birinchi avlodda belgilarning bir xillilik qonunini yaratdi.
3-qonun -Belgilarning ajratish qonuniyatga ko‘ra , monoduragay chatishtirishda ikkinchi
avlod duragaylarda belgilarning ajralishi fenotip bo‘yicha 3A-1a, genotip bo‘yicha esa 1 AA
- 2 Aa- 1 aa nisbatda bo‘ladi.
Fenotip: 3 sariq : 1 yashil no‘xatlar Genotip: 1 AA:2 Aa:1aa Bu holatni Mendel quyidagicha tushuntirdi:
1)
gametalar hosil bo‘lishida allellar ikkiga ajraladi va har bir gametaga faqat bitta allel tushadi,
demak, gametalar “sof” ekan;
2)
urug‘lanish jarayonida gametalarning qo‘shilishi tasodifan bo‘ladi;
3)
tashqi belgilari (fenotip) bo‘yicha bir xil bo‘lgan organizmlar irsiy xossalari (genotipi) bilan
farq qilishi mumkin.
Diduragay chatishtirish. Mendelni oʼrganilgan allel bir juft boʼlmasdan ikki va undan ortiq
boʼlganda belgilarning keyingi avlodlarda qanday ajralishi qiziqtiradi. Buning uchun u ikki
juft alleli bilan farq qiluvchi noʼxatlarni oʼzaro chatishtirib belgilarning irsiylanish
qonuniyatini oʼrgandi.
Bu digeterozigotali duragaylarni oʼzaro bir – birlari bilan chatishtirilganda (AaBb x AaBb) har
biridan 4 tadan har xil gametalar va ularning erkin qoʼshilishi natijasida ikkinchi avlodda 16
ta har xil genotipli organizmlar quyidagi nisbatlarda hosil boʼladi: 9AB:3Ab:3aB:1ab.
Mendel birinchi avlod duragaylarining digeterozigotali AaBb bo’lishiga aniq ishonch hosil
qilgan emasdi. Shuning uchun birinchi avlod duragaylari bilan
tahlil qiluvchi chatishtirish olib boradi va ularni ikki juft retsessiv allellari bo’lgan organizmlar bilan chatishtiradi.
Fenotip=Genotip: 1 AaBb:1aaBb:1Aabb:1aabb
3-savol: Kamqonik,Sistinuriya,Talassemiya kasalliklarini chala dominantlik holatini
