Таълим вазирлиги гулистон давлат университети

Psixosemantik metodlar
4-savolning bayoni
Psixosemantik metodlar psixik voqea va xodisalarning mikdoriy tomonining
nisbati va tavsiflarini o’rganadi. Psixosemantik metodlarga psixometriya
kiradi. Psixometriyaning muhim belgisi psixik jarayonlarning individual farqlar,
empirik dalillar dinamikasini parametrlarini o’lchash texnologiyasining
standartlashganligi Psixometriya ishonchliligi bilan ajralib turuvchi
psixodiagnostika metodikalarini yaratishga yo’naltirilgan. Psixometrik usullar
tarkibiga psixologik testlar ham kiradi.
TEST - psixologik diagnostik metod bo’lib, u ma’lum ma’noga ega
bo’lgan standart savol va masalalardan iborat. Test intellektual qobiliyatlarni,
shaxsning psixofiziologik xususiyatlari va sifatlarining rivojlanishini, kasbiy
layoqatini aniqlash, kasbiy ekspertiza va reabilitatsiya shuningdek, kasbiy
maslahatlar jarayonida qo’llaniladi.
Test o’tkazish 3 bosqichda amalga oshiriladi:
1. Test savolnomasini tanlash (tadqiqot masalasi bilan belgilanadi);
2. Test o’tkazishda etika normalariga rioya qilgan holda ko’rsatmalarga
muvofiq tashkil etish;
3. Olingan ma’lumotlarni qayta ishlash va natijalarni o’rganish.
Kasb psixologiyasida maxsus qobiliyatlarning diagnostikasi va kasbiy yutuqlar
muhim ahamiyat kasb etadi. An’anaviy intellektual testlar akademik
qobiliyatlarni o’rganishga qaratilgan. Bo’sh o’rinlarga nomzodlarning kasbiy
tanlovlari uchun ishonchli usullarga bo’lgan ehtiyoj psixologlarning maxsus
qobiliyatlarini diagnostika qilish uchun test ishlab chiqildi. Bu testni
ishlab chiqishdan maqsad ishlab chiqarishning turli sohalarida ishchilarning
oldiga o’ziga xos talablarni qo’yadigan kasbiy tanlov, kasbiy maslahat,
kadrlarning joylashuvini, bo’sh o’rinlarni to’ldirish maqsadida muhim kasbiy

---

---

18
18

psixofiziologik xususiyatlarni psixologik sifatlarni, kasbiy malakalarni
aniqlash imkonini beruvchi test yaratish edi.
Kasbiy yutuqlarni aniqlash testi faoliyatning ma’lum bir turini eg
darajasini ulchash yoki kasbiy tayyorgarlik natijalarini tashxis kil maksadida
kullaniladi.