark 

olmadığı saptanmasına karşın, kirpik dibi kepeklenmesi ve çapaklanma semptomları 

ön  blefarit  grubunda,  göz  kapaklarında  şişlik  semptomu  ise  allerjik  konjonktivit 

grubunda  yoğunlaştığı  için  bu  bulgular  sadece  yüzde  olarak  Tablo-9’da 

gösterilmiştir. 

 

Tablo–9

: Đ

statistiksel olarak anlamlı olmayan semptomların karşılaştırılması

 [n, (%)]. 

 

 

Kuru göz grubu 

 

 

(n=20) 

Ön blefarit 

grubu 

 

(n=20)

 

Allerjik 

konjonktivit grubu 

 

(n=20) 

Kontrol grubu 

 

 

(n=20) 

Kirpik dibi 

kepeklenmesi  

- 

18/20 (% 90) 

- 

- 

Çapaklanma  

- 

11/20 (% 55) 

- 

- 

Göz kapaklarında 

ş

işlik 

- 

- 

6/20 (% 30) 

- 

n: Hasta sayısı

 

35 

 

Bu  üç  hasta  grubu  ve  kontrol  grubu  arasında  gözyaşı  fonksiyon  testleri 

açısından  istatistiksel  olarak  anlamlı  fark  olduğu  saptanmıştır.  Sağ  ve  sol  gözler 

arasında  istatistiksel  olarak  anlamlı fark  olmadığı  için  veriler  sadece  sağ  göz  temel 

alınarak verilmiştir. Bu üç hasta grubu ve kontrol grubunun; gözyaşı kırılma zamanı 

değerleri  Tablo-10,  11,  12,  13,  14,  15’  de  ve  Şekil-8’  de,  Schirmer  test  değerleri 

Tablo-16, 17, 18, 19, 20, 21’ de ve Şekil 9’da gösterilmiştir. 

 

Tablo–10

: 

Kuru göz ve ön blefarit gruplarında sağ  gözlerin gözyaşı kırılma zamanı 

sonuçlarının karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Ön blefarit grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

….≥ 11 sn 

- 

2/20 (% 10) 

0,0001 

10≥….≥6 sn 

4/20 (% 20) 

13/20 (% 65) 

0,0001 

5≥…>0 sn 

16/20 (% 80) 

5/20 (% 25) 

0,0001 

n: Hasta sayısı  

 

Tablo–11

: 

Kuru göz ve allerjik konjonktivit gruplarında sağ gözlerin gözyaşı kırılma 

zamanı sonuçlarının karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Allerjik konjonktivit grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

….≥ 11 sn 

- 

4/20 (% 20) 

0,001 

10≥….≥6 sn 

4/20 (% 20) 

10/20 (% 50) 

0,001 

5≥…>0 sn 

16/20 (% 80) 

6/20 (% 30) 

0,001 

n: Hasta sayısı  

 

Tablo–12

: 

Kuru  göz  ve  kontrol  gruplarında  sağ  gözlerin  gözyaşı  kırılma  zamanı 

sonuçlarının karşılaştırılması [n, (%)] 

 

 

Kuru göz grubu 

(n=20) 

Kontrol grubu 

(n=20) 

P değeri 

 

….≥ 11 sn 

- 

10/20 (% 50) 

0,0001 

10≥….≥6 sn 

4/20 (% 20) 

10/20 (% 50) 

0,0001 

5≥…>0 sn 

16/20 (% 80) 

- 

0,0001 

n: Hasta sayısı  

36