Moliyaning funksiyalari – moliya mohiyatining amalda namoyon
bo‘lishi. Uning taqsimlash va nazorat funktsilari mavjud.
Moliyaviy resurslar – davlat va korxonalar pul mablag‘lari maqsadli
fondlarining majmui. Ular o‘sishining asosiy sharti milliy daromadning
ko‘payishidir. Mamlakatning moliyaviy resurslari Iqtisodiyot vazirligi
tomonidan tuziladigan yig‘ma moliyaviy balansda o‘z ifodasini topadi. U o‘z
ichiga davlat byudjet tizimi, hukumatning nobyudjet fondlari va turli
mulkchilik shaklidagi korxonalarning (amortizatsiya va ularning ixtiyoriga
qoladigan foyda summasi) resurslarini qamrab oladi.
Moliyaviy apparat – moliyaviy boshqaruvni amalga oshiruvchi
organlar. O‘zbekistonda ularning tarkibiga O‘zbekiston Respublikasining
Oliy majlisi va uning ikki (Senat va Qonunchilik) palatalari, O‘zbekiston
Respublikasi Moliya vazirligi, Davlat soliq qo‘mitasi, Davlat bojxona
qo‘mitasi va ularning joylardagi quyi organlari, turli mulkchilik shakllaridagi
korxonalarda moliyani operativ boshqarish funksiyasini amalga oshiruvchi
moliyaviy bo‘limlar va boshqarmalar va h.k.lar kiradi.
Moliyaviy bozor – qisqa, o‘rta va uzoq muddatli kreditlar hamda fond
qimmatlari, ya’ni, aksiyalar obligatsiyalar va qimmatli qog‘ozlarning boshqa
755
Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjetida va mahalliy byudjetlarda paydo
bo‘ladigan daromadlar va xarajatlar o‘rtasidagi vaqtinchalik xazinaviy uzilish
naqd pul aylanishi, yuqori byudjetlarga beriladigan byudjet ssudalari,
foydalanilmagan byudjet mablag‘lari qoldiqlari hisobiga qoplanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga binoan
O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi Qoraqalpog‘iston Respublikasi
byudjetida, viloyatlar va Tashkent shahri byudjetlarida nazarda tutilgan
ayrim xarajatlarni maqsadli moliyalashtirish uchun quyi byudjetlar hisobiga
kiritiladigan daromadlarni respublika byudjetiga o‘tkazishi mumkin.
Davlat boji – yuridik ahamiyatga ega bo‘lgan harakatlarni sodir
etganligi yoki vakolatli organlar va mansabdor shaxslar tomonidan tegishli
hujjatlari
berilganligi
uchun
olinadigan
majburiy
to‘lov.
Turli
instantsiyalardagi sudlarga berilgan ariza va shikoyatlar, notarial
harakatlarning sodir etilganligi, fuqarolik holati aktining davlat qaydidan
o‘tkazilganligi va tegishli organlar tomonidan hujjatlarning berilganligi uchun
davlat boji olinadi. Uning miqdori yuridik harakat va beriladigan hujjatlarning
xarakteriga bog‘liq.
Davlat qarzi – davlat tomonidan ichki mablag‘ni va xorijdan mablag‘
jalb
qilish
natijasida
vujudga
kelgan
O‘zbekiston
Respublikasi
majburiyatlarining yig‘indisi. Bir tomondan, davlat va ikkinchi tomondan,
yuridik va jismoniy shaxslar o‘rtasidagi iqtisodiy munosabatlar. Bunda
davlat qarz oluvchi sifatida maydonga chiqadi.