T. T. Jum aqulov iqtisod fanlari doktori, professor

I I I . Hududiy qamrov darajasiga ko'ra
• Mahalliy bozorlar.
• Milliy bozorlar.
• Jahon bozori.
►
IV . Savdo bitimlarini amalga oshirilish tartibiga ko'ra
• Chakana savdo bozorlari.
• Ulgurji savdo bozorlari.
►
V. Mulk shakllariga ko'ra
• Davlat savdosi.
' 
• Kooperativ savdo.
• Dehqon bozori.
►
V I. Bozor aloqalarining qonuniylik darajasiga ko'ra
• Qonuniy amal qiladigan bozor
• Xufyona amal qiladigan bozor.
78

---

Moliya bozorining tuzilishi
(Moliyaviy bitimlarning xususiyatiga ko'ra)
Moliya bozori
Qarz majburiyatlari 
bozori 
(iste'molni 
qondiradigan pul)
Valyuta bozori
Kapital 
(mulk) bozori
Ssuda kapitali 
bozori
Qarz majburiyatlari bozorida 
olingan pul shaxsiy iste’mol uchun 
ishlatiladi.
Kapital bozorida 
qo'yilgan puldan daromad olishi huquqi sotiladi va 
sotib olinadi.
Qimmatli qog'ozlarning 
birlamchi bozorida 
ularning yangidan 
chiqarilgan nusxalari sotiladi va sotib olinadi, 
ikkilamchi bozorida 
oldin 
chiqarilganlari harakatda bo'ladi.
Ishsizlarni ro'yxatga olish.
Ishsizlarni mos o'rinlarda ish bilan ta’minlash.
Ish bilan ta'minlanmaganlarni qayta o'qitish va 
yangi kasbga tayyorlash.
Ishsizlarni ijtimoiy himoyalash.
Mehnat birjasining 
vazifalari.
Birlamchi bozori
Ikkilamchi bozori
Qimmatli qog'ozlar 
bozori
79

---

Bozor segment! 
- bu bozorni alohida belgilariga qarab bo'g'inlarga 
ajratish. Unga ikkita sabab asos bo'ladi:
► • Iste’molchilaming ijtimoiy-iqtisodiyjihatidan tabaqalanishi
natijasida ulartalabining o'zarofarqlanishi.
► • Alohida tovar ishlab chiqarishning tabaqalashishi.
Bozorni segmentlarga ajratish mezonlari:
1. Aholining xarid qilish layoqati darajasi, ya’ni to'lovga 
layoqatliligi.
II. 
Hududiy va ijtimoiy demografik mezonlar (aholining soni, 
uning yosh tarkibi, jinsi, zichligi, tabiiy iqlim sharoiti va
h.k.).