“texnika xavfsizligi” kafedrasi tf n: Beshimov yu. S

Aylanuvchi qismlar bilan ishchilarning kiyimidan yoki sochidan ilintirib olishi mumkin bulgan jihoz va uskunalar atroflari ayniqsa o`ta xavfli chegara hisoblanadi.

• Aylanuvchi qismlar bilan ishchilarning kiyimidan yoki sochidan ilintirib olishi mumkin bulgan jihoz va uskunalar atroflari ayniqsa o`ta xavfli chegara hisoblanadi.
• SHuningdek, jihoz va uskunalarda ishlaganda elektr tokidan zararlanish, issiqlik, elektomagnit, ionlashgan nurlar, shovqin, titrash, ul’tratovush, zaharli gazlar va bug’lar taъsiriga tushib qolish ham xavfli chegaralar yoki mintaqalar qatoriga kiradi.
• Qurilma va uskunalarda ishlayotganda qirqimlarining uchib ketishi, ishlayotgan asboblarning sinib har tomonga sachrab ketishi, detal yaxshi mahkamlanmaganligi natijasida ishlov berish jarayonida otilib ketishi natijasida ishchilarni jarohat olishi ham xavfli mintaqalar qatoriga kiritiladi.

Xavfli mintaqalar doimiy, harakatlanuvchan va vaqt-vaqti bilan paydo buladigan turlarga bo`linadi.
a) Doimiy xavfli mintaqalarga qayishli, zanjirli va tishli uzatmalar, dastgohlarning qirqish qisimlari va harakatlanuvchi valiklari kiradi.
b) Harakatlanuvchan xavfli mintaqalarga esa prokat qilish stanlari, potok liniyalari, konveyerlar, qirqish joyi o`zgarib turadigan agregat dastgohlari va boshqalar kiradi.
v) Vaqt-vaqti bilan paydo bo`ladigan xavfli mintaqalarga yuk ko`tarish kranlari, kran balkalar, tal’ va tel’ferlar kiradi. CHunki bu qurilmalar ish joylarini doimiy o`zgartirib turadi va qaerda ish bajarayotgan bulsa, shu erda xavfli mintaqa vujudga keladi.
Xavfli mintaqalardan saqlanish vositalari va aslahalari ikki guruhga bulinadi.
1. Jamoa muhofaza aslahalari, ishchilarni ionlanuvchi nurlardan, elektromagnit, magnit va elektr maydonlaridan, mexanik, kimyoviy biologik omillardan muhofazalovchi vositalar kiradi.
2. SHaxsiy muhofaza aslahalari, maxsus terini, nafas olish organlarini, qo`lni, yuzni, ko`zni, quloqni muhofaza qiluvchi vositalar va aslahalar kiradi.