Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 0 19 20 21 19 20 21 22 X Y Z 3.4-rasm. A5/1 ketma-ketlik generatorining umumiy ko‘rinishi Misol. Faraz qilaylik, 64 bitli kalit 𝐾 ni 𝑋 , 𝑌 va 𝑍 registrlariga bo‘lib yozish natijasi quyidagicha bo‘lsin (3.5-rasm). 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 1 0 1 0 X Y Z 3.5-rasm. 𝐗 , 𝐘 va 𝐙 registrlarining dastlabki holati Mazkur holda 𝑚𝑎𝑗 ( 𝑥 8 , 𝑦 10 , 𝑧 10 ) = 𝑚𝑎𝑗 (1,1,0) = 1 va bu 𝑋 𝑣𝑎 𝑌 registrlar siljishini ko‘rsatadi. Shuning uchun, 𝑡 = 𝑥 13 ⨁𝑥 16 ⨁𝑥 17 ⨁𝑥 18 = 0 ⨁ 1 ⨁ 1 ⨁ 1 = 1 𝑖 = 18,17,16, … ,1 𝑢𝑐ℎ𝑢𝑛 𝑥 𝑖 = 𝑥 𝑖−1 𝑥 0 = 1 Shunga o‘xshash, 𝑌 registr uchun ham quyidagilarni yozish mumkin: 𝑡 = 𝑦 20 ⨁𝑦 21 = 0 ⨁ 0 = 0 𝑖 = 21,20,19, … ,1 𝑢𝑐ℎ𝑢𝑛 𝑦 𝑖 = 𝑦 𝑖−1 𝑦 0 = 0 𝑋 𝑣𝑎 𝑌 registrlar siljiganidan keyingi holat quyidagicha (3.6-rasm): 60 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 1 1 0 0 0 1 1 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 1 1 0 0 1 0 0 1 0 1 0 X Y Z 3.6-rasm. 𝐗 , 𝐘 va 𝐙 registrlarining siljiganidan keyingi holati Siljigan holatdan so‘nggi registrlar holatidan generatsiyalangan bir bit 𝑠 = 𝑥 18 ⨁𝑦 21 ⨁𝑧 22 = 1 ⨁ 0 ⨁ 0 = 1 . Shu tartibda talab etilgan bitlar ketma-ketligi generatsiyalanadi. Hisoblash qurilmalari hozirgi kundagi kabi rivojlanmagan vaqtlarda oqimli shifrlash algoritmlari juda ham mashhur bo‘lgan, hozirgi kunda esa ularning o‘rnini simmetrik blokli shifrlar egallamoqda. Biroq, shunday holatlar mavjudki, oqimli shifrlar shubhasiz zarur bo‘ladi. Masalan, real vaqt tizimlaridan biri GSM tarmog‘ida ma’lumotlarni shifrlashda blokli simmetrik shifrlarni qo‘llashning imkoni yo‘q. Sababi, shifrlash uchun zarur bo‘lgan bir blokni (blok uzunligi kamida 64 bit bo‘ladi) ma’lum vaqtda to‘plash talab etiladi. Bu esa so‘zlashuvda to‘xtalishlarga olib keladi. Bundan tashqari, ma’lumotni shifrlab uzatish jarayonida shifrmatnda bo‘lgan o‘zgarishga (tashqi ta’sirlar natijasida) simmetrik oqimli shifrlash bardoshli sanaladi. Masalan, oqimli shifrlashda shifrmatndagi bir bitning o‘zgarishi ochiq matnning ham bir bitining o‘zgarishiga olib keladi. Simmetrik blokli shifrlarda esa bir bitning o‘zgarishi bir blokning (masalan, 64 bit) o‘zgarishiga olib keladi. Bundan tashqari, simmetrik oqimli shifrlash, blokli shifrlarga qaraganda, kichik qurilmalarda amalga oshirilishi mumkin. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|