Kk = (SFkq : SFuh) Bu yerda:
Kk – sof foydani kapitallashtirish
koeffitsiyenti;
221
Moliyaviy rezervlar XYuS iqtisodiyotining yagona kompleks
sifatida rivojlanishi bilan uzviy bog‘langan. Xomashyo va
materiallarni
iste’mol
qilishdagi
o‘zgarishlar,
mehnat
unumdorligining o‘sishi yoki kamayishi, asosiy fondlardan
foydalanishning yaxshilanishi yoki yomonlashuvi va h.k. –
bularning barchasi kompaniyaning daromadi darajasini, uning
moliyaviy ahvolini aniqlab beradi. Xuddi shu holat bozor
iqtisodiyoti muhim omillaridan baho, raqobatchilarning paydo
bo‘lishi, xo‘jalik va boshqa risklarning o‘zgarishiga ham tegishlidir.
Moliyaviy natijalar xo‘jalik faoliyatining yakuniy natijasini ifodalaydi
va u doimiy ravishda ichki va tashqi omillarning ta’siri ostida
bo‘ladi.
XYuS moliyaviy barqarorligining ichki rezervlari, asosan,
taraqqiyotning
ishlab
chiqarish,
tashkiliy
va
innovatsion-
investitsion omillari bilan bog‘liq bo‘ladi.
Moliyaviy barqarorlikning tashqi rezervlari esa bozor
konyunkturasi, XYuSning marketing va baho strategiyasi, soliqqa
tortishni optimallashtirish, hisob-kitoblarning samarali tizimini
tashkil etish, bank kreditlari va kreditorlik qarzlari ko‘rinishidagi
qarz mablag‘larni jalb qilishdan foydalanish va h.k.lar bilan bog‘liq.
Bir vaqtning o‘zida XYuSga tushumlarning o‘z vaqtida tushishiga
va debitorlik qarzlarining kamayishiga erishish hamda kreditorlik
qarzlaridan kapitalning manbai sifatida faol foydalanish ham kerak
bo‘ladi.
Moliyaviy zaxiralarni izlab topish va ularni amalga
oshirishning asosiy yo‘nalishlari orasida XYuSning mol-mulkidan
yanada samaraliroq foydalanishni alohida ajratib ko‘rsatish
maqsadga muvofiq. Bu yerda buning asosiy ko‘rsatkichi
aktivlarning rentabelligi hisoblanib, uni quyidagicha hisoblash
mumkin: