2-misol. qo‘zg‘almas birikmada: teshik O55
қ0,30
мм, val
105
,
0
075
,
0
55
−
O
мм,
Тyeshik
Nominal o‘lcham: D
m
=55 мм, ES=0,030 мм, TI=0,0
Eng katta chekli o‘lcham: D
max
=D
Н
=ES=55=0,030=55,030 мм
Eng kichik chekli o‘lcham: D
min
=D
н
=EI=55=0,055,0 мм
Teshik joizligi: T
D
=ES-EI=0,030-0,0=0,030 мм
Val
Nominal o‘lcham: d
н
=55 мм, es=0,105 мм, ei=0,075
Eng katta chekli o‘lcham: d
max
=d
н
=ei=55=0,105=55,105
Eng kichik chekli o‘lcham: d
min
=dн=ei=55=0,075=55,075 мм
Val joizligi: T
d
=cs-ci=0,105-0,075=0,030 мм
Birikmada val o‘lchamlari teshik o‘lchamlaridan katta bo‘lgani uchun tarang
o‘tqazish hosil bo‘ladi. Uning chekli qiymatlari:
Eng katta taranglik: N
max
=es-EI=0,105-00,105 мм
Eng kichik taranglik: N
min
=ei-ES=0,075-0,030=0,045
O‘tqazish joizligi: TN=N
max
-N
min
=0,105-0,045=0,060 мм
yoki TN=TD-Td=0,030+0,030=0,060 мм
Birikmaning joizlik maydoni grafigini yuqoridagi singari chizamiz (7-rasm).
Tarang o‘tqazish
Ushbu birikmaning joizlik maydoni grafigidan shunday xulosa qilish
mumkin: agarda val joizlik maydoni teshik joizlik maydoni ustida joylashgan bo‘lsa,
tarang o‘tqazish hosil bo‘ladi.
3-misol.
Birikmaning o‘lchamlari: teshik mm, val
Teshik
Nominal o‘lcham: D
m
=55 мм, ES=0,030 мм, EI=0,0
Eng katga chekli o‘lcham: D
max
=D
Н
+ES=55+0,030=55,030 мм
Eng kichik chekli o‘lcham: D
min
=D
н
+EI=55+0,0=55,0 мм
Teshik joizligi: T
D
=ES-EI=0,030-0,0=0,030 мм
Val
Nominal o‘lcham: d
н
=55 мм, es=0,105 мм, ei=-0,010
Eng katga chekli o‘lcham: d
max
=d
н
+ei=55+0,010=55,010
Eng kichik chekli o‘lcham: d
min
=dн+ei=55-0,010=54,99 мм
Val joizligi T
d
=es-ei=0,010-0,010=0,00 мм
Birikmadagi val va teshik o‘lchamlarini taqqoslash shuni ko‘rsatadiki, ushbu
birikmada ham tirqish, ham taranglik bor, shuning uchun bu oraliq, o‘tqazish
bo‘ladi. Uning chekli qiymatlari:
S
max
=D
max
-d
min
=ES-ei=0,030+0,010=0,040 мм
N
max
=d
max
-D
min
=es-EI=0,010-0=0,010 мм
O‘tqazish joizligi TNS=S
max
+N
max
=0,040+0,010=0,050 мм
yoki TNS=Td+TD=0,030+0,020=0,050 мм
Birikmaning joizlik maydoni grafigini chizamiz (8-rasm).
Ushbu birikmaning joizlik maydoni grafigidan shunday xulosa qilish
mumkin, agarda teshik va val joizlik maydonlari gorizontal tekislikda o‘zaro
kesishsa, oraliq o‘tkazish hosil bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: |