Ta’minot, boshqaruv va h k. ham mavjudligi bilan

Kam ta’minlangan va bolali oilalar uchun nafaqalar. 
Ushbu 
nafaqalar 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
mahkamasining 2013-yil 15-fevral kuni “Kam ta’minlangan 
oilalarga ijtimoiy nafaqalar va moddiy yordam tayinlash va to‘lash 
tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi 44-son Qaroriga 
muvofiq tayinlanadi. Ushbu Nizom fuqarolarning o‘zini o‘zi 
boshqarish organlari tomonidan 14 yoshgacha bolalari bo‘lgan 
oilalarga nafaqa, bola ikki yoshga to‘lgunga qadar bola parvarishi 
bo‘yicha nafaqa va kam ta’minlangan oilalarga moddiy yordam 
tayinlash va to‘lash tartibini belgilaydi.
Bolali oilalarga nafaqa va moddiy yordam 6 oy muddatga, 
bola parvarishi bo‘yicha nafaqa esa – 12 oyga tayinlanadi, biroq 
bola ikki yoshga to‘lgan oydan keyingi oyga o‘tmasligi kerak. gar 
tug‘ilgan, farzandlikka olingan yoki vasiylikka qabul qilingan ikki 
va undan ortiq bolalar parvarish qilinsa, u holda bola parvarishi 
bo‘yicha nafaqa kichik bola ikki yoshga to‘lgunga qadar bir 
baravar miqdorda to‘lanadi. 
Bolali oilalarga nafaqa, bola parvarishi bo‘yicha nafaqa va 
moddiy 
yordam 
tayinlash 
va 
to‘lash 
to‘g‘risidagi 
qaror 
fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi – posyolka, qishloq va 
ovul, shuningdek shaharlarning mahallalari fuqarolar yig‘ini 
(vakillar yig‘ilishi) yoki bunday qarorlarni qabul qilish uchun 
fuqarolar yig‘ini tomonidan vakolat berilgan Komissiya tomonidan 
qabul qilinadi. Komissiya fuqarolar yig‘ini tomonidan fuqarolarning 
o‘zini o‘zi boshqarish organi hududida istiqomat qiluvchi obro‘-
e’tiborli va hurmatga sazovor fuqarolar orasidan saylanadi. 
Komissiyaga fuqarolar yig‘inining raisi boshchilik qiladi. Komissiya 
a’zolari 2 yil muddatga, fuqarolar yig‘ini raisi esa – uning butun 
vakolati davriga saylanadi. Ushbu Komissiya tarkibi kamida 15 
kishidan iborat bo‘lishi kerak. Komissiya a’zosi vakolatlarining 
amal qilishi davrida a’zolikdan chiqqan taqdirda, fuqarolar yig‘ini 
Komissiya a’zolarini qaytadan saylaydi. Komissiya qarori, uning 
yig‘ilishida tasdiqlangan tarkibning kamida uchdan ikki qismi 
545 
•
jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida 
qatnashadigan fuqarolar tomonidan shaxsiy pensiya hisob 
raqamlariga badallar miqdori va to‘lash muddatlari mustaqil 
ravishda belgilanishi ham mumkin va boshqalar. 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
fuqarolari, 
shuningdek 
O‘zbekiston Respublikasi hududida doimiy yashovchi chet el 
fuqarolari va fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar jamg‘arib boriladigan 
pensiya ta’minoti olish huquqiga ega. Ish beruvchilarning, 
shuningdek‚ mehnat faoliyatini mehnat shartnomasi asosida 
amalga oshiruvchi fuqarolarning jamg‘arib boriladigan pensiya 
tizimida ishtirok etishi, agar qonun hujjatlarida boshqacha qoidalar 
nazarda 
tutilmagan 
bo‘lsa, 
majburiydir. 
Yakka 
tartibdagi 
tadbirkorlar, yuridik shaxs tashkil etmagan holdagi dehqon 
xo‘jaliklarining a’zolari, shuningdek‚ boshqa fuqarolar jamg‘arib 
boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida ishtirok etadilar. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida majburiy tartibda 
ishtirok etuvchi fuqarolarni hisobga olish ish beruvchining 
talabnomasiga muvofiq mazkur fuqarolarning asosiy ish joyidagi 
Xalq banki filialida amalga oshiriladi. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida ixtiyoriylik asosida 
ishtirok etuvchi fuqarolarni hisobga olish ularning arizasiga 
muvofiq mazkur fuqarolarning yashash joyidagi Xalq banki filialida 
amalga oshiriladi. 
Yuridik va jismoniy shaxslar jamg‘arib boriladigan pensiya 
tizimiga fuqarolarni hisobga qo‘yish, shuningdek shaxsiy jamg‘arib 
boriladigan pensiya hisobvaraqlarini ochish uchun O‘zbekiston 
Respublikasining interaktiv davlat xizmatlari yagona portalida 
elektron ariza berishga haqli. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimida hisobga olish 
quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 
•
shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlari ochish; 
•
jamg‘arib boriladigan pensiya daftarchasini berish. 
Xalq 
banki 
jamg‘arib 
boriladigan 
pensiya 
tizimida 
fuqarolarning shaxsiy hisobini O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadigan tartibda yuritadi. Jamg‘arib 
boriladigan pensiya tizimida fuqarolarning shaxsiy hisobini 
yuritishga doir hamda shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya 
hisobvaraqlariga taalluqli ma’lumotlar Xalq bankining yagona 
ma’lumotlar elektron bazasida shakllantiriladi va saqlanadi. 

