Tafakkur ziyosi
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
TABIIY VA ANIQ FANLAR
“TAFAKKUR ZIYOSI” ilmiy-uslubiy jurnali 2021/4-son 172 shuningdek topilgan yechimlarni amaliyotga qo‘llash ko‘nikmasini rivojlantirish. Loyiha metodi shaxsga yo‘naltirilgan yondashuvni amalga oshirishga qaratilgan harakatlarning faol usullari orqali ta’lim jarayonini tashkil etishning nostandart, an’anaviy bo‘lmagan usullarini o‘z ichiga oladi. Loyiha deganda ta’lim oluvchida intellektual va jismoniy ko‘nikma va malakalarning aniq tizimini shakllantirishga yo‘naltirilgan, rejalashtirilgan va anglangan faoliyat tushuniladi. U o‘z ichiga quyidagilarni oladi: maqsadni tanlash (nimani va nima uchun bajarish kerak); buyum yoki mahsulotni tayyorlash optimal texnologiyasini ishlab chiqish yoki tanlash; bajarilgan ishning iqtisodiy va ekologik baholanishini amalga oshirish. Loyihani bajarish bo‘yicha ta’lim oluvchining faoliyati natijasi esa o‘z ichiga loyiha mavzusini tanlash asosini, texnologik jarayon ( barcha eskizlar, hisob-kitob ishlari ilovasi bilan) va buyum yoki mahsulot tayyorlash tavsifini oladigan hisobot ko‘rinishida qayd etiladi. Loyiha metodidan foydalanishga qo‘yiladigan asosiy talablarga quyidagilarni kiritish mumkin: 1) hal etish uchun integrallashgan bilimlar, tadqiqotchilik izlanish talab etiladigan ijodiy nuqtayi nazardan ahamiyatli muammolar mavjudligi; 2) faraz qilinayotgan natijalarning amaliy va bilish nuqtayi nazaridan ahamiyatliligi; 3) o‘quvchining mustaqil faoliyati; 4) loyihaning mazmunli qismining tuzilmalashtirilganligi; 5) muammoni va undan kelib chiqadigan tadqiqotchilik masalalarini aniqlash, ularni yechish farazini ilgari surish, tadqiqot metodini va yakuniy natijani rasmiylashtirish usullarini muhokama qilish, olingan natijalarni to‘plash, tizimlashtirish va tahlil qilish, natijalarni rasmiylashtirish. O‘quvchining loyihalovchilik faoliyati unda mavjud bilimlar doirasidan tashqariga chiqmasligi kerak. Loyiha metodi bilish faoliyatini faollashtiradi, ijodiy imkoniyatlarini ochadi, qiziqishlarini hisobga oladi. Maktab informatika kursida loyiha metodi o‘quvchilarning fanga oid bilimlarini faollashtiruvchi, va chuqurlashtiruvchi muammoli o‘qitishni tashkil etishga, o‘z- o‘zini tashkil etishga, tizimli yondashishga, o‘quvchilarning ijodiy tashabbuskorligini rivojlantirishga imkon beradi. U hamma vaqt o‘quvchilarning mustaqil faoliyat yuritishiga, vaqtning aniq bir oralig‘ida ular tomonidan bajariladigan individual, juftli va guruhli ishlarga yo‘naltirilgan. Loyiha metodi hamma vaqt bir tomondan, turli xil o‘qitish metodlari va 15 1-расм. Ўқувчиларнинг лойиҳа устида ишлаш босқичлари vositalaridan foydalanishni, boshqa tomondan esa fan, texnika va texnologiyalarning turli sohalari, shuningdek ijodiy sohada integrallashgan bilim, ko‘nikma va malakalarni ko‘zda tutuvchi qandaydir muammoni hal etadi. Bu metoddan foydalanishda o‘quv jarayoni ijodiy tus oladi, o‘quvchi esa erkin va biror bir aniq maqsadga intiluvchi bo‘lib hisoblanadi. Loyiha ustida ishlashda har qanday mustaqil ish, o‘rganilmagan yangi materialni jalb etish rag‘batlantiriladigan ijodiy ishchi holat ustunlik qiladi, inson ijodiy mustaqilligining o‘z-o‘zidan rivojlanishi va uning ma’naviy qadriyatlarini yoyish uchun imkoniyatlar yaratiladi. Umumiy o‘rta ta’lim maktablarida informatika darslarida har qanday loyiha ustida ishlash uni bajarishning aniq bosqichlarini o‘z ichiga oladi (1 rasm) 15 . Har bir bosqichda aniq bir masala hal etiladi, o‘quvchi va o‘qituvchi faoliyati xarakteri aniqlanadi, maxsus (loyihachilik) ko‘nikmalarni shaklantirish ro‘y beradi. Maktab informatika kursida fanlararo (matematika, fizika, adabiyot va boshqalar) o‘qituvchilari rahbarligida loyihalarni qarash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Chunki, ular o‘quvchilarda ilmiy bilimlar tizimini, umumlashgan bilish ko‘nikmalarini shakllantirishga imkon beradi. Bunday loyihalar maktab informatika kursini o‘qitishga loyihalovchilik faoliyati elementlarini kiritish mumkinligi haqidagi tasavvurni beradi. Maktab informatika kursida fanlararo (matematika, fizika, adabiyot va boshqalar) o‘qituvchilari rahbarligida loyihalarni qarash maqsadga muvofiq hisoblanadi. Chunki, ular o‘quvchilarda ilmiy bilimlar tizimini, umumlashgan bilish ko‘nikmalarini shakllantirishga imkon beradi. Bunday loyihalar maktab informatika kursini o‘qitishga loyihalovchilik faoliyati elementlarini kiritish mumkinligi haqidagi tasavvurni beradi. Ularni bajarish darajasini tahlil qilish quyidagi xulosalarni chiqarish imkonini beradi: 1) loyihalovchilik faoliyati o‘quvchining turli darajali kompyuterli tayyorgarlik muammosini hal etish imkonini beradi. Har bir o‘quvchi o‘z imkoniyati doirasida ko‘nikma va malakalarni o‘zlashtirib, oladi va mehnat qiladi; o‘tilgan materialni qayta tiklash uchun emas, balki o‘z bilimini mustaqil kengaytirish, ularni amaliy qo‘llay olish, jamoada ishlay olish uchun qo‘yilgan baho keyingi faoliyat uchun yaxshi rag‘bat bo‘lib hisoblanadi; murosasiz pedagogika, o‘z-o‘zini tanqid qilishni tarbiyalash, o‘z-o‘zini tahlil qilishga o‘rgatish va refleksiya uchun real sharoitlar paydo bo‘ladi; Yüklə 4,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|