Tarix-7 2017.(Uzb). indd

Suyurg‘ol 
(mo‘g‘ulcha – in’om, sovg‘a)
 – 
hukmdor 
tomonidan davlat oldida alohida xizmat ko‘rsatgan 
yirik amaldorlar yoki sarkardalarga berilgan mol-
mulk, yer-suv. Suyurg‘olga beriladigan yer nasldan 
naslga meros bo‘lib o‘tgan.
Soliqlar.
Mo‘g‘ullar odamlarni o‘nlik tizimiga bo‘lish 
maqsadida aholini ro‘yxatga olish tadbirini o‘tkazadi. Bu 
tadbir XIII asrning o‘rtalarida bo‘lib, ro‘yxatga olishning 
yaku 
nida mamlakat aholisi «
chiqim
» deb nomlangan katta 
to‘lovga tortiladi. Undan tashqari aholidan shoshi 
linch 
soliq – 
talab 
ham yig‘ilgan. Xonga urush bosh 
lash uchun 
mablag‘ zarur bo‘l 
sa, rus knyaz 
lariga talab yuborib, ayov-
siz yig‘ib olingan. Soliq va bojlarning to‘la 
nishini maxsus 
ta yin langan mo‘g‘ul noiblari 
– bosqoqlar 
nazorat etish -
gan.

---

130
V BOB. OSIYO, AMERIKA VA AFRIKA XALQLARI
Rus knyazlari Oltin O‘rda qudratini to‘g‘ri anglab, 
bosqinchilar bilan tinch yashashga harakat qilishgan. Bu 
tadbir mavjud sharoitda knyazlar o‘z xalqini saqlab qo-
lishi, ularni qullikka olib ketmasligining yagona yo‘li edi. 
Tinchlik siyosatini Vladimir knya-
zi Yaroslav boshlab, uning o‘g‘li 
Aleksandr Nevskiy da 
vom ettirgan. 
Knyaz Aleksandr Ol 
tin O‘rdaga 
bir necha bor tashrif buyurgan. 
Mo‘g‘ulistonda ham bo‘lib, mahal-
liy amaldorlarning hurmat-e’tibori-
ga sazovor bo‘lgan. Bu tadbirlar-
ning barchasi ke 
yinchalik mo‘g‘ul-
lar bosqoqlarni tasdiqlamasdan rus 
yerlaridan boj yig‘ishni knyazlardan 
biriga topshirishiga olib kelgan.
Tashqi siyosat.
Tashqi siyosat masalalari bilan xon, 
uning yaqin maslahatchilari, shuningdek, beklarbegi shu-
g‘ullangan. Oltin O‘rda Sharqiy Yevropaning kuchli bir 
davlati bo‘l 
ganidan Yevropa qirollari, Rim papalari, Vi-
zantiya imperatorlari va Turk sultonlari xon saroyi bilan 
do‘stona munosabatda bo‘lishga intilganlar.