---

546 
Jamg‘arib 
boriladigan 
pensiya 
tizimida 
hisobga 
olinayotganda 
fuqarolarga 
Xalq 
banki 
umrbod 
qilib 
belgilanadigan, doimiy shaxsiy tartib raqamli shaxsiy jamg‘arib 
boriladigan pensiya hisobvaraqlari ochadi. Shaxsiy jamg‘arib 
boriladigan pensiya hisobvaraqlariga tartib raqami berish 
fuqarolarning pasportidagi ma’lumotlar asosida amalga oshiriladi. 
Fuqarolarning yashash yoki ish joyi yoxud pasportidagi 
ma’lumotlar o‘zgargan taqdirda shaxsiy jamg‘arib boriladigan 
pensiya hisobvarag‘i tartib raqami o‘zgarishsiz qoladi va yangi 
shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvarag‘i ochish talab 
etilmaydi. Fuqaroning jamg‘arib boriladigan pensiya to‘lovlarini 
olish huquqini tasdiqlovchi jamg‘arib boriladigan pensiya 
daftarchasi fuqaroga shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya 
hisobvarag‘i ochilganidan keyin Xalq banki tomonidan beriladi. 
Jismoniy shaxslarning qonun hujjatlariga muvofiq hisoblab 
chiqarilgan daromad solig‘ining tegishlicha kamaytirilgan summasi 
hisobiga jamg‘arib boriladigan majburiy pensiya badallarini ish 
beruvchi har oyda to‘lab boradi. 
Jamg‘arib boriladigan majburiy pensiya badallarining 
miqdori xodimlarning, shu jumladan ishlayotgan pensionerlarning 
ish haqi va boshqa daromadi summasi asosida hisoblab 
chiqariladi hamda har yili O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan navbatdagi yilga mo‘ljallangan O‘zbekiston 
Respublikasi Davlat byudjetini shakllantirish vaqtida belgilanadi. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi mablag‘lari Xalq 
bankida shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlarida 
mablag‘larni jamlash yo‘li bilan shakllantiriladi. Shaxsiy jamg‘arib 
boriladigan pensiya hisobvaraqlarida mablag‘larni shakllantirish 
manbalari quyidagilardan iborat: 
•
jamg‘arib boriladigan majburiy pensiya badallari; 
•
jamg‘arib boriladigan ixtiyoriy pensiya badallari; 
•
shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisobvaraqlari 
mablag‘lariga hisoblab chiqarilgan foizlar; 
•
qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa mablag‘lar. 
Jamg‘arib 
boriladigan 
pensiya 
tizimi 
mablag‘laridan 
jamg‘arib boriladigan pensiya to‘lovlari to‘lash uchun foydalaniladi. 
Jamg‘arib boriladigan pensiya tizimi mablag‘laridan jamg‘arib 
boriladigan pensiya tizimi bilan bog‘liq bo‘lmagan majburiyatlarni 
559 
olish munosabati bilan berilgan qo‘shimcha ta’til davrida 
homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha ta’til berilgan holda, nafaqa 
ko‘rsatilgan davr tugagandan keyin ayol chiqishi lozim bo‘lgan 
kundan boshlab beriladi. 
Xodim yillik (asosiy va qo‘shimcha) ta’tilda va bolani 
parvarishlash uchun ta’tilda bo‘lgan vaqtda homiladorlik va tug‘ish 
bo‘yicha ta’til berilganda, nafaqa homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha 
ta’tilning vaqtincha mehnatga layoqatsizlik varaqasida ko‘rsatilgan 
barcha kunlari uchun beriladi. Bolani parvarishlash bo‘yicha ta’til 
davri uchun nafaqa tarif stavkasidan (lavozim maoshidan) va ta’til 
boshlanishidan oldingi 12 oy mobaynida olingan mukofotlarning 
o‘rtacha oylik summasidan hisoblab chiqariladi. Bunda vaqtincha 
mehnatga layoqatsizlik varaqasi ochilgan kuniga bo‘lgan tarif 
stavkasi joylarda belgilangan tuman koeffitsiyenti va ustamalarni 
hisobga olgan holda olinadi. 
Ish haqi to‘lash to‘xtatilib, ishdan (lavozimdan) chetlashtirish 
oqibatida ayol ishlamagan davrda homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha 
ta’til uchun mehnatga layoqatsizlik varaqasi berilgan holda nafaqa 
to‘lanmaydi. Agar homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha ta’til ishga 
qo‘yilgandan keyin ham davom etadigan bo‘lsa, nafaqa u ishga 
chiqishi lozim bo‘lgan kundan boshlab beriladi. 
Homiladorlik va tug‘ish bo‘yicha nafaqa tayinlanganda ham, 
ish haqining 100 foizi miqdorida beriladi.