Tezislər / Theses

THE 3
rd
 INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS 
dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
266
qurmağa və klapan sızması, nasosun natamam doldurulması, qaz effekti, 
silindrin əyilməsi, plunjerin yüksək və ya aşağı yerləşdirilməsi kimi spesifik 
problemləri müəyyən etməyə imkan verir [1]. 
Son zamanlarda mancanaq dəzgahının bir neçə səlis idarəetmə qur-
ğuları geniş yayılmışdır. Onlardan bəzilərinə nəzər salaq. 
“Lufkin Automation” firmasının (ABŞ) LWM VSD və REGEN idarəetmə 
stansiyaları. Bu idarəetmə qurğusunun üstünlüklərini ayırd edək: 1) tezlik 
çeviricisi tərəfindən şəbəkəyə daxil edilən nisbətən aşağı səviyyəli müdaxilə; 
2) enerjinin motor şaftında mənfi yüklə şəbəkəyə bərpası imkanı; 3) in-line 
modulyasiyadan istifadə, yəni, ştanq ipinin
qalxma və enmə zamanı müxtəlif 
hərəkət sürəti; 4) reduktorun həddən artıq yüklənməsindən qorunma [2]. 
“Unico” firmasının idarəetmə stansiyası (ABŞ). Dinamometr və vattmetr 
sensorları kontrollerə qoşulur [3]. Şirkət tərəfindən patentləşdirilmiş alqoritm-
lərə uyğun olaraq ştanqlı dərinlik nasos qurğularının elektrik ötürücüsünün 
tezliklərə nəzarəti quyudan mayenin maksimum çıxarılmasını, qəzaların sa-
yının azaldılmasını və enerji sərfiyyatının optimallaşdırılmasını təmin edir [4]. 
“Weatherford” firmasının (ABŞ) ePAC II və WellPilot idarəetmə stansiya-
ları. Weatherford iki idarəetmə stansiyası təklif edir: ePAC II və WellPilot. 
Onların istifadəsi avadanlıqdakı mexaniki yükləri azaltmağa, enerji sərfini 
azaltmağa, aşağı dinamik səviyyəni saxlamağa, kəsilmələrin qarşısını alma-
ğa, istənilən mühərrik sürətində maksimum fırlanma anını saxlamağa imkan 
verir. Verilmiş quyu üçün optimal yellənmə sürətini avtomatik müəyyən etmək 
mümkündür. İdarəetmə sistemi mühərriki fazadan fazaya qısa qapanmalar-
dan, gərginlik düşgüsündən və ya həddindən artıq gərginlikdən, həddindən 
artıq cərəyandan, həddindən artıq istiləşmədən qoruyur [5]. 
Müasir idarəetmə stansiyaları əl və avtomatik rejimlərdə quyu idarə et-
məyə, eləcə də prosesi uzaqdan idarə etməyə imkan verir. İdarəetmə stansi-
yaları neft hasilatı zamanı enerji sərfiyyatını, istismar xərclərini azaltmağa və 
quyu avadanlığının xidmət müddətini artırmağa şərait yaradır [1]. 
Ədəbiyyat
[1] 
[2] 
[3] 
[4] 
[5] 
Хакимьянов М.И. Современные станции управления скважинными штанговыми 
глубиннонасосными 
установками 
// 
Разработка 
нефтяных 
и 
газовых 
месторождений: электрон. науч. журн. 2014. № 1. С. 78. 
Зубаиров И.Ф. Интеллектуальная скважина – повышение эффективности 
механизированной добычи // Инженерная практика. 2011. № 5. С. 84–89. 
Станция управления штанговыми глубинными насосами (станками-качалками) – 
SRP. URL: http://www.unicorus.com/production/stanczii-upravleniyanasosami/srp.html 
(дата обращения: 07.02.2014). 
Хакимьянов М.И. Современные станции управления скважинными штанговыми 
глубиннонасосными 
установками 
// 
Разработка 
нефтяных 
и 
газовых 
месторождений: электрон. науч. журн. 2014. № 1. С. 80. 
Rod Pump Controllers. URL: http://www.weatherford.com/Products/Production/ 
ReciprocatingRodLift/RodPumpControllers/(дата обращения: 07.02.2014). 

---