T. Malikov O. Olimjonov moliya

15.2. 
Moliyaviy barqarorlik ko’rsatkichlari va ularni 
oshirish 
yo’llari 
 
Moliyaviy 
barqarorlikning 
tahlili 
absolyut 
va 
nisbiy
ko’rsatkichlar, ya’ni moliyaviy koeffitsientlar yordamida amalga 
oshirilishi mumkin. 
Moliyaviy 
koeffitsientlarni 
hisoblash 
uchun 
axborot 
(informatsion) bazasi sifatida buxgalteriya hisoboti xizmat qiladi. Bu 

---

koeffitsientlar balans tuzilgan sanada hisoblanadi va dinamik 
ko’rinishda tahlil qilinishi mumkin. 
Eng umumiy 
ko’rinishda XYuSning moliyaviy barqaror-ligini 
quyidagi ko’rsatkichlar ifodalaydi: 

avtonomlik koeffitsienti; 

qarz kapitalining kontsentratsiyalashuvi koeffitsienti; 

qarz va o’z mablag’larining nisbati koeffitsienti. 
Avtonomlik 
koeffitsienti 
XYuSning 
barcha 
mulkiga 
joylashtirilgan o’z mablag’larining barcha mablag’larning umumiy 
summasidagi hissasi (salmog’i)ni ko’rsatadi. Uni quyidagi formula 
yordamida hisoblash mumkin: 
K 
a 
= O‘ 
k 
: B 
b 
 
Bu yerda
: K 
a 
- 
avtonomlik koeffitsienti; 
O‘ 
k 
- 
o’z kapitali (“Kapital va rezervlar” deb 
nomlanuvchi balans Sh bo’limining jami) 
B 
b 
- 
balans valyutasi (o’z va qarz kapital 
yig’indisi, ya’ni moliyalashtirishning 
umumiy summasi). 
XYuSning moliyaviy ahvoli avtonomlik koeffitsien-tining darajasi 
0,5dan kichik bo’lmagan holda barqaror deb hisoblanadi. Bu 
XYuSning yarim mulki uning o’z mablag’lari hisobidan 
shakllanganligini anglatadi. Avtonomlik koef-
fitsientining o’sishi 
moliyaviy barqarorlikning oshganli-gidan dalolat beradi.