Termiz davlat universi

Zaharlanish manzarasi. Zaharlanish gemorragik shishlar, jarohatdan, burundan, tish milklaridan qon ketishi, teri ostiga qon quyilishi, ichki a’zolarda gemorragiya rivojlanishi, gematuriya, nafas qisishi, yurakning tez urishi, mushaklar og‘rishi bilan boradi.
Birinchi yordam. Polivalent ilonlarga qarshi zardob ishlatish tavsiya qilinadi.
Zaharning kimyoviy tarkibi va ta’sir mexanizmi. Zahar proteolitik faollikka ega fermentlar, shuningdek, L-aminokislota oksidazasini, fosfodiesterazani, gialuronidaza, AO‘O , fosfolipaza A, tutadi. Proteinaza va esteraza orasida kazeinni gidrolizlovchi fermentlar, arginin efirlari, kininogenaza va arilamidazalar topilgan. Zaharni sichqonlar uchun toksikligi (DL 50 ) venaga kiritish uchun 0,72 mg/kg, qoringa kiritish uchun esa 5,4 mg/kg ni tashkil etadi. Zaharlangan hayvonlarda harakatlar koordinatsiyasini boshqarish buziladi, titrash, shilimshiq qavatdan qon ketishi kuzatiladi. Zahar buyrakni po‘st qavatining nekrozga uchrashiga sabab bo‘ladi. AB pasayishiga periferik qarshilik kamayishi va organizmda kininlar hosil bo‘lishi sabab bo‘ladi. Qon ivishi tizimidagi buzilishlar og‘ir oqibatlarga olib keladi. Zaharni proteolitik ta’sirga ega bo‘lgan va koagulopatiyaga olib keluvchi fraksiyasi eng toksik miqdor hisoblanadi (DL₅₀ 0,6 mg/kg). Zahar fermentlari protrombinni trombinga transformatsiyalab, uni bevosita faollanishiga olib keladi. Bundan tashqari, zahar antirombin III ni inaktivatsiyalaydi. Natijada hosil bo‘Igan trombin faollanmaydi, balki fibringa adsorbsiyalanadi (yutiladi). Shuning uchun charxilon zahari ta’sirida hosil bo‘ladigan DVS-sindromda geparinoterapiya qo‘llash maqsadga muvofiq emas.

26
Amaliy ahamiyati. Charxilon zahari qon ivishi buzilishi kasalliklarida

tashxis vosita sifatida ishlatilishi mumkin. Shuningdek, charxilon zahari polivalent ilonlarga qarshi zardob ishlab chiqarishda ishlatiladi.