Tema: Mektepke shekemgi tálim shólkemlerindegi pedagogikalıq iskerlikti shólkemlestiriw

1. 
   Tema: Mektepke shekemgi tálim shólkemlerindegi pedagogikalıq iskerlikti shólkemlestiriw.
   

Joba :

1. 
   Pánniń predmeti, maqseti, wazıypaları hám tiykarǵı túsinikleri.
   
2. 
   Pánniń basqa pánler menen óz-ara baylanısı.
   
3. 
   Pedagogikalıq processke qatnas túrleri.
   
4. 
   Pedagogikalıq texnologiyanıń tiykarǵı principleri.
   

1. 
   Pánniń predmeti, maqseti, wazıypaları hám tiykarǵı túsinikleri.
   

Búgingi jetkinshekke tálim-tárbiya beriw, olardı rawajlandırıw sıyaqlı quramalı máselelerdi tabıslı sheshiw kóp jaǵdayda oqıtıwshınıń ideyalıq kóz qarası, kásiplik uqıbı, bilgirligi hám de mádeniyatlılıq dárejesi menen belgilenedi. Óytkeni, zamanagóy pedagog oqıwshılarǵa tásir etiw, olardıń qalewleri, uqıpları, qızıǵıwshılıqların hám múmkinshiliklerin qáliplestire alıwı kerek.

Mektepke shekemgi tálim shólkemleri tárbiyashıları hám pedagog-psixologları tárbiyalaniwshilarǵa eń zárúr bolǵan bilimler, túsiniklerdi qáliplestiredi, olardı oqiw, jazıw hám sanawǵa úyretedi. Bul orında joqarı pedagogikalıq tálim processinde bolashaq Mektepke shekemgi tálim shólkemleri tárbiyashıları hám pedagoglarına innovciyalıq pedagogikalıq texnologiyalar qay dárejede ańina sińdirilip atirǵanliǵına ayrıqsha itibar qaratıw kerek. Usınıń menen bir qatarda, bolashaq qánigeler tálim-tárbiya processiniń natiyjeliligi, ilimiyligin jańa sapa dárejesine kóterilgenligin belgilep beredi.
Pedagogikalıq texnologiyalar ózi ne, tálim-tárbiya processinde onıń ahmiyeti qanday, degen haqlı sorawlar tuwıladı. Pedagogikalıq atamalar sózliginde pedagogikalıq texnologiyalarǵa tómendegishe tariyp berilgen: «Pedagogikalıq texnologiya —

1. 
   oqıw iskerligin aqılǵa say shólkemlestiriw hám buyımlaw ;
   
2. 
   múmkinshilik qayǵı-uwayımǵa az waqıt sariplap, tálim nátiyjesin kepillikleytuǵın izbe-iz pedagogikalıq sistema ;
   

