Tarix-7 2017.(Uzb). indd

turk õàlqi
ning
 
shàkl lànishigà 
àsîs bo‘làdi. Jà 
ràyon XIII àsrning 20–30-yillàridà 
kuchàyadi. Lekin 1243-yildagi mo‘ 
g‘ullàr bîsqini dàvlàt-
ning kåyingi tàràqqiyotigà sàlbiy tà’sir ko‘rsàtàdi. XIV 
àsr bîshlàrigà kålib, Kichik Îsiyo 
dàgi Sàljuqiylàr dàvlàti 
pàrchàlànib kåtàdi. 
1. Kichik Îsiyodàgi Sàljuqiylàr dàvlàti qàchîn tàsh-
kil tîpgàn?
2. Turklàrning ijtimîiy tuzumi hàqidà nimàlàrni 
eslàb qîl dingiz?
3. Yer egaligiga asoslangan Sàljuqiylàr davlati qaysi 
asrlarda qaror topgan?
4. Turk xalqining shakllanishi haqida nimalarni 
bilasiz?
35-§. USMÎNLI TURKLAR DAVLATI
Usmînlilàr dàvlàtining tàsh-
kil tîpishi. Usmîn båy 
ligi
Kichik 
Îsiyo 
ning shimoli-g‘àrbiy hududidà 
tashkil topgan edi. Uning kåyingi 
tàràqqiyotigà Vizàntiya bilàn qo‘shni 
bo‘lgani qo‘l kålàdi. Tîbîrà zàif-
làshib bîràyotgàn impåriyagà qàrshi 
hàrbiy hàràkàtlàr båylik yerlàri-
ning kångàyib bîrishini ta’ 
min 
làydi. 
Kång istilîlàr Us 
mînlilàr qo‘shinigà 
bîsh qà qà bilàlàrdàn hàm jàng chi-
làrning kålib qo‘shilishini ta’ 
min-
làydi.
103-rasm.
Usmonli 
turklar harbiylari

---

123
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
Sulîlà àsîschisi 
Usmîn
(1299–1326) dàvridà qàtîr yu-
rishlàr uyush tirilib, 
Bursà
shàhri và uning àtrîflari bîsib 
îlinadi. Uning o‘g‘li 
O‘rõîn
Vi 
zàntiya shaharlàri 
Nikåya
và 
Nikîmediya
làrni îlib, Qîrà dångiz sîhiligà chiqàdi. 
Dastlab båylikning boshqaruv tuzumi judà sîddà bo‘lgàn. 
Õususàn, båy unvîni Usmîn và O‘rõîngà qà 
bilà bîshliq-
làri yig‘inidà bårilgàn. Båylàrning àsîsiy vàzifàsi esà tur-
kiy qàbilàlàr hàrbiy kuchlàrining qo‘shni hududlàrni istilî 
qi 
li 
shini ta’minlash bo‘lgàn. Båylikning kuchàyib bîrishi 
uning bîshqàruvigà hàm o‘zgà 
rishlàr îlib kålàdi. Natijada 
O‘r 
õînning boshqaruvi pàytidà ilk bîr