Ixtiyorsiz esda olib qolishni tadqiq etish va uning maxsuldorlik shartlari Kirish kaydlari. Ixtiyorsiz esda olib kolish faoliyat fonida kechuvchi mnenimik bulmagan vazifalarni echishda kechuvchi esda sakdash jarayonidir. Ixtiyorsiz esda sakdash amaliy va bilish faoliyatining maxsuli va shart-sharoitlaridir. Bu tasodifiy emas, balki krnuniyatga asoslangan, sub’ekt faoliyati bilan alokador jarayondir. Avvalom bor, ixtiyorsiz esda sakdash ning shartlovchisi predmetli faoliyatdir. P.I.Zinchenkoning tajribalari kursatishicha, ixtiyorsiz esda olib kolishning maxsuldorligi faoliyat materialining kanday axamiyatga ega ekanligini belgilaydi. Agar material faoliyatning asosiy makeadiga kiradigan bulsa, esda saklash yaxshi kechadi.
Ixtiyorsiz xotiranining urganish borasida A.A.Smirnovning izlanishlari xam axamiyatga ega.
Mashgulot maqsadi ixtiyorsiz esda olib qolish maxsuldorligining inson faoliyati xarakteriga bogliqligini yoritishdan iborat.
P.I.Zinchenko metodikasi. Ikkita tajriba guruxida utkaziladi: predmetlarni ifodalash klassifkatsiyasi va son katorini tuzish.
LABORATORIYA MASHG’ULOTI
Predmetlarning ifodalash klassifikatsiyasi Eksperimenti uchun jixozlar. Eksperimental material uchun shar, xar birida bitta predmet chizilgan 15 ta kartochka. 15 ta predmet: mevalar, xayvonlar, uyinchoklar tarzida klassifikatsiyalanadi.
Kartochkada predmet rasmlari bilan bir katorda uning ung tomonining yukori kismida ikki xonali son xam yozilgan buladi.
Tajribani amalga oshirish tartibi. Tajriba boshlanishidan oldin kartochkalar doska ustida tasodifiy taxdangan va usta berkitilgan buladi. Tajribada birinchi kichik gurux tekshiriluvchilari ishtirok etadi.
Tekshiriluvchi uchun yo’riqnoma: «Siz bilan tajriba utkaziladi, bunda predmetlarning umumiy xususiyatlariga kura, ularni klassifikatsiya kilish kunikmangiz tekshiriladi. Sizning vazifangiz kartochkalarni guruxlar buyicha klassifikatsiya kilish va tartib bilan yozing xamda nomlang. Kim tajriba tugagunga kadar topshirikni tugatsa , u bu sinfga alokddor, ajratilgan predmetlar guruxidan kushimcha kllishi mumkin».
Tajriba tugagandan sung uning ishtirokchilariga dastlab kartochkada tasvirlangan predmetlarning kanday tartibda bulishidan kat’i nazar keyinchalik rakamlarni esga olishlari taklif etiladi.
