Таълим вазирлиги гулистон давлат университети

Geniallik va talantlilik hakida
Genial yoki geniy deb, biz shunday kishilarni aytamizki, ular nihoyatda
katta masalalarni hal kiladilar, butun bir sinf yoki xalklar uchun, barcha
insoniyat uchun ahamiyatli bo’lgan, misli ko’rilmagan kimmatli narsa-
lar yaratadilar. Bunda ular yaratgan narsalar tarixda go’yo burilish nuktasi
bo’lib xizmat kiladi, tarixni oldinga progressiv tomon harakatga kel-tiruvchi
madad bo’lib xizmat kiladi. Masalan, biz Alisher Navoiyning genial shoir deb
hisoblaymiz, chunki, u shunday asarlar yaratdiki, uning asarlari dunyodga
kelishi bilan o’zbek adabiyotida o’zbek tili tarakkiyotida yangi bir davr
boshlandi.

---

---

87
87

Talantli deb shunday odamlarni aytiladiki, ular ma’lum sohada murakkab
nazariy va amaliy masalalarni hal kilishga, yangilik va progressiv ahamiyatga
ega bo’lgan kimmatli narsalar yaratishga kodir bo’ladilar. Talantli odam,
talantli yozuvchi va talantli shoir, talantli rassom, talantli konstruktor deganda
biz buni ana shu ma’noda tushunamiz.
Talantli deb, shuningdek, bilimlarni tez, muvaffakiyat bilan o’zlashtirib
oladigan va shu bilimlarni turmushda, o’z faoliyatlarida to’g’ri tatbik kiladigan
odamlarni ham aytiladi. Talantli o’kuvchi, talantli taiaba, talantli skripkachi va
talantli pianist, talantli muhandis deganda biz buni ana shu ma’noda
tushunamiz.
Geniy — bu yangilik yaratuvchi va kashf kiluvchi odam, talantli deb, bu
yangiliklarni tez o’zlashtirib oladigan va shu bilimlarni turmushda tatbik kilib,
ularni oldinga suradigan odam deyish mumkin. Har bir geniy talantli ham
bo’ladi, birok har bir talantli odamni genial deb bo’lmaydi.
Talantli va genial kishilarning juda ko’pi har tomonlama kobiliyatli
bo’lganlar. Chunonchi, Aristotel, Leonardo da Vinchi, Lomonosovlar, Abu Ali
Ibn Sino, M.Ulug’bek, Al-Forobiy, Navoiy, Kori Niyoziy, Us-mon Nosir va
boshkalar mana shunday bo’lganlar.