T. S. Malikov moliya

 ishonchli 
va
 likvidli bo‘ladi 
(ya’ni Siz istalgan 
paytda hisobraqamingizdan bor pulingizni yechib olishingiz 
mumkin
133
). Bundan tashqari u aksincha, nolikvid bo‘lishi 
ham mumkin. Shunday qilib, ushbu misoldan ko‘rinib turib-
diki, moliyaviy oqimning bank orqali erkin (bo‘sh) moliyaviy 
mablag‘ga ega bo‘lgan iqtisodiy subyektdan shunday mab-
lag‘lar defitsit bo‘lgan subyektga oqib o‘tishida, yaratilayot
-
gan moliyaviy vositalarning risklilik va likvidlik darajasi kuch-
li o‘zgarishi mumkin. Ko‘rinib turibdiki, bunda ushbu jara-
yon ishtirokchilarining biri – bank egalari yoki mazkur bank 
qo‘yilmalarini sug‘urta qiluvchi davlat tashkiloti – o‘ziga qarz 
bo‘yicha riskni qabul qilishiga to‘g‘ri keladi.
4.2.1-chizmadagi “Moliyaviy vositachilar”dan yuqori-
ga, ya’ni “Bozorlar”ga olib boruvchi chiziqko‘rsatkich vo-
sitachilar ko‘pincha moliyaviy oqimlarni moliyaviy bozor-
larga yo‘naltirishini ko‘rsatmoqda. Masalan, o‘rta yoshdagi 
er-xotin ma’lum bir summani kelgusidagi pensiya ta’minoti 
(erkin moliyaviy mablag‘larga ega bo‘lgan iqtisodiy birlik) 
uchun jamg‘argan holda, uni sug‘urta jamiyati (vositachi) 
hisobraqamiga qo‘yishi mumkin. Bunda sug‘urta jamiyati, 
o‘z navbatida, uni (bozorda) biror-bir aksiya va obligatsiya-
ga investitsiya qiladi. Shunday qilib, bu er-xotinlar bilvo-
sita, sug‘urta kompaniyasi orqali ushbu aksiya va obliga-
tsiyalarni muomalaga chiqargan firma (moliyaviy resurslari 
defitsit bo‘lgan iqtisodiy subyekt)ni moliyaviy resurs (mab
-
lag‘) bilan ta’minlaydi. 
“Bozorlar”dan pastga - “Moliyaviy vositachilar”ga 
yo‘naltirilgan chiziq –ko‘rsatkich moliyaviy mablag‘lar moli-
yaviy bozorlarga yo‘naltirilishi mumkinligini anglatibgina 
133
Bu borada bizning amaliyotimizda qanday muammolar mavjud? 
Ular bo‘lishi kerakmi o‘zi? Mavjud bo‘lgan muammolarning vujudga ke-
lish sabablari nimalardan iborat? Ularni hal qilish uchun nimalar qilish 
kerak?

---

Moliya
91
qolmay, balki ayrim vositachilar ularni moliyaviy bozorlar-
dan olishlarini ham bildiradi. Masalan, uy xo‘jaligiga qarz 
beruvchi moliyaviy kompaniya, qimmatli qog‘ozlar bozori-
ning tegishli segment
134
larida sotish uchun aksiya va ob-
ligatsiyalarni chiqarib, zarur bo‘lgan summani yig‘ib olishi 
mumkin.