v) pedagogikalıq mashqalalardi metodologik dárejede sheshiwge múmkinshilik jaratıwshı pedagogikalıq process;
g) pedagogikalıq maqsetke erisiwdi kepillikleytuǵın háreketlerdiń izbe-iz sisteması»
N. Sayidaxmedov pedagogikalıq texnologiyalarǵa tómendegishe tariyp beredi: «Pedagogikalıq texnologiya» —bu shaxstı oqıtıw, tárbiyalaw hám rawajlandırıw nızamların ózinde joneltetuǵın hám juwmaqlawshı nátiyjeni támiyinleytuǵın pedagogikalıq iskerlikdir». Professor J. R. Yuldoshev hám S.A.Usmonovlar «Pedagogikalıq texnologiya tiykarlari» dep atalǵan qo'llanbasinda pedagogikalıq texnologiyalarǵa berilgen bir qatar tariyplerdi keltiredi hám olardı ulıwmalastırǵan halda tómendegi pikirlerdi aytadı : «Pedagogikalıq texnologiya - bárkámal insandı qáliplestiriw iskerligi.
Usınıń menen birge, pedagogikalıq texnologiyanıń keń kólemli, serkirra túsinik ekenligin esapqa alǵan halda onıń qo'yidagi taǵı bir neshe tariyplerin keltiriwimiz múmkin: Pedagogikalıq texnologiya informaciyalardı ózlestiriw, olardan ámelde paydalanıw, olardaǵı jańa mánis-mazmunlardı hám de informaciyalar arasındaǵı túrli baylanislardi ashıw arqalı jańa informaciyalar jaratılıwma úyretiw processinen ibarat.
Pedagogikalıq texnologiya - tálim metodları, usılları, jollari hám de tárbiyalıq qurallar jıyındısı ; ol pedagogikalıq processtiń shólkemlestirilgen-stilistik quralları kompleksi bolıp tabıladı. Pedagogikalıq texnologiya - bul óz aldına tálim formaların optimallastırıw wazıypasn qoyiwshi , pútkil oqıtıw hám bilimlerdi ózlestiriw procesin texnikalıq resurslar hám adamlardıń óz-ara munasábetlerin esapqa alǵan halda jaratıw, qollaw hám anıqlastiriwdiń sistemalı metodı bolıp tabıladı.
Pedagogikalıq texnologiya - maǵlıwmatlardı ózlestiriw ushın qo'lay forma hám usılda uyretiw hám ózlestiriw processinen ibarat. Sonday eken, pedagogikalıq texnologiya insanǵa (tálim-tárbiya alıwshıǵa ) aldınan belgilengen maqset boyınsha tásir ótkeriw iskerliginen ibarat»
Sonday eken, pedagogikalıq texnologiyalar — pedagogikalıq processtiń texnikalıq hám stilistik jaǵdayda qurallanǵan yamasa instrumentallıq dárejesin belgileytuǵın radikal kórsetkish bolıp tabıladı. Sol sebepli de, barlıq pedagog xızmetkerler hám oqıtıwshılar pedagogikalıq texnologiyalardı iyelewleri shárt.
Usı pánniń premeti zamanagóy Mektepke shekem tálim shólkemlerinde tálim-tárbiya processinde paydalanatuǵın pedagogikalıq texnologiyalar pedagog sheberligin quram taptırıwdıń tiykarǵı elementleri bolıp esaplanadı.
«Texnologiya» sózi 1872 jılda pánge kirip kelgen. Usı termin grekshe texnos - óner, kórkem óner, logos —fan sózlerinen payda bolıp, «óner páni» yamasa «kórkem óner haqqındaǵı pán» mánislerin ańlatadı. Biraq, bul tariyp zamanagóy texnologiya procesin tolıq xarakteristikalap bere almaydı. Óytkeni, texnologiyalıq process - bul miynet quralları menen miynet qurallarına (shiyki onimleri) tásir etiw nátiyjesinde ónim jaratıw salasındaǵı miynet procesi esaplanadı. Rus alımı V.Bespal'ko «Pedagogika hám aldıńǵı texnologiyalar» shıǵarmasında «Pedagogikalıq texnologiya - bul oqıtıwshı uqıbına baylanıslı bolmaǵan halda pedagogikalıq jetiskenliklerdi kepilley alatuǵın oqıwshı shaxsın qáliplestiriw procesiniń joybarı»,- dep tariypledi.
Búgingi kúnde respublikamızda da pedagogikalıq texnologiya túsinigi, onıń mánisi hám quramı, ámelde qollaw máselelerine úlken itibar berilip atır. Bul tarawda bir qatar Respublika kóleminde ilimiy-ámeliy konferenciyalar, seminarlar ótkerilmekte.
Kópshilik ilimpazlar pedagogikalıq texnologiyanıń YuNeSKO tárepinen maqullangan xarakteristikadan kelip shiǵadilar. Mısalı ol jaǵdayda: pedagogikalıq texnologiya - bul insaniy hám texnikalıq resursların esapqa alǵan halda hám de maǵlıwmat formaların optimallastırıw maqsetinde tálim-tárbiya procesin jaratıw sistemalı usılı bolıp tabıladı dep ataladı.
Joqaridaǵi tariyp tiykarında tomendegishe oyda sawlelendiriwge iye bolamız : pedagogikalıq texnologiya - bul tálim-tárbiya procesiniń social maqsetke joneltirilgen usıl, qural, sırtqı kórinislerdiń jıyındısında tiykarlanǵan joybar esaplanadı. Mısalı : sáwbet ótkeriw texnologiyası, balaǵa pedagogikalıq tásir kórsetiw texnologiyası, úy wazıypaların tekseriw texnologiyası sıyaqlılar.
Pedagogikalıq texnika bolsa - tálim-tárbiya processindegi usıllar, elementler, olardı ámelde qollaw qásiyetleri bolıp tabıladı. Mısalı : sóylew texnikası (dawıs, dem alıw, ritmika hám h.) mámile texnikası (qol háreketi, pantomimika, ım-ishara -belgi, júz háreketi hám b.)
Pedagogikalıq texnika - pedagogikalıq texnologiyanıń strukturalıq bólegi esaplanadı. Mısalı : sáwbetti tayarlaw hám ótkeriw, sáwbet processinde sorawlar beriw, juwaplardı qabıllaw hám bahalaw máseleleri texnologiya menen alokador bolıp tabıladı. Diktsiya hám de sóylew mádeniyatınan to'g'gri paydalanıw sıyaqlılar da pedagogikalıq texnikaǵa baylanıslı.
Pánniń didaktik áhmiyeti kútá úlken, sebebi usı pán sheńberinde sabaq shınıǵıwlarında bolajaq tárbiyashılar dástúriy hám traditsiyaǵa tán bolmaǵan usıllar hám qurallardan jańa sharayatlarda paydalanıwǵa erisediler. Bolajaq qánigeler Mektepke shekemgi tálim shólkemlerindegi tájiriybelerdi úyreniw, nátiyjeli metodikalardı tańlaw, balalardıń oyin, oqıw, miynet jáne social xızmetlerin basqarıw, olar menen tuwrı, dos sıpatında munasábette bolıw mexanizmin ózlestirediler.
Usı pánniń maqseti bolajaq qánigelerge ámeliyatta pedagogikalıq texnologiyalardan paydalanıwǵa tiyisli bilim, kónlikpe hám ilmiy tájriybelerdi qáliplestiriwden ibarat. Pániniń wazıypaları taypasına tomendegiler kiredi:

1. 
   studentlerge pedagogikalıq texnologiya jáne onıń strukturalıq kismlari haqqında túsinik beriw;
   
2. 
   bolajaq tárbiyashılardi «pedagogik texnologiya» túsinigine salıstırǵanda dóretiwshilik qatnasǵa úyretiw;
   

v) bolajaq tárbiyashılarde pedagogikalıq texnologiyalardı iyelew, oǵan salıstırǵanda qızıǵıwshılıq oyatıw hám ámeliyatda qóllawǵa úyretiw sıyaqlılar.
Joqarıda kórsetilgen wazıypalardı professor-oqıtıwshılar fakatgina studentler menen sheriklikte ámelde qollawları múmkin, sebebi professor-oqıtıwshılar baslıqlıǵında studentler sabaq shınıǵıwlarına aktiv qatnasıp, dóretiwshilik tapsırikparni atqarıp, az-azdan tálim-tárbiya processinde pedagogikalıq texnologiyalardı ózlestiredi hám ózleri iyelegen kónlikpelerdi ámeliy shınıǵıwlar hám de keyingi xızmetlerinde qollaydilar.

2.