Tezislər / Theses

 
 

---

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
413
BİTSİKLO[2.2.1]-HEPT-5-EN-2-KARBON TURŞUSU VƏ 
TRİETİLENTETRAAMİN ƏSASLI AMİDİN PENTİLBROMİD 
KOMPLEKSİNİN YAĞLAYICI-SOYUDUCU MAYELƏRDƏ AŞQAR 
KİMİ FUNQİSİD XASSƏLƏRİNİN TƏDQİQİ 
1
Vəfa Babayeva Hidayət qızı, 
2
Könül Qəhrəmanova Ramiz qızı,
1
Nərmin Məmmədova Maarif qızı 
1
AMEA-n
ı
n akademik Y.H. M
ə
mm
ə
d
ə
liyev ad
ı
na Neft-Kimya Prosesl
ə
ri 
İ
nstitutu 
2
AMEA-n
ı
n akademik 
Ə
. Quliyev ad
ı
na A
ş
qarlar Kimyas
ı
 
İ
nstitutu, 
Bak
ı
, Az
ə
rbaycan 
[e-mail] 
Elmi rəhbər: k.e.d.,prof., 1Eldar Məmmədbəyli Hüseynqulu oğlu 
Açar sözl
ə
r: 
amid, aşqar, göbələk 
Yağlayıcı-soyuducu maye, yəni 
YSM
dedikdə - metalların kəsmə və ya 
təzyiqlə emalı zamanı istifadə edilən müxtəlif maye tərkiblər başa düşülür. 
YSM-dən istifadə texnoloji proseslərin intensivliyini və avadanlığın məhsul-
darlığını artırmağa kömək edir. Müasir dövrdə yağlayıcı-soyuducu mayelərə 
edilən əlavələrə, yəni aşqarlara daha çox tələbat var. Təqdim olunan iş yeni 
yüksək keyfiyyətli norbornen tərkibli aşqar kompleksin sintezinə həsr 
olunmuşdur. Bitsiklo[2.2.1]-hept-5-en-2-karbon turşusu və trietilentetraamin 
əsasında N-(2-(propylamino)ethyl)bicyclo-[2.2.1]hept-5-ene-2-carboxamide 
compound with propan-1-amine (1:1) amid birləşməsi alınmışdır[1]. Alınmış 
amidin pentilbromidlə 1:2 nisbətində qarşılıqlı təsir reaksiyasından qeyri-üzvi 
anionlu kompleksi alınmış və çıxım 96% olmuşdur. Amid kompleksinin iki 
qatılıqda (0.25 və 0.5) olmaqla 3-4 sutka ərzində 29 ± 2
o
C temperaturda 
yağlayıcı-soyuducu mayelərdə göbələklərə qarşı aşqar kimi antimikrob təsiri 
(funqisid xassəsi) sınaqdan keçirilmişdir[2-4].