Tezislər / Theses

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
10
mənbələrdən götürülmüş su nümunələrini tam analiz etmədən, qısa vaxt 
ərzində, onların minerallaşmaları barədə ilkin qiymətləndirmə aparmaq 
mümkündür. 
Təqdim olunan işdə lay və müxtəlif mənşəli suların kimyəvi tərkibi, 
xüsusi elektrik keçiriciliyinin minerallaşma ilə müqayisəsi, həmçinin bəzi fiziki 
parametrlərdən asılılığı öyrənilmişdir. 
Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, nümunə üçün götürülmüş lay suyunun 
sıxlığı 1,0171 q/sm
3
, minerallaşması isə 28304 mq/l-dir (28.3 q/l). Götürül-
müş su nümunəsində Na
+
+K
+
ionu 9597,39 mq/l, Ca
2+
ionu 101,71 mq/l, Mg
2+
ionu 110,86 mq/l, Cl
- 
ionu 12196,05 mq/l, HCO
3
-
ionu 4343,02 mq/l, CO
3
2-
ionu 122,05 mq/l, RCOO
- 
ionu 785,20 mq/l, HB
4
O
7
-
ionu isə 1047,61 mq/l 
miqdarında aşkar edilmişdir. Sulfat ionu (SO
4
2-
)
ionu aşkar edilməmişdir. 
Palmerə görə suyun I duzluluğu (S
1
) - 79,73 %-ekv, I qələviliyi (А
1
) - 16,98 
%-еkv , II qələviliyi (А
2
) - 3,29 %-еkv-dir. V.A.Sulin təsnifatına görə NHK 
tipinə aiddir. Ümumi və karbonatlı codluğu 14,20 mq-ekv/l, pH-hidrogen gös-
təricisi 8,1, xüsusi elektrik keçiriciliyi 31,5 mS/sm, xüsusi elektrik müqaviməti 
isə 31,74 Om·sm-dir. Bu onu göstərir ki, çox qısa vaxt ərzində, nümunənin 
fiziki-kimyəvi xassələri öyrənilmədən suda həll olan duzların miqdarı barədə 
elektrik keçirmə qabilliyətini təyin etməklə ilkin qiymətləndirmə aparmaq olar. 
Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, lay sularının xüsusi elektrik keçiricili-yinin 
və xüsusi elektrik müqavimətinin tədqiqinin nəticələrini mütəmadi olaraq 
nəzarətdə saxlanılmaqla kənar suların quyuya daxil olma ehtimalını müəy-
yən etmək mümkündür.