Aholi turmush darajasini oshirishning asosiy yo‘nalishlari
_______________________________________________________________________________________ “O‘zbekiston statistika axborotnomasi”
ilmiy-elektron jurnal 2023/1(15) 93 statmirror.uz
determination of the main directions that Bliss the standard of living of the
population and the monetary income of the population in its territories, the
sources of their formation. The article examines the issues of studying
differences in the standard of living of the population of Uzbekistan using
statistical methods, providing them with statistical measures, the main
directions of increasing the standard of living of the population in Uzbekistan
have been studied.
Keywords:
population income, wages, transfer income, allowance, income
from entrepreneurship, budget, indexation, consumer basket, population
income, food consumption, social payments, diversification.
KIRISH
Bozor munosabatlari sharoitida turli qatlamdagi aholini ijtimoiy
himoyalash muhim o‘rin tutadi. Hozirgi iqtisodiyot va mulkchilikning turli
tumanligi sharoitida har bir jamiyat a’zosining ijtimoiy himoyalash va ularga
yordam berish zaruriy holdir. Respublikamiz aholisi turmush farovonligini
baholash uchun ularni ishlab chiqarishdagi ishtirok etish darajasi e’tiborga
olinadi. Uy xo‘jaligi byudjeti ham ana shu ishlab chiqarishdan olingan
daromadlar bilan belgilanadi. Aholini ijtimoiy himoyalash maqsadida
respublikamizda fuqorolarning jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi
davlat pensiya ta’minoti tizimiga qo‘shimcha sifatida joriy etilmoqda.
O‘zbekiston Respublikasining 1993-yilda qabul qilingan “Fuqorolarning davlat
pensiya ta’minoti to‘g‘risida”gi qonuni o‘z kuchini va ijrosini saqlagan holda
jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimi ishlab chiqilmoqda. Bundan asosiy
maqsad bundan buyon pensiyaga chiqqan har bir ishlovchi fuqoro ikkita
manbadan pensiya to‘lovlari olish huquqiga ega bo‘ladi ya’ni birinchisi, davlat
pensiya ta’minoti belgilangan tartib va qoidalar asosida bo‘lsa, ikkinchisi
yangidan joriy etilgan fuqorolarning shaxsiy jamg‘arib boriladigan pensiya hisob
varaqalarida yig‘ilgan mablag‘lari doirasida amalga oshiriladi. Barcha yuridik
shaxslar-ish beruvchilar uchun mehnat qilayotgan xodimlari foydasiga
omonatchi sifatida jamg‘arib boriladigan pensiya ta’minoti tizimida ishtirok
etishi majburiydir[1].
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoev 29-dekabr 2020-yil
Oliy Majlisga Murojaatnomasida ta’kidlaganidek:
“2020-yil aholini ijtimoiy himoya qilish borasida tub burilish yili bo‘ldi,
desak, mubolag‘a bo‘lmaydi. Avvalo, aholining muayyan qatlami o‘rtasida
kambag‘allik mavjudligini birinchi marta tan olib, uni qisqartirish bo‘yicha keng
qamrovli ishlarni boshladik.
Barcha tuman va shaharlarda, har bir mahallada ehtiyojmand oilalar,
ayollar va yoshlar bilan manzilli ishlash bo‘yicha mutlaqo yangi – “temir daftar”