Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Çöp Suyu ve Asitlere Maruz Kalmış Killerin Sıkışma ve Mukavemet Özelliklerindeki Değişim

Bu çalışmada killerin çöp suyu ve asite maruz kalmasıyla sıkışabilirlik, gerilme-deformasyon davranışı, mukavemet özellikleri ve mikro yapısındaki değişim incelenmiştir. Bu doğrultuda, kullanılan killer ve model numuneler üzerinde kıvam limitleri, özgül yoğunluk, tane dağılımı, kompaksiyon, konsolidasyon, kesme kutusu ve serbest basınç deneyleri yapılmıştır. Deneyler sonucunda çöp suyunun killerin davranışında çok etkili olduğu görülmüş ve elde edilen bulgular, çöp suyu etkisiyle numunenin mikro yapısında oluşan değişikliklerle desteklenmiştir. Mikro boyuttaki değişimleri anlamak için kimyasal analiz (XRF), mineraloji analizi (XRD) ve elektron mikroskobu analizi (ESEM) kullanılmıştır.

Çöp suyu ile yapılan çalışmada; çöp suyunun kilin yapısını değiştirerek çubuklu ve boşluklu bir yapı kazandırdığı, yapısındaki simektit mineralini illite çevirdiği, likit ve plastik limiti arttırdığı ancak plastisite indisinde fark oluşturmadığı görülmüştür. Kompaksiyon deneyleri sonucunda çöp suyu ile hazırlanan numunelerde daha düşük optimum su muhtevalarında daha yüksek kuru birim hacim ağırlıklarına ulaşılmıştır. Ödometre deneylerinde; çöp suyu etkisindeki numuneler su ile hazırlanan numunelerden daha az sıkışmıştır ve çöp suyu etkisinde düşük gerilmeler altında daha küçük permeabilite ve konsolidasyon katsayısı değerleri elde edilmiştir. Yüksek gerilmelerde çöp suyunun etkisi ortadan kalkmıştır. Çöp suyu ile yapı kazanmış numunelerin kayma mukavemetleri su ile hazırlanan numunelerden yüksek bulunmuştur. Çöp suyu ile yapı kazanmış numunelerde kohezyon artmış kayma mukavemeti açısı azalmıştır.

Asitlerin kil zemine sürekli olarak veya sonradan etkimesi sonucunda sadece şişme davranışında önemli bir fark oluşmuştur. Asitin yarattığı farklılık elektron mikroskobu görüntüleriyle de ayırt edilememiştir. Sürekli asit altında kalan zeminlerin şişme basıncı su altında kalan zeminlere nazaran biraz daha azdır. Ancak su ile yapılanan zeminler asite maruz kalınca şişme basınçları %40 ile %90 arasında artmıştır. Asit etkisiyle numunelerin kohezyon değeri azalırken kayma mukavemeti açısının arttığı görülmüştür.