Tafakkur ziyosi
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
YOSH TADQIQOTCHILAR
“TAFAKKUR ZIYOSI” ilmiy-uslubiy jurnali 2021/4-son 186 qilinishicha, aholi 5ta mezon asosida «Temir daftar»ga kiritib borildi: mehnatga layoqatsiz yoki surunkali kasalliklari oilasi a’zosi mavjud bo‘lgan oilalar; yakka-yolg‘iz bevalar va o‘zgalar parvarishiga, qaramog‘iga muhtoj bo‘lgan oilalar; 5 nafar va undan ortiq farzandi mavjud ijtimoiy himoyaga muhtoj bo‘lgan oilalar; koronavirus pandemiyasi natijasida o‘zining doimiy daromad manbayidan mahrum bo‘lgan oilalar; haqiqatan ham ehtiyojmand, nochor va moddiy ko‘makka muhtoj oilalar. Mahalla hududida yashovchi oilalardagi turli muammolarni hal qilish uchun mahalla raisi va xotin-qizlar muammolari bilan ishlovchi mutaxassis ish olib boradi. Bunday muammolardan eng ko‘p uchraydigani oilaviy ajrimlar. Oilalar ajralish arafasida, odatda, kattalar o‘rtaga aralashib ko‘rishadi. Foydasi bo‘lmagach, mahalla faollariga navbat keladi. Ularning bir oilani asrab qolishga urinishini to‘g‘ri baholash kerak. Lekin masalaning ikkinchi tomoniyam bor: mahalla faollari, ko‘p hollarda muammoni shaxsiy hayot tajribalaridan kelib chiqib baholashadi. Vaholanki, odamlar taqdiri, oilaviy sharoit, ajralish sabablari turlicha. Shunday bo‘lgandan keyin har bir masalaga o‘ziga xos yondashuv talab etiladi. Afsuski, barcha hollarda nima bo‘lsayam oilani asrab qolish uchun yarashtirishga urinishadi. O‘z- o‘zidan savol tug‘iladi: ajrashmoqchi bo‘lgan barcha oilalarni yarashtirish qaysi mantiqqa to‘g‘ri keladi? Bugun uyiga majburan qaytarib yuborilgan ayol ertaga yana turmush o‘rtog‘ining tazyiqiga uchramasligiga kim kafolat bera oladi? Unsiz taqdir egalarining keyingi hayotini kim o‘ylaydi? Mutasaddilar ajralish soni kamligi haqida “og‘iz ko‘pirtirib” gapirgandan ko‘ra har bir oilaga individual yondashsa, maqsadga muvofiq bo‘lardi. Aslini olganda ayollar jonidan o‘tmasa, uyi va farzandlaridan voz kechib, ota uyiga qaytib bormaydi. Har bir jabridiyda ayolning muammolari, orzu istaklari, maqsad va ehtiyojlariga individual yondashmay turib, masalani to‘g‘ri yechimini topish mumkin emas. Bu muammolar va uni keltirib chiqaruvchi omillar bilan shug‘ullanish uchun professional bilim va tajribaga ega bo‘lgan ijtimoiy xizmat xodimi zarur. Vaholanki, bugun mahallalarda faoliyat olib borayotgan mutaxassis lavozimidagi ayollarimiz turli soha va turli kasb egalaridir. Ularda hayotiy tajribalar bo‘lishi mumkin, ammo psixologik jihatdan xotin-qizlar muammolariga ilmiy yondasholmaydilar. Agar maxallalarda oliy ma’lumotga ega ijtimoiy ish xodimi faoliyat olib borsa ularda mutaxasis sifatida quyidagi xislatlar mavjud bo‘ladi: -tafakkur faoliyatining ijodiy xarakterga ega ekanligi; - yuqori ijtimoiy va iqtisodiy mobillik; - psixologik moslashuvchanlik; - ijtimoiy tajribani idrok etishga sezgirlik; - hayotga yangi qadriyatlar tizimini tadbiq etish hohishi borligi; - yangi noa’nanaviy bilimlar majmuini qabul qilishga moyilligi va boshqalar Maxallada faoliyat olib borayotgan ijtimoiy xodim professional bilim va tajribaga ega bo‘lsa xotin-qizlar ongiga quydagilarni singdirishi zarur: –ayollar kuchi va intellektual salohiyatini yuzaga chiqara olishi; –ayollardagi ma’naviy-ruhiy va psixofiziologik jihatdan faol yashash, yangilik izlash, kreativ fikrlash, o‘z ijodiy xislatlarini el- yurt manfaatlariga sarflashga bo‘lgan intilish va maqsadni milliy demokratik taraqqiyotga yo‘naltira olishi; –bilim, zamonaviy qarashlar, ilmiy- texnikaviy yangiliklar, ularni hayotga joriy etish, tez o‘zgarib borayotgan ijtimoiy borliqning madaniy boyliklarini o‘zlashtirish kabi, maxsus tayyorgarlik va faollikni talab qiladigan boshqa xislat va fazilatlarni ayollar ongiga singdira olishi –ayollarda intellektual salohiyat va innovatsion faollikni oshirishda, sotsiopedagogik usullar, yangi pedagogik texnologik vositalardan oqilona foydalanish malakasini takomillashtirish muhim; –xotin-qizlarni ijtimoiy hayotga tayyorlash jarayoni ham, intellektual salohiyat va innovatsion faollikni oshirishni alohida vazifa qilib qo‘yadi, bu borada etnopedagogik va etnomadaniy meros, tajriba, usullardan unumli, ilmiy asoslangan, sinovlardan o‘tgan texnologiyaga muvofiq foydalanish ayni muddao; fikrimizcha mahalla tizimini oliy ma’lumotga va professional bilim, tajribaga ega bo‘lgan ijtimoiy pedagog yoki ijtimoiy xizmat xodimlari bilan to‘liq qamrab ololmasak, mahallada va jamiyatda sog‘lom ijtimoiy muhitni yaratish muammoligicha qolib ketaveradi. Yüklə 4,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|