Tajriba xonalarida darslar 1

Z_G‘ =U_G‘ / I_G‘ = U / I_G‘
bu qiymatlarni o‘rniga quyib, induktiv o‘tkazuvchanlik uchun hisoblash formulasini olamiz:
b_L =I_G‘ sin  / U
Kondensatorning sig‘im o‘tkazuvchanligi b_C =I_C / U

Tekshiruv savollari

1. Qanday elektr zanjirida toklar rezonansi sodir bo‘lishi mumkin?
2. Toklar rezonansi hosil bo‘lishining shartlari qanday?
3. Elektr zanjiridagi toklar rezonansida qanday hodisalar ko‘zatiladi?
4. Toklar rezonansi momenti uchun vektor diagrammani qanday qurish mumkin.
6. Vektor diagrammadan quvvat koeffitsiyentini qanday aniqlash mumkin?
7. Toklar rezonansi hodisasidan qanday maqsadlarda foydalaniladi?
8. Toklar rezonansida I_L , I_C toklar umumiy tok I dan necha marta farq qiladi?



4.2-rasm 4.3-rasm

Ishdan ko‘zda tutilgan maqsad

1. Elektr energiyasi iste'molchilarini yulduz sxemada ulaganda uch fazali zanjirning turli rejimlaridagi ishini o‘rganish.
a) tekis aktiv yuklama uchun,
b) notekis aktiv yuklama uchun,
v) notekis aktiv yuklamada neytral sim uzilgan hol uchun.
2. Faza va liniya kuchlanishlarini o‘lchashni o‘rganish va ular orasidagi nisbatni amalda tekshirish.

Tajriba ishiga tushuntirish

Elektr energiyasi iste'molchilari barcha fazalarining oxirgi uchlari x, y, z lar bitta umumiy nol nuqtaga ulansa, bu o‘lash yulduz sxemada o‘lash deb ataladi.

Generator yoki iste'molchi fazasining bosh va oxirgi uchlari orasidagi kuchlanishga yoki har bir liniya simi bilan neytral sim orasidagi kuchlanishga faza kuchlanishi deyiladi. Ular U_A, U_B,U_C yoki U_F deb belgilanadi. Istalgan ikkita liniya simi yoki ikkita faza bosh uchlari orasidagi kuchlanishga liniya kuchlanishi deyilib, ular U_AB, U_BC, U_CA yoki U_L deb belgilanadi.
Liniya simlaridan o‘tuvchi tok liniya toki deb ataladi, ular I_A, I_B, I_C yoki I_L deb belgilanadi.
Iste'molchilar yoki generatorning fazalaridan o‘tuvchi tok faza toki deb ataladi, ular I_A , I_B , I_C yoki I_F deb belgilanadi.
Barcha fazalarning e.yu.k. kuchlanishi yoki toklari kattaligi jihatdan teng bo‘lib, faza jixatidan bir-birlariga nisbatan 120 siljigan bo‘lsa, bunday sistema e.yu.k. kuchlanish yoki toklarning simmetrik sistemasi deb ataladi. Elektr energiyasi iste'molchilarining barcha fazalaridagi qarshiliklar o‘zaro teng bo‘lgandagi uch fazali zanjirning ish rejimiga tekis yuklama deyiladi.
Ushbu tajriba ishida elektr energiyasi iste'molchilari sifatida chug‘lanish lampasi yoki simli reostat ulanadi. Iste'molchilar yulduz sxemada ulanganda liniya va faza toklari o‘zaro teng, ya'ni
I_L = I_F
Aktiv yuklamada tok va kuchlanish bir xil fazada bo‘lgani uchun, ularning vektorlari bir yo‘nalishda bo‘ladi.
Iste'molchilar yulduz sxemada ulanib, uchala fazada tekis yuklama bo‘lganda, faza toklari o‘zaro teng bo‘ladi, ya'ni
I_A = I_B = I_C
Shuningdek, faza kuchlanishlari
U_A =U_B =U_C
bo‘lib, faza jihatidan bir –biridan 120 ga siljigan bo‘ladi.
Liniya kuchlanishi faza kuchlanishidan marta katta
U_L = U_F
bo‘lib, faza kuchlanishidan 30 oldinda keladi.
Iste'molchilar yulduz sxemada ulanganda liniya va faza kuchlanishlari quyidagi nisbatda bo‘ladi

Iste'molchilar yulduz sxemada ulanib, uchala fazada tekis yuklama bo‘lganda neytral simdagi tok I₀ nolga teng bo‘ladi, ya'ni

Iste'molchilar neytral simli yulduz sxemada ulanib (to‘rt simli sistema) fazalarda notekis yuklama bo‘lganda, neytral simdan tok o‘tadi, ya'ni