Termiz davlat universiteti mikroiqtisodiyot

Ishlab chiqaruvchi ortiqchaligini taklif egri chizigʻi bilan hisoblash

Rasm

Uylarni boʻyash narxi

Uylarni boʻyash narxi

Boʻyalgan uylar miqdori

Boʻyalgan uylar miqdori

Taklif

Taklif

Grandmaning ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi 100$

Grandmaning ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi 300$

Georgianing ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi 200$

Umumiy ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi 500$

]Birinchisi Q₁da tovarlarni past narxda P₁da sotayotgan sotuvchilar yashash darajasi yaxshiroq, chunki ular tovarlari uchun koʻproq haq olishadi. Mavjud sotuvchilarning ishlab chiqarish ortiqchaligidagi oʻsish BCED maydoniga teng.
Ikkinchidan, bozorlarda yuqori narxda tovar sotishni xohlagan ba’zi yangi sotuvchilar kelishi va uning natijasida taklif miqdori Q₁dan Q₂ga oʻsadi. Bozorga yangi kelayotganlarning ishlab chiqarish ortiqchaligi CEF burchagida yotadi.
Tahlildan koʻrinib turganidek, biz iste’molchi ortiqchaligidan xaridorlarning farovonligini aniqlagan boʻlsak, ishlab chiqarish ortiqchaligi yordamida sotuvchilarning farovonligini aniqlaymiz. Bu ikki oʻlchov usuli bir-biriga oʻxshashligi sabab ularni ikkalasini ham ishlatish tabiiydir. Keyingi bobda biz aynan shu masalani koʻrib chiqamiz.

Rasm

(a) rasmda P₁ narx, Q₁ taklif hajmi va ABC uchburchak maydoni ishlab chiqaruvchi ortiqchaligiga teng. Narx P₁ dan P₂ ga koʻtarilganda taklif hajmi Q₁ dan Q₂ ga koʻtariladi va ishlab chiqaruvchi ortiqchaligi ADF uchburchak maydoniga koʻpayadi. Ishlab chiqaruvchi ortiqchaligidagi oʻsish (BCFD maydon) qisman yuz beradi. Chunki mavjud ishlab chiqaruvchilar koʻproq oladi (BCED maydon) va yuqori narxlarda qisman yangi ishlab chiqaruvchilar bozorga kirib keladi (CEF maydon).