Tafakkur ziyosi
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BO‘LAJAK FIZIKA O‘QITUVCHISINING TAJRIBA BAJARISH KOMPETENTLIGINI RIVOJLANTIRISH TAMOYILLARI
|
TABIIY VA ANIQ FANLAR
a) guruppalash va o‘rinlashtirishlar o‘rtasidagi umumiylik: Guruppalash va o‘rinlashtirishlar – bu n ta elementli to‘plamdan m ta elementli to‘plam ostilari sonidir. b) guruppalash va o‘rinlashtirishlar o‘rtasidagi o‘zaro farqlar: o‘rinlashtirishlarda elementlar tartibi muhim hisoblanadi, guruppalashlarda elementlar tartibi muhim hisoblanmaydi. Umuman, maktab matematika kursida kombinatorika elementlarini o‘rganishga bunday yondashuv mazkur mavzuni samarali o‘zlashtirishda muhim o‘rin tutadi. BO‘LAJAK FIZIKA O‘QITUVCHISINING TAJRIBA BAJARISH KOMPETENTLIGINI RIVOJLANTIRISH TAMOYILLARI Samar Sattor o‘g‘li Aliqulov– o‘qituvchi, Jizzax davlat pedagogika instituti Annotatsiya: Ushbu maqolada rivojlantiruvchi ta’lim nazariyasi nuqtayi nazaridan bo‘lajak fizika o‘qituvchisida tajriba bajarish kompetentligini rivojlantirish tamoyillari va ularni amalga oshirish bosqichlari haqida fikr yuritilgan. Аннотация: В статье рассматриваются принципы развития экспериментальной компетентности будущего учителя физики с позиций теории развивающего обучения и этапы их реализации. Abstract: This article discusses the principles of developing experimental competence in a future physics teacher from the perspective of developmental education theory and the stages of their implementation. Kalit so‘zlar: tajriba, kompetensiya, kompetentlik, tajriba bajarsh kompetetligi, rivojlantiruvchi ta’lim, muammoli vaziyat. Ключевые слова: опыт, компетентность, компетентность, компетентность в проведении эксперимента, развивающее обучение, проблемная ситуация. Keywords: experience, competence, competence, competence to perform the experiment, developmental education, problem situation. Bugungi kunda umumiy o‘rta ta’lim maktablari va professional ta’lim muassasalarida faoliyat yuritayotgan fizika fani o‘qituvchilari faoliyati samaradorligi ko‘rsatkichlaridan biri bu - ularda fizik tajribani bajarish kompetentligi rivojlanganlik darajasi hisoblanadi. Chunki, ular oliy ta’lim muassasalarida tahsil olgan sharoitlardan sezilarli darajada farq qiladigan sharoitlarda (quyidagi bir qator omillar bilan shartlashgan) fizik tajribalar bajarishlariga to‘g‘ri keladi 1 : 1) fan, texnologiya va texnikaning jadal suratlar bilan rivojlanishi, o‘quv jarayoniga raqamli texnologiyalarni joriy etilishi tufayli ta’lim mazmuni va maktab fizika xonasi moddiy-texnik bazasining yangilanishi; 2) o‘quvchilar kontingentining (tayyorgarlik darajasi, sinfdagi o‘quvchilar soni va boshqalar) bir jinsli emasligi. Qayd etilgan omillar esa bo‘lajak fizika o‘qituvchisi noaniq sharoitlarda faoliyat olib borilishi haqida fikr yuritishga imkon beradi. S. I. Ojegov va N. Y. Shvedovalarning izohli lug‘atiga ko‘ra o‘z xarakteristikasi bo‘yicha 1 Акбарова С.Н, Турдиев Н.Ш., Султонова Қ.А. Ўқувчиларда таянч ва предметга оид компетенцияларни шакллантиришда қўлланиладиган методлар, усуллар ва педагогик технологиялар ҳақида // “Таълим технологиялари” илмий-услубий журнали. - 2015. - № 5. - Б. 99-104 2 Ожегов С. И., Шведова Н. Ю. Толковый словарь русского языка. Изд. 4-е М.: ИТИ ТЕХНОЛОГИИ, 2005, 194 с. 3 Хуторской А.В. Ключевые компетенции как компонент личностно-ориентированной парадигмы образования // Народное образование. – 2003. – № 2.– С. 58 – 64. 4 Лебедева О.Е. Компетентностный подход в образовании // Школные технологии. 2004. № 5, С. 3-12. to‘liq tavsiflanmagan bunday sharoitni aniq deb hisoblab bo‘lmaydi 2 . Shuning uchun ham har bir o‘qituvchi o‘zining bo‘lajak ish sharoitiga moslasha olishi, yuzaga kelayotgan muammolarning mohiyati va ularni yechish metodlarini aniqlashi lozim. Oliy ta’lim muassasasi vazifasi esa bo‘lajak o‘qituvchini nostandart vaziyatlarda pedagogik faoliyatni olib borishga tayyorlashdan iborat. Bu esa o‘z navbatida, ularda kasbiy kompetentlikni shakllantirish bilan bog‘liq masalani hal etishni talab etadi 3 . O.E.Lebedevning fikriga ko‘ra kompetentlilik - deganda noaniq vaziyatlarda faoliyat olib borishga qobiliyatlilik tushuniladi 4 . Fizik tajriba bajarish kompetentligini shakllantirish borasida to‘plagan tajribalar shuni ko‘rsatadiki, u o‘qitish metodlarini o‘rganish predmeti va ko‘rgazmalilik vositasi bilan bog‘liq bo‘lib hisoblanadi. Uning ahamiyati shundan iboratki, bo‘lajak fizika o‘qituvchilarining fizik tajriba bajarish sohasidagi kompetentliligini shakllantirish ularni kasbiy faoliyatga tayyorlashning zarur |