Termin va terminologiya. Termin soʻzining interperetsiyasi. O


Qadimgi turkiy tildagi ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminlar



Yüklə 74,18 Kb.
səhifə12/31
tarix27.07.2023
ölçüsü74,18 Kb.
#137723
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   31
Terminologiya yakuniy javob 1-45

Qadimgi turkiy tildagi ijtimoiy-siyosiy va sotsial-iqtisodiy terminlar

Ijtimoiy-siyosiy terminlar tizimi - qagan “Oliy hukmdor, xoqon”’ tegin “taxt vorisi, xonzoda”, sad “Turk va Uyg‘ur xoqonligida oliy harbiy-ma’muriy unvon”, yabgu “G ‘arbiy turk xoqonligi hukmdori”, qatun malika”, tudun “nazoratchi”, tutuq “viloyatning harbiy hukmdori ”, tarqan
“ hokim, boshliq”, beg “bek, boshliq”, eltabar “azlaming sarkardasi”, sabci “elchi”, yolci “boshliq”, baga fsug‘dj “unvon, lavozim”, 'isbara (sanskrit) “unvon, mansab” va sh.k.

  1. Eski turkiy til terminologik tizimidagi arabcha, forscha-tojikcha o‘zlashmalar.

Eski turkiy til terminologiyasi mavjud lisoniy qonun-qoidalar doirasida shakllandi va rivojlandi. Uning qadimgi turkiy til davriga nisbatan yanada taraqqqiy etishida jonli so‘zlashuv tili, turfa sheva materiallari qatori so‘z yasash andozalari – modellari asosida yuzaga chiqqan istilohlar muhim ahamiyat kasb etadi. Qadimgi turkiy tildan farqli o‘laroq eski turkiy tilda sanskrit, so‘g‘d, xitoy tiliga oid o‘zlashmalarning ishlatilish sur’ati pasaydi, aksincha, arabcha va forscha-tojikcha o‘zlashmalarning qo‘llanish chastotasi va ko‘lami ancha kengaydi. Biroq eski turkiy til terminologiyasining o‘zagini asl turkiy qatlam tashkil qilishda davom edi. Alim “qarz, kredit”, berim “to‘lov, qarzni qaytarish”, beglig “beklik”, bitigchi “mirza, munshiy, kotib”, yatg‘aq “tungi soqchi”, yarisha “ko‘rshapalak”, yarg‘u “ajrim”, yarg‘uchi “qozi, sudya” kabi turkiycha, rabat “karvonsaroy”, malik “hukmdor”, siyasat “siyosat”, omil “ish yurituvchi”, tib “medisina, tibbiyot”, nujum “astrologiya”, handasa “geometriya” singari arabcha, lashkar “qo‘shin”, mayfurush “may ichuvchi; may sotuvchi” singari forscha-tojikcha, darug‘a “qal’a, qo‘rg‘on komendanti”, muranay sotuvchi” singari forscha-tojikcha.


  1. Yüklə 74,18 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin