Pedagogikalıq processke qatnas túrleri.
Pedagogikalıq texnologiyanıń manisi hám áhmiyetin tereńnen túsiniw ushın pedagogikalıq processke kompleksli qatnas zárúr, sebebi pedagogikalıq process tálim-tárbiya processinen ibarat bolıp júdá quramalı, kóp qırlı process bolıp tabıladı. «Kompleks» degende biz bul túsinikke «tarixiy», «tizimli», «psixologik» tárepten qatnasdı názerde tutamiz. Endi olardıń hár birin bólek-bólek kórip shıǵıwǵa háreket etemiz.
Tálim-tárbiyaǵa tariyxıy qatnas.
Bilgenimizdey, tárbiya hám Oqıw processleriniń moxiyati kadim zamannen tap búgingi kunge shekem uzgarmasdan kelmokda. Tárbiyanıń moxiyati - Usib kiyatırǵan jetkinshekti usı ortalıq, jámiyet talapları tiykarında ómirge tayarlawdan ibarat bulib, jámiyet ómirinde áhmiyetli Urındı egalaydi. Bilimparvar Abdulla Avloniy XX ásirdiń baslarıdayok «Tárbiya bizler ushın yamasa hayot - yamasa mamot, yamasa najot —yo xal okat, yamasa saodat - yamasa falokat máselesidir» dep aytıp ótken edi. Soǵan kura tárbiyanıń jámiyettegi urni, onıń utmishi hám házirgi zaman degi axamiyati áhmiyetli pedagogikalıq axamiyat kásip etedi.
Mektepke shekem tálim processinde balalarǵa tálim-tárbiya hám sıpatlama beriw óz- ara bekkem baylanis ámelge asıriladı. «Tálim», «tarbiya» hám «maǵlumat» túsinikleri bir-birin toltiriwi
hamde birin ekinshisi, ekinshisin úshinshisi támiyinlewshisi esaplanadi. Bunıń nátiyjesinde shaxstıń rawajlanıwı támiyinlenedi, bunı biz tomendegi sızılma arqali súwretlewge háreket qilamız.
Miyweli terek tamirdan topiraqqa kógerip chiǵadi, oǵan óz waktinda suw berip, kútim qilinsa rawajlanıp terek boladı hám mıywe beredi.
Onıń ushın bolsa bolajaq qánigelerge jańasha bilim beriw, ózgerip baratuǵın miynet hám turmıs sharayatlarına muwapıq, dóretiwshilik iskerlik penen shuǵıllana alıw kónlikpeleri quram taptırıw kerek. Sonday eken, tárbiya jetkinshekti turmıs, miynetke tayarlaydı, ol ámeldegi jámiyet múmkinshiliklerin qáliplestiriw hám jáne de rawajlandırıw maqsetinde ájdadlar tárepinen arttırılǵan tariyxıy tájiriybeni toltirǵan , jáne de joqarı dárejede jetilistirilgen halda jetkinshekke sińiredi.
Tálim-tárbiya mánisin saqlaǵan túrde professor -oqıtıwshılar óz jumıs xızmetlerinde usıllar, qurallar hám sırtqı kórinislerdi zaman menen teń ózgerip, jańalap barıwları zárúr, sebebi jańa dáwir oǵan mudami jańa talap qo'yadi.
Dostları ilə paylaş: |