Tayyorlash va ularning malakasini oshirish hududiy

Maktab rahbaridan: 
–tashkiliy-ma’muriy boshqaruv (maqsadli buyruq berish, talab qilish, 
ko‘rsatma berish, farmoyishlar chiqarish va hokazolar);
– moliyaviy-iqtisodiy boshqaruv (iqtisodiy, moliyaviy masalalarni nazorat 
qilish);
– psixologik-pedagogik ta’sir o‘tkazish;
– boshqaruvda motivatsiya (rag‘batlantirish);
– boshqaruv va nazoratda butun jamoani jalb etish usullarini yaxshi bilishi va 
amalda qo‘llay olishi talab qilinadi. Bunda maktabning barcha sohalardagi ishini 

---

84 
chuqur tahlil qilishda demokratiya tamoyillariga asoslangan holda kamchilik-larni 
ochiq, prinsipial, o‘z-o‘zini tanqid asosida ko‘rsatib berish kerak.
Maktabda ichki nazoratni amalga oshirish uchun quyidagilarni bajarish 
maqsadga muvofiqdir:
maqsadni bilish;
mavzuni tanlash;
monitoring dasturini tuzish (savollar to‘plash, nazorat topshiriqlari, 
testlar);
shakl va usullar tanlash;
ishlarning haqiqiy ahvolini tekshirishni tashkil etish;
nazorat natijalari asosida maktabning buyrug‘i va qarorini chiqarish;
jamoada nazorat natijalarining pedagogik-monitoring tahlilini o‘tkazish;
ayrim fanlarni o‘qitish ahvolini o‘rganaѐtganda metodik ishlar, moddiy 
texnika baza, sust o‘zlashtiraѐtgan va iqtidorli bolalar bilan ishlash;
o‘rinbosarlariga yuklatilgan ishlarning bajarilishi haqidagi axborotni olib 
turish, tekshiruv natijalarining pedagogik-monitoring tahlilini o‘tkazish, mavjud 
natijalarga asoslangan holda xulosalar chiqarish;
metodbirlashmalar, 
ilg‘or o‘qituvchilar va maktabdagi jamoat 
tashkilotlariga tayanishi.
O‘quv yili davomida maktab yillik ish rejasini pedagogik kengash, rahbar 
huzuridagi yig‘ilishlarda nazorat qilib, tekshiriladigan fanlarning o‘qitilishi va 
boshqa masalalar avgust oyidagi pedagogik kengashda muhokama qilinib 
tasdiqlanadi va o‘qituvchilar (monitoring) xonasida ko‘rinarli joyga osib qo‘yiladi.
Har bir rahbardan boshqaruv nazariyasi va amaliѐtini yaxshi darajada egallab 
olishi, maktabni boshqarish va uning faoliyatini nazorat qilish, tajribalarni har 
tomonlama o‘rganish hamda uni maktab haѐtiga tatbiq qilish yo‘li bilan maktabning 
ichki boshqaruv va nazorat tizimini qayta qurish va takomillashtirib borishni talab 
etadi.
Maktab 
rahbari 
ichki 
nazoratni 
ta’minlashda 
o‘qituvchilarning 
tashabbuslarini qo‘llab-quvvatlashi, o‘zi yangicha tashabbuslar bilan chiqib, dolzarb 
masalalarni ta’lim-tarbiya jaraѐniga yo‘naltirilgan ma’ruzalar qilishi va xodimlarga 
ishonishi kerak.
Maktab boshqaruvida har bir maktabda o‘quv yilining boshida ichki 
nazoratni ta’minlash uchun ichki nazorat tizimi yaratilishi lozim. Buning uchun 
doimiy nazorat qilinadigan sohalar tanlab olinadi va har bir o‘quv yili uchun davriy 
ish jadvali tuziladi.