T. S. Malikov moliya
T.S.Malikov, N.H.Haydarov
Yüklə 2,82 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Pul mablag‘lari aylanishi sikli Pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi
|
T.S.Malikov, N.H.Haydarov
Ma’lum chora-tadbirlar va tartiblar kompaniya o‘z mah- sulotini sotgan payt bilan pul hisob raqamiga kelib tushgan payt oralig‘idagi vaqtni qisqartirish imkonini beradi. Aynan shu tadbirlarni amalga oshirish orqali firmaning aylanma kapitalga bo‘lgan ehtiyojini kamaytirish mumkin. Ideal ho- latda, har bir firma yetkazib beriladigan tovar uchun mi - jozlardan avans olishga intilishi kerak. Bundan tashqari o‘ziga zarur resursni sotib olish va haqini to‘lash o‘rtasidagi vaqtni uzaytirish orqali aylanma kapitalga bo‘lgan ehtiyojini qisqartirishi mumkin. To‘lov vaqti va amalga oshirilayotgan xo‘jalik operat- siyalari o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni yaxshilab tushunish uchun 14.4.1-rasmni diqqat bilan o‘rganing. Tovar-moddiy zaxiralarning korxonada bo‘lish vaqti Buyurtma olindi Omborga yetkazildi Xomashyo va materiallar haqini to‘lash uchun schyot- faktura olindi Kreditorlik qarzi muddati Pul to‘lovlari amalga oshirildi Tayyor mahsulot сотилди Debitorlik qarzi muddati Pul mablag‘lari aylanish sikli давомийлиги Vaqt Sotilgan mahsulot uchun pul olindi Xom -ashyo va mate- riallar sotib olindi 14.4.1rasm. Pul mablag‘lari aylanishi sikli Pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi (cash cycle life) – bu firma o‘z mahsulot yetkazib beruvchilari - ga to‘lashni boshlashi kerak bo‘lgan sana va o‘z iste’mol- chilaridan pul olishni boshlaydigan kun oralig‘idagi vaqt. 14.4.1-rasmda ko‘rinib turibdiki, pul mablag‘lari aylanishi siklining davomiyligi tovar-moddiy zaxiralarining korxona- daligi vaqti bilan debitorlik qarzlari muddatidan iborat hisob lar bo‘yicha to‘lovlari muddatini uzaytirsa, bunday chegirma ham no aniq foizni namoyon etadi. Moliya 239 bo‘lib, bu muddatdan kreditorlik qarzi muddati olib tashla- nadi, ya’ni: Pul mablag‘lari aylanishi sikli davomiyligi = Tovar-moddiy zaxiralarning korxonada bo‘lish vaqti + Debitorlik qarzi muddati – Kreditorlik qarzi muddati Zaruriy aylanma kapital hajmi pul mablag‘lari aylanishi sikli davomiyligiga to‘g‘ridan to‘g‘ri bog‘liq. Agar kreditorlik qarzi muddati yetarlicha davomli bo‘lib, tovar-moddiy zaxi- ralarining korxonadaligi vaqti bilan debitorlik qarzlari mud- datini o‘z ichiga olsa, firmaga aylanma kapitalning umu - man keragi bo‘lmaydi. Qanday amal (harakat)lar kompaniyalarning aylanma kapitaliga bo‘lgan ehtiyojini qisqartirish imkonini beradi? Pul mablag‘lari aylanishi sikli davomiyligini hisoblash teng- lamasidan ko‘ramizki, firma o‘zinining aylanma kapital - ga bo‘lgan ehtiyoji darajasini quyidagi tarzda kamaytirishi mumkin: • Zahiralar omborda saqlanadigan vaqtni qisqartirish . Bunga erishish uchun tovar-moddiy boyliklar harakati- ni boshqarish jarayonini takomillashtirish yoki mahsu- lotni faqat ishlab chiqarish jarayonida unga ehtiyoj tug‘il- gan vaqt da aniq yetkazib bera oladigan mahsulot yetkazib beruv chilar bilan shartnoma tuzish kerak. • Debitorlik qarzlarini tezroq pulga aylantirish. Bun- ga bir necha yo‘l bilan erishish mumkin. Masalan, qarz- larni undirish jarayoni samaradorligini oshirish, tezroq to‘laydigan mijozlarga chegirmalar taklif etish, shuningdek, to‘lash muddati kechiktirilgan hisoblarga foiz yozish orqali. • O‘z kreditorlik qarzlarini to‘lash muddatini cho‘zish orqali. Yüklə 2,82 Kb. Dostları ilə paylaş:
|