Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

0 ‘zingizni sinang
^
♦ U lkan saxovat deyilganda ... .
♦ 0 ‘zbekistonga ... bola k o ‘chirib 
keltirildi.
Atamalar mazmunini bilib oling
Brest qal’asi 
— hozirgi Belarus Respublikasining Brest shahri atrolida 
joylashgan qal’a.
Saxovat 
(q o‘li ochiqlik) — odam lardan yordam ini ayamaslik.
Front 
— urush harakatlari ketayotgan hudud.
Savol va topshiriqlar
1. Urush y illa r id a о ‘zb ek isto n lik ish ch ilar ко ‘rsatgan m eh n at ja so r a tla ri
h a q id a so ‘zlab bering.
2. О ‘zbekiston qishloq m eh n atkash lari urush y illa r id a q a n d a y m uvaf-
fa q iy a tla rg a erish d ila r?
3 . О ‘zbek isto n x a lq in in g urush y illa r id a ко ‘rsatgan bag ‘riken gligi va
saxovatpesh aligi h a q id a n im alarn i bilib oldin giz?
4. О ‘zb e k is to n lik a sk a rla rn in g ja n g m a y d o n la rid a к о ‘rsatgan q a h ra -
m onliklariga m isollar keltiring.
5. Ik kin ch i ja h o n urushida h a lo k bo ‘Igan о ‘zbek isto n lik a sk a rla r xotirasin i
ab adiylash tirish borasida q a n d a y ish la r am alga osh irildi?

---

X bob.
JAHONDA
TINCHLIK VA
НАМ КО R LI К
UCHUN
KURASH
44-§. BIRLASIIGAN MILLATLAR
TASHKILOTI (BMT)
BMTning tuzilishi sabablari. 
1945-yilning avgust oyi... 
Ikkinchi jah o n urushi ham on davom etm oqda edi. AQSH 
dunyoga o‘z kuch-qudratini namoyish etish maqsadida 6- va 
9-avgust kunlari Yaponiyaning Xirosima hamda Nagasaki shaharlariga 
eng dahshatli qurol — atom bombasi tashladi. 0 ‘zining bu harakatini 
Yaponiyani tezroq taslim b o ‘lishga majbur etish bahonasi bilan 
oqlashga urindi. Atom bombasi — eng dahshatli qirg‘in quroli. Bu 
bombaning portlashi to ‘lqini imoratlarni ag‘darib tashlaydi. U ndan 
tarqaladigan nur esa havoni, suvni va yerni zaharlaydi. Ming-minglab 
odamlar halok bo‘ladi. Buning ustiga, atom bombasi tarqatadigan 
nur (radiatsiya) uzoq vaqtgacha o ‘zining halokatli ta ’sirini ko‘rsatib 
turadi.
1945-yilda Yaponiyada aynan shunday bo‘ldi.
Yaponiyaning Xirosima shahridan uncha uzoq bo ‘lmagan joyda 
Sadako Sasaki ismli qizcha yashardi. Bomba portlagan paytda Sadako 
bor-yo‘g‘i ikki yoshda edi. Sadakoning yuzi yoki tanasi kuymagan 
b o ‘lsa ham, 9 yil o ‘tgach, Xirosima shahri tiklanganidan so‘ng, 11 
yoshida Sadako kasallanadi. Shifokorlar uning qon saratoni kasali 
bilan kasallanganligini aniqlab, uning bir yillik umri qolganini aytadilar. 
Bu kasallik 1945-yilda Xirosima shahriga tashlangan atom bombasi 
nurlarining asorati edi. Sadako o ‘zini o ‘lim kutayotganini bilar edi.
Sadakodan Tidzuko ismli do‘sti doimo xabar olib turardi. Bir kuni 
Tidzuko Sadakoga Yaponiyada muqaddas hisoblanuvchi turna qushi

---

tarixi haqida so‘zlab beradi. Yaponlar turna 
1000 yil yashaydi, agar kasal odam qog‘ozdan 
1000 dona turna yasasa u tuzalib ketadi, deb 
ishonar edilar.
Sadako shu kundan boshlab 1000 dona turna 
yasashga kirishadi.
Biroq, u 644 dona turna yasashga ulguradi.
Sadako vafot etadi, uning sinfdoshlari qolgan 
356 ta turnani yasab, 1000 dona turnani Sadako 
bilan birga dafn etadilar. Sadako atom
bombasining yagona qurboni emas edi.
Yaponiya bolalari Sadako xotirasiga yod- 
gorlik o‘matish uchun uch yil davomida zarur 
pulni yig‘ishga muvaffaq bo‘ldilar.
Sadako xotirasiga qurilgan yodgorlik «Bolalar tinchlik haykali» deb 
ataladi. U Xirosimadagi Tinchlik xiyoboniga o‘rnatilgan.
Yodgorlik toshiga quyidagi so‘zlar o ‘yib yozilib qo‘yilgan:
Bu bizning k o ‘z yoshimiz,
Bu bizning dunyomiz,
Dunyoga — tinchlik.
Ha, shunday. Dunyoga tinchlik kerak. Shundagina Sadakolar 
taqdiri takrorlanmaydi. Shundagina odamlar boshpanasiz, farzandlar 
ota-onasiz yetim b o ‘lib qolmaydi. O ta-onalar o ‘z farzandlaridan 
ayrilib qolmaydi. Yer yuzi bolalari ochlikdan, kasallikdan nobud 
bo‘lmaydi.
Agar yangi urush bo ‘ladigan bo ‘lsa, avvalgisidan ham dahshatli 
qirg‘in va vayronagarchilik ro‘y beradi.
Binobarin, davlatlar va davlat arboblari kelajak haqida qayg‘urishlari, 
urush bo‘lishiga yo‘l qo‘ymasliklari kerak.
Shuning uchun ham davlat arboblari bundan keyin jahon urushi 
boMishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida yer yuzida mustahkam tinchlik 
o ‘rnatishda xizmat qiluvchi xalqaro tashkilot tuzishga ahd qildilar.