Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish
O'lchanayotgan kattaliklar va asboblar funksional belgilarining
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Chiqish signa llin g shakUanishi Qo‘shimcha qiymat A + — Signali- zatsiya +
- Asboblarning funksional belgilarini aks ettiruvchi qo‘shimcha harfiy belgilashlar Belgilashlar Nomlanishi
|
O'lchanayotgan kattaliklar va asboblar funksional belgilarining
harfiy belgilanishi Bel- gisi O'lchanadigan kattalik Asbobning funksional belgisi Asosiy belgilanishi Qo‘shimcha belgilanishi Axborotning akslanishi Chiqish signa llin g shakUanishi Qo‘shimcha qiymat A + — Signali- zatsiya + В + — — — С + — — Avtomatik rost- lash-boshqarish — D Z ich lik Farq, — — — E Istalgan elektr kattalik — + — — F S arf N isbat, kasr — — — G 0 ‘lcham , siljish, holat — + — — H Q o ‘lda ta ’sir - — — 0 ‘lch a- nayotgan k attalik - ning yuqori chegarasi I + — K o‘rsatish — J + A vtom atik ulanish, surilish — — К V aqt, vaqtli dastur — — ■ — L Sath — — — O ic h a - nayotgan k attalik - ning pastki chegarasi M N am lik — — — — N + — — — — О + — — — — P Bosim, vakuum — — — — Q Sifatni ifodalovchi kattalik Vaqt bo 'y ich a integrallash jam lash — + — R R adioaktivlik — Qayd etish — — S Tezlik, chastota — — U lash, uzish, qayta ulash, blokirovka — T H arorat — — + — U Bir necha turli o ic h a - nuvchi k attaliklar — — — — W Massa — — — — V Qovushqoqlik — + — — X Tavsiya etilm aydigan zaxira harf — — — — Y + — — + — Z + — — — Eslatma : ,,Plus“ ishorasi bilan belgilangan harfiy belgilash zaxira belgidir, ,,m inus“ ishora bilan belgilanganlardan foydalanilmaydi. Asboblarning funksional belgilarini aks ettiruvchi qo‘shimcha harfiy belgilashlar Belgilashlar Nomlanishi E Sezgir elem ent (birlamchi o ‘zgartirish) T Masofadan uzatish (oraliq o ‘zgartirish) К Boshqarish stansiyasi Y 0 ‘zgartirish-hisoblash funksiyalari Avtomatlashtirish prinsipial chizmasining pastki qismida boshqarish shchiti va pultiga montaj qilinadigan nazorat va avtom atika asboblari ko‘rsatiladi. Avtomatlashtirish asboblari va vositalarini va shartli belgilarini belgi- lashning ikki usuli tavsiya etiladi: soddalashtirilgan va mufassal kengayti- rilgan belgilash uslubida murakkab vazifalarni, masalan, nazorat, rostlash va signalizatsiyani amalga oshiruvchi hamda ayrim blok ko‘rinishida ishlangan avtomatlashtirish asboblari va vositalari bitta shartli belgi bilan ifodalanadi. Yordam chi vazifalarni bjaruvchi qurilmalar (filtrlar, reduktorlar, kuchay- tirgichlar, tok manbalari, montaj elem entlar va boshqalar) tasvirlanmaydi. Mufassal kengaytirilgan belgilash uslubida har bir asbob yoki blok alohida shartli belgi bilan tasvirlanadi. Asbobning shartli belgilanishi 21.3-rasmda keltirilgan. G rafik tasvirning yuqori qism ida o ‘lchanayotgan kattalikning va asbobning funksional belgilarining harfiy belgilari ifodalanadi, pastki qismida esa asbobning yoki avtomatlashtirish vositalari majmuasining pozitsion belgilari qo ‘yiladi. Bitta param etrni o ‘lchash, signallash yoki rostlash uchun m o'ljallangan vosita lar to ‘plami komplekt deyiladi. Avtomatlashtirish vositalari komplektidagi (barcha asboblar bitta nom er bilan belgilanadi, uning har bir tarkibiy qismiga esa (o ‘lchovchi, rostlovchi asbobga va boshqa elem entlarga) qo‘- shimcha raqamli indeks beriladi. Apparat komplektida qo‘shimcha raqamli indekslaming berilishi quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi: datchik, o ‘lchovchi yoki rostlovchi asbob, qayta ulagich va hokazo. Avtomatlashtirish sxemasining (AS) pozitsion belgilanishi loyihaning barcha materiallarida saqlanadi. Asbobning yoki qurilmaning (qo‘lda boshqariluvchi qurilm alardan tashqari) belgilanishdagi birinchi raqam o ‘lchanayotgan kattalikning nom i hisoblanadi. Q o id a bajariladigan ishlar uchun m o ‘ljallangan qurilmalarning (knopka, bosh qarish kaliti va boshqalar) harfiy belgilanishi N harfidan boshlanishi kerak. Asbobning funksional belgilarining harfiy belgilanishining joylanish tartibi I, R, C, S, A ketma-ketlik bilan belgilangan. C hizm alarda iloji boricha chiziqlar kam bo ‘lishi yoki kesishishi kerak. Agar prinsipial chizm alarda chiziqlar k o ‘payib ketsa, adres usulidan foydalaniladi, bunda joyiga o ‘rnatilgan asboblarda, ko‘rsatilgan gorizontal chiziqdan 40... 80 m m m asofada, bog‘lanish yo‘llari uziladi. Xuddi shu masofada o ‘lchash uchun impuls olish joyi va ijro etuvchi mexanizmlar o ‘rnatilgan yerdan bog‘lash chiziqlari uziladi. Bog‘lash chiziqlarining raqamli adreslari quyi va yuqori uzunliklarga mos ikkita gorizontallarda joylashadi. Uzilish yerlarida chapdan o ‘ngga tartib bilan ortib boradigan qilib nom erlar yoziladi. N azorat- o ‘lchash asboblarining to ‘g‘ri tanlangani haqida oldindan fikr yuritish maqsadida bog‘lash chiziqlarining quyi kesmalari yonida o ‘lchanayotgan texnologik param etrlarning eng yuqori miqdorlari ko‘rsatiladi. Bundan tashqari, bu m a’lum otlardan o ‘lchash asboblarining shkalasini tanlaganda foydalanish mumkin. P (Bosim) D (Bosimlar farqi) I (K o ‘rsatish) R (Q ayd qilish) С (A vtom atik rostlash) Yüklə 3,27 Mb. Dostları ilə paylaş:
|