Tədris Mərkəzinin 2015-ci IL tarixli

11. 

KONKRET HALLARIN TƏHLİLİ metodu 

 

Konkret  halların  təhlili  –  dinləyicilərin  təhsil  -  dərketmə  fəaliyyətinin  aktivləşməsinin 

s

əmərəli metodudur.  

Halların bir neçə növü vardır: 

- Problemin v

əziyyəti özlüyündə real problemli vəziyyətin təsviridir. Öyrənənlərin məqsədi 

v

əziyyətdən  çıxış  yolunu  tapmaq  və  ya  vəziyyətdən  çıxış  yolunun  olmaması  qənaətinə 

g

əlməkdir. 

- 

Halların qiymətləndirilməsi çıxış yolu tapılmış vəziyyəti təsvir edir. Öyrənənlərin məqsədi 

q

əbul edilmiş qərarların tənqidi təhlilini aparmaq, təqdim edilmiş hallar üzrə rəy verməkdir. 

- 

Halların təsviri  real  vəziyyəti  təqdim  edir  və  onun yaranması  səbəblərini  izah  edir,  həlli 

prosedurunu t

əsvir edir. Öyrənənlərin məqsədi bütövlükdə vəziyyəti qiymətləndirmək, onun həlli 

yollarını təhlil etmək, sualları formalaşdırmaq, razı olub-olmamasını bildirməkdir. 

- 

Halları qabaqlamaq  əvvəllər qəbul edilmiş qərarları təsvir edir. Bu halda vəziyyət məşq 

x

arakteri  daşıyır,  bu  və  ya  digər  mövzunun  şəklini  təsvir  edir.  Öyrənənlərin  məqsədi  mövcud 

v

əziyyətləri, qəbul edilmiş qərarları təhlil etmək, öyrənilmiş nəzəri biliklərdən istifadə etməkdir. 

Konkret halların təhlili aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: 

-  

qarşıya qoyulmuş məqsədə uyğun olmalıdır; 

-  

müvafiq çətinlik səviyyəsi olmalıdır; 

-  real h

əyatın bir neçə aspekti şəkillə təsvir edilməlidir; 

-  

tez köhnəlməməlidir; 

---

 

20 

-  tipik v

əziyyətlər şəkillə təsvir edilməlidir; 

-  

analitik düşüncə inkişaf etdirilməlidir; 

-  

diskussiyaya imkan yaratmalıdır. 

Bu metodun t

ətbiqi zamanı problemli vəziyyətə dair informasiyanı əhatə edən bir ssenari 

t

əqdim edilir.  

Ssenari: 

-  mövzu  ilə  bağlı  zəruri  olan  məsələlərin  və  ya  proseslərin  gerçək  və  həqiqətəbənzər 

t

əsvirini verir; 

-  qrup iştirakçıları üçün maraqlı və cəlbedici olur; 

-  mövzuya dair əsas bilikləri əhatə edir; 

-  hər hansı bir vəziyyətin çoxşaxəli şərhi və ya izahı üçün şərait yaradır; 

-  problemin həlli üçün bir neçə səmərəli çıxış yolu tapılmasını təmin edir. 

“Konkret halların təhlili” metodu aşağıdakı nəticələrin əldə edilməsinə imkan verir: 

- 

t

ənqidi təhlillər aparmaq və problemi həll etmək qabiliyyətini artırır; 

-  mürəkkəb vəziyyətlərdə qərarverməni və düşüncəyə əsaslanan təcrübələri stimullaşdırır; 

-  iştirakçıları motivasiya edir və müstəqil öyrənmə üçün zəmin yaradır. 

“Konkret halların təhlili” üsulunun növlərindən biri də “case study” üsuludur. 

“Case  study”  metodu  konkret  hadisənin  araşdırılması,  hadisənin  təhlili, 

qavranılması,  səhvlərin  müəyyənləşdirilməsi  və  həlli  vasitəsilə  tənqidi  təfəkkürü 

stimullaşdıran  tədqiqatlara  əsaslanır. 

Təlimçi  dinləyicilərə  həyatda  tez-tez  baş  verən 

maraqlı 

situasiyaları  və  ya  auditoriyada  ciddi  müzakirəyə  ehtiyacı  olan  problemləri 

nəzərdən keçirməyi təklif edə bilər. 

Keys  metoddan  istifad

ə  iqtisadiyyat-elm  və  biznes-elm  sahələrinin  öyrənilməsində  daha 

geniş yayılmışdır. 

Keys real vəziyyətin təsviri və ya “mövcud vəziyyətin şəklidir”.