THE 3 rd INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES OF STUDENTS AND YOUNG RESEARCHERS dedicated to the 99
th
anniversary of the National Leader of Azerbaijan Heydar Aliyev
307
References 1. A.Bhardwaj, S. Hartland, Applications of Surfactants in Petroleum Industry. Journal of
Dispersion Science and Technology, 1993, Volume 14, - Issue 1, p.87-116
2. H.H.Humbatov, R.A.Dashdiyev, Liquidation of accidental petroleum spills using
surfactants Baku: Elm,1998.p.200(in Russian)
3. L.L.Schramm, E.N.Stasiuk, D.G.Marongoni, Surfactants, and their applications. Annual
Reports Section C, August 2003, 99, p.3-48
4. Z.H. Asadov, I.A. Zarbaliyeva. Synthesis and study of surface-active substances based on
cotton-seed oil triglycerides, methyldiethanolamine and orthophosphoric acid. Polish
Journal of Science, 2019 No 15, Volume 1, p. 11-15
“ŞİMALİ” KƏNDİ ƏRAZİSİNDƏ OLAN HİDROGEN SULFİDLİ SULARIN ANALİZİ Nüşabə Əkbərli, Sevinc Qasımova, Rövşən Qəhrəmanov 1 ET İ «Neftin, Qaz ı n Geotexnoloji Probleml ə ri v ə Kimya» 2 Az ə rbaycan Dövl ə t Neft v ə S ə naye Universiteti Bak ı , Az ə rbaycan ekberlinusabe@gmail.com Elmi rəhbər: Ass. Quliyeva Nərminə Arturovna Açar sözl ə r: H
2
S, su mənbələri, sulfat ionu, karbonat ionu.
Hidrogen sulfidli suların əmələ gəlməsinin əsas amilləri və ətraf mühit
şəraiti sulu süxurların litoloji-fasiya tərkibi, ilk növbədə sulfat tərkibli çökün-
tülərə və neft-qaz komplekslərinə malik olmasıdır ki, bu da hidrogen sulfidli
suların tərkibini öyrənərkən çox vacibdir. Su və ondan həm texniki, həm də
digər məqsədlər üçün istifadə olunur [1-3]. Hydrogen sulfidli suların saça və
dəriyə çox müsbət təsir göstərir.
Xaçmaz rayonunun ərazisində yerləşən bir neçə bulaqdan suyun kim-
yəvi tərkibini müəyyən etdik. ADNSU-nun işçilərinin istirahət yeri olan “Şəfa”
düşərgəsinin ərazisində, “Şimalı” kəndi ərazisində, “Xəzər” istirahət zonasın-
da və bu zonanın digər ərazilərindən nümunə bulaq suları götürülmüşdür.
Biz bir neçə hidrogen sulfid mənbəyindən onlarda turş mühütü yaradan
ionlarının olması və kəmiyyət təyini üçün monitorinq apardıq. Bütün məlum
anionlardan xloridlər ən yüksək miqrasiya qabiliyyətinə malikdirlər, bu da
onların yüksək həllolma qabiliyyəti, canlı orqanizmlər tərəfindən zəif ifadə
olunan sorbsiya və istehlak qabiliyyəti ilə izah olunur.
İçməli suda xloridlərin miqdarının artması ona duzlu dad verir və insan
sağlamlığına mənfi təsir göstərir. Məişət və texniki ehtiyaclar üçün də uyğun
deyil. Həmçinin suda olan xloridlər sağlamlığa zərərlidir